Đóng mới 2.079 tàu đánh cá xa bờ: Nên để ngư dân lựa chọn
Ngày 22.8, tại thành phố Nha Trang (Khánh Hòa), gần 300 đại biểu đại diện các bộ, ngành, 28 tỉnh, thành phố ven biển, một số ngư dân tiêu biểu đã tham dự Hội nghị toàn quốc triển khai thực hiện Nghị định 67/2014/NĐ-CP của Chính phủ (Nghị định 67) về một số chính sách phát triển thủy sản. Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh chủ trì hội nghị.
Tàu vỏ thép hay composite?
Hội nghị đã nghe đại diện Bộ NN-PTNT, Bộ Tài chính trình bày các dự thảo thông tư thực hiện Nghị định 67 của Chính phủ, bao gồm: Quy định yêu cầu kỹ thuật đối với thiết kế mẫu tàu cá; yêu cầu về nhà xưởng, trang thiết bị đối với cơ sở đóng mới, hoán cải tàu cá; các chính sách hỗ trợ, ưu đãi thuế, cấp bù lãi suất, chính sách bảo hiểm đối với các ngư dân được hưởng chính sách vay vốn để đóng mới và cải hoán tàu đánh bắt xa bờ.
Tại hội nghị, đại diện tỉnh Khánh Hòa cho rằng, mục đích của Nghị định 67 hướng đến đóng tàu vỏ thép cho dân, nhưng ngư dân Khánh Hòa lại thích tàu vỏ composite hơn. Đây là loại tàu có nhiều ưu thế hơn vỏ thép về hiệu quả kinh tế. Chính vì điều này, khi Nghị định 67 được thông qua, ngư dân rất phân vân về chuyện chọn vỏ tàu. Còn ngư dân Bùi Thanh Ngân (Hoài Nhơn, Bình Định) cho biết, anh có một tổ đội đánh bắt cá ngừ với 16 chiếc tàu, riêng anh có đến 10 chiếc. Tuy nhiên, vì chưa bao giờ được tiếp cận những thông tin về tàu vỏ thép nên anh chưa dám đăng ký đóng mới, cải hoán đội tàu vỏ gỗ cũ hiện có. “Tàu vỏ gỗ là tàu truyền thống bấy lâu nay và dân tự tìm nguồn gỗ, tìm đơn vị đóng tàu để đặt hàng. Đơn giản là dân biết loại gỗ nào tốt, xấu. Còn bây giờ đóng tàu vỏ thép, dân không biết gì về thép, loại thép nào tốt, xấu... Chính vì vậy mà có nhiều người dù rất muốn đóng tàu vỏ thép nhưng còn lưỡng lự”, ngư dân Bùi Thanh Ngân băn khoăn.
Giải đáp những thắc mắc này, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát cho rằng, mẫu tàu, loại tàu bằng chất liệu gì thì để ngư dân quyết định lựa chọn, vì họ là đối tượng vay và trả nợ cho ngân hàng.
Bộ NN-PTNT cho biết, số lượng tàu khai thác hải sản xa bờ được đóng mới theo nghị định này bao gồm 2.079 chiếc, số lượng tàu dịch vụ hậu cần gồm 205 chiếc. Bên cạnh đó, Bộ NN-PTNT còn quyết định chỉ định 4 đơn vị được thiết kế mẫu tàu cá vỏ thép khai thác hải sản và làm dịch vụ, gồm Tổng công ty Thủy sản Việt Nam, Khoa Kỹ thuật giao thông (Trường Đại học Nha Trang), Viện Khoa học Công nghệ tàu thủy (Trường Đại học Hàng hải Việt Nam) và Công ty cổ phần Thiết kế và dịch vụ tàu thủy Việt - Hàn.
Cần hướng dẫn cụ thể
Tại hội nghị, đại diện các tỉnh, thành phố đều đánh giá Nghị định 67 ngay sau khi được ban hành đã được hưởng ứng tích cực từ phía địa phương và người dân. Tuy nhiên, so với chỉ tiêu số lượng tàu được Bộ NN-PTNT đưa ra là không đáp ứng được nhu cầu của ngư dân.
Ngân hàng Nhà nước cho biết, đã có 5 ngân hàng thương mại cam kết dành khoảng 14.000 tỷ đồng cho vay đối với các tổ chức, cá nhân để đầu tư đóng mới, cải hoán tàu theo tinh thần của Nghị định 67.
Ông Phùng Tấn Viết, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cho biết, các tổ chức, cá nhân của thành phố đã đăng ký với số lượng 162 tàu khai thác hải sản và dịch vụ, trong khi số lượng tàu được phân bổ chỉ 47 tàu. Bên cạnh đó, nhiều đại biểu cho rằng tiêu chí lựa chọn đối tượng được vay vẫn chưa cụ thể, Trung ương nên có khung quy định chung và giao quyền cho các địa phương cụ thể hóa các tiêu chí về đối tượng được vay. Ngoài ra, chính quyền các địa phương, ngư dân và doanh nghiệp còn đề xuất cần chú trọng hơn các chính sách phát triển đồng bộ về xây dựng cơ sở hạ tầng, dịch vụ hậu cần nghề cá, các khu tránh trú bão; hạ tầng vùng nuôi trồng thủy sản tập trung trên biển, vùng sản xuất giống được đề cập trong nghị định này.
Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng, chỉ tiêu về số tàu được hưởng ưu đãi theo Nghị định 67 do bộ đưa ra được tính toán cụ thể dựa trên kết quả điều tra nguồn lợi thủy sản, trữ lượng hải sản và năng lực khai thác; số lượng tàu hiện có của cả nước. Không thể tăng vô hạn đối với số tàu đánh bắt xa bờ, mà cần lựa chọn các nghề phù hợp, đồng thời kết hợp nâng cấp, cải hoán số tàu hiện có. Việc chọn đối tượng ngư dân được vay vốn cần ưu tiên những người đang sản xuất hiệu quả, có năng lực tài chính và phương án sản xuất, trả nợ.
Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đề nghị sau hội nghị này, các bộ, ngành sớm hoàn thiện các văn bản hướng dẫn, các thông tư thi hành nghị định. Đối với các vấn đề về cơ sở hạ tầng phục vụ ngành thủy sản, dịch vụ hậu cần nghề cá, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ: Tài chính, Kế hoạch - Đầu tư từ năm 2015, phải ưu tiên nguồn tài chính đầu tư cao hơn các năm trước. Các địa phương cần rà soát những việc làm ưu tiên, mấu chốt, cần thiết để triển khai đồng bộ các nội dung của nghị định nhưng không làm ào ạt theo phong trào, hết sức thận trọng, tránh xảy ra tiêu cực.
Theo Văn Ngọc (SGGP)