Nâng cao cảnh giác, chủ động ngăn chặn tội xâm hại tình dục trẻ em

Năm 2023, toàn tỉnh xảy ra 26 vụ xâm hại tình dục đối với người dưới 16 tuổi. Theo các cơ quan chức năng, hầu hết các vụ án xảy ra bắt nguồn từ sự thiếu quan tâm, quản lý của gia đình, sự non nớt, thiếu hiểu biết về sức khỏe sinh sản của nạn nhân và sự thiếu hiểu biết pháp luật của thủ phạm.

Thiếu hiểu biết

Ngày 4.12, Viện KSND tỉnh phê chuẩn quyết định khởi tố vụ án, bị can và tạm giam 4 tháng đối với Nguyễn Anh Dũng (SN 2000, ở tỉnh Bình Thuận) về tội “hiếp dâm người dưới 16 tuổi”.

Dũng và Đ. (ở huyện Phù Mỹ) quen nhau qua mạng xã hội. Ngày 25.11, Đ. kể với Dũng về việc bị cha la mắng, đánh nên muốn bỏ nhà đi và muốn Dũng ra đón. Khoảng 18 giờ 30 phút ngày 26.11, Dũng điều khiển mô tô ra Phù Mỹ và chở Đ. vào Bình Thuận. Trên đường đi, cả hai ghé vào một nhà nghỉ tại phường Bùi Thị Xuân (TP Quy Nhơn) nghỉ ngơi, tại đây cả hai quan hệ tình dục 3 lần. Sáng 27.11, người nhà của Đ. phát hiện, yêu cầu Dũng chở Đ. về nhà.

Trẻ bị xâm hại tình dục dễ bị ảnh hưởng nghiêm trọng về tâm lý và sức khỏe, gia đình cần quan tâm, hướng dẫn con cách phòng tránh.  Ảnh minh họa

Đáng nói, lúc sự việc xảy ra, còn một tháng nữa Đ. mới đủ 13 tuổi. Làm việc với cơ quan chức năng, Dũng thừa nhận biết tuổi của Đ., nhưng hoàn toàn không nghĩ việc làm của mình vi phạm pháp luật.

Trước đó, ngày 24.11, TAND tỉnh mở phiên tòa sơ thẩm (xử kín), tuyên phạt bị cáo Lê Nguyên Hưng (SN 2002, ở TX Hoài Nhơn) 9 năm 6 tháng tù về tội “hiếp dâm người dưới 16 tuổi”, với tình tiết “phạm tội 2 lần trở lên”.

Trước đó, khoảng 18 giờ 30 phút ngày 28.1, Hưng tình cờ gặp H. (13 tuổi, ở TX Hoài Nhơn - bị hạn chế khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi) tại một tiệm internet trên địa bàn phường Hoài Đức (TX Hoài Nhơn), rủ đi chơi. Tại một nhà nghỉ trên địa bàn phường Hoài Đức, Hưng đã 2 lần thực hiện hành vi giao cấu với H.

Tại tòa, Hưng thừa nhận, lúc đầu thấy H. có vẻ buồn nên muốn hỏi thăm; trong lúc chở H. đi dạo thì nảy sinh ý định quan hệ tình dục. “Khi đó, bị cáo hỏi H. có muốn đi ngủ với bị cáo không thì H. đồng ý. H. nói sẽ không về nhà vì cha mẹ đuổi ra khỏi nhà rồi. Nếu biết vi phạm pháp luật, bị phạt tù, bị cáo đã không làm như thế”, Hưng khai nhận.

Theo ông Đỗ Văn Quý, Trưởng Phòng Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự về trật tự xã hội (Viện KSND tỉnh), không ít bị can, bị cáo khi bị truy tố cho rằng bạn tình “tự nguyện”, mình không cưỡng ép thì không có tội. Thế nhưng, theo Điều 142 Bộ luật Hình sự, người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ; hoặc giao cấu, hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi thì đều phạm tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.

“Nạn nhân bị xâm hại tình dục dưới 16 tuổi chưa có sự phát triển hoàn thiện về thể chất lẫn tâm sinh lý. Dù bị hại tự nguyện hoặc chủ động, người thực hiện hành vi xâm hại tình dục vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, trong mọi trường hợp, người trong cuộc phải biết tự giữ mình để tránh rơi vào vòng lao lý”, ông Quý nói.

Chủ động ngăn chặn từ sớm, từ xa

Theo các cơ quan tiến hành tố tụng 2 cấp của tỉnh, tội phạm xâm hại tình dục đối với người dưới 16 tuổi không chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu tội phạm, song có chiều hướng phức tạp. Từ ngày 16.11.2022 - 15.11.2023, ngành chức năng đã khởi tố 26 vụ/33 bị can phạm tội “hiếp dâm người dưới 16 tuổi”, “giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi” và “dâm ô đối với người dưới 16 tuổi”.

Viện trưởng Viện KSND tỉnh Trần Văn Sang cho biết, qua các vụ việc đã xảy ra, có thể thấy về phía bị hại thường thiếu sự quan tâm, theo sát của gia đình; thiếu sự giáo dục về pháp luật, giới tính. Trong khi đó, bị can, bị cáo thường không nhận thức hoặc chưa nhận thức đầy đủ về tội hiếp dâm đối với người dưới 16 tuổi.

“Với chức năng của mình, ngành đang chủ động giải quyết vụ việc sớm, hiệu quả từ khi tiếp nhận tin báo, phê chuẩn kịp thời các quyết định khởi tố, xử lý nghiêm minh theo quy định pháp luật. Khi phát hiện người dưới 16 tuổi bị xâm hại, có dấu hiệu bị xâm hại, phụ huynh cần mạnh dạn trình báo với cơ quan chức năng”, ông Sang nói.

Để ngăn chặn tội phạm xâm hại tình dục với người dưới 16 tuổi, các cơ quan chức năng cần siết chặt công tác quản lý cư trú và các ngành nghề kinh doanh có điều kiện về ANTT; chú trọng công tác tiếp nhận, xử lý tin báo, tố giác về tội phạm xâm hại tình dục; phối hợp cùng các cấp, các ngành, chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật. Bên cạnh đó, phụ huynh cần nâng cao ý thức cảnh giác, quan tâm nhiều hơn nữa đối với con em trong sinh hoạt, học tập, vui chơi; đặc biệt là trang bị cho trẻ em gái kiến thức, kỹ năng phòng tránh xâm hại tình dục. 

KIỀU ANH