Kiên quyết đóng cửa lò gạch, ngói thủ công

Cùng với việc ra “tối hậu thư” đến hết ngày 20.12.2023 phải giải quyết toàn bộ mê đất, gạch ngói chưa nung và chấm dứt hoạt động sản xuất, huyện Tây Sơn còn kiểm soát và ngăn chặn triệt để việc cung cấp nguyên liệu cho các cơ sở sản xuất gạch, ngói đất sét nung bằng lò thủ công tại hai xã Bình Nghi và Tây Xuân.

Động thái trên được đưa ra sau khi Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Quốc Dũng truy vấn việc chậm “xóa bỏ” dứt điểm các lò sản xuất gạch, ngói thủ công ở huyện Tây Sơn, tại kỳ họp thứ 14, khóa XIII, HĐND tỉnh diễn ra đầu tháng 12.2023. Tiếp đó, ngày 7.12, UBND tỉnh ra văn bản 9325 yêu cầu đến cuối năm nay phải chấm dứt hoạt động sản xuất gạch, ngói thủ công tại Tây Sơn.

Ngăn chặn triệt để nguồn nguyên liệu

Tây Sơn từng là “thủ phủ” của sản xuất gạch, ngói đất sét nung của tỉnh, với 958 cơ sở. Theo Nghị quyết 25/2013/NQ-HĐND của HĐND tỉnh và Quyết định 48/2013/QĐ-UBND ban hành cuối năm 2013, lộ trình chấm dứt sản xuất gạch, ngói thủ công của Tây Sơn đã trễ hẹn 6 năm. Ghi nhận thực tế ngày 13.12, tại hai xã Bình Nghi và Tây Xuân cho thấy, vẫn còn khoảng 30 cơ sở có đất sét, mê đất sản xuất; một số cơ sở đang chạy máy sản xuất loại ngói lợp và ngói úp.

Khá dè dặt, chị N.T.H và H.N.M.L, công nhân của một cơ sở đang sản xuất tại CCN Hóc Bợm (xã Bình Nghi), cho biết, cơ sở chạy máy ít nên chỉ còn 2 công nhân làm bình quân khoảng 1.000 viên/ngày. Trong khi đó, anh T.T.H, chủ một cơ sở sản xuất ngoài CCN Hóc Bợm Bình Nghi, khẳng định chỉ làm 1.200 viên/ngày, tầm 3 - 4 ngày nữa hết đống mê sẽ chấm dứt hoạt động.

Theo UBND huyện Tây Sơn, 2 năm qua huyện kiên trì tuyên truyền, vận động người dân tự chấm dứt hoạt động lò gạch, ngói thủ công. Lập 3 tổ công tác, trong đó 2 tổ kiểm kê, soát xét ngăn chặn việc đưa đất sét nguyên liệu vào lò sản xuất; 1 tổ tuần tra phát hiện, xử lý nguồn nguyên liệu đầu vào - đặc biệt tập trung cao độ giữa năm 2023 đến nay; kiện toàn các tổ công tác của xã; lắp đặt camera để giám sát việc cung cấp nguyên vật liệu cho các lò hoạt động.

Thống kê tại thời điểm cuối tháng 10.2023 cho biết, hiện còn khoảng 30 cơ sở còn số lượng 143 m3 mê đất và 423 nghìn viên ngói chưa nung. Ông Văn Ngọc Quế, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Nghi, thông tin: Tổ công tác của xã tuần tra 2 lượt/ngày, phát hiện có việc vận chuyển đất sét, hay mê đất vào lò là báo cho huyện xử lý, tịch thu ngay. Chỉ đến khi các lò tháo dỡ hoàn toàn chúng tôi mới dừng việc này!

Bà Nguyễn Thị Thống, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện, cho hay: Huyện ban hành thông báo yêu cầu các chủ lò còn lại tại Tây Xuân và Bình Nghi khẩn trương giải quyết toàn bộ số lượng mê đất, gạch, ngói chưa nung hiện có và chấm dứt sản xuất chậm nhất là vào ngày 20.12.2023. Sau đó, chúng tôi ra quân đồng loạt xử lý chấm dứt vào cuối năm 2023.

Lò gạch, ngói thủ công đang sản xuất tại Bình Nghi (ảnh chụp ngày 13.12). Ảnh: M.H

Tạo việc làm cho dân, sử dụng đất hiệu quả

Khảo sát, kiểm tra tại các lò gạch thủ công tại Tây Sơn, ngày 13.12, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Lê Anh Sơn nhấn mạnh, vấn đề đặt ra không phải chỉ chấm dứt hoạt động các lò gạch thủ công mà quan trọng hơn, huyện Tây Sơn phải có giải pháp căn cơ ngăn chặn triệt để từ nguồn nguyên liệu, đồng thời tạo việc làm, ổn định đời sống người dân sau khi lò gạch, ngói thủ công chấm dứt hoạt động. 

Đến nay, tại 2 CCN Tây Xuân và Hóc Bợm đã thu hút được 15 dự án đăng ký đầu tư, với 100% diện tích đất tại CCN Tây Xuân lấp đầy, CCN Hóc Bợm lấp đầy khoảng 85%. Trong đó, huyện đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án trong các CCN có lò gạch, ngói nung thủ công, sớm bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư triển khai dự án, vừa góp phần xóa bỏ lò gạch, ngói nung thủ công vừa giải quyết việc làm cho lao động nông thôn (trong đó có số lao động tại các cơ sở lò gạch, ngói nung thủ công); làm việc với các nhà đầu tư xem xét hỗ trợ thêm cho cơ sở lò gạch chấm dứt sản xuất, tháo dỡ lò.

Chủ tịch UBND huyện Tây Sơn Phan Chí Hùng khẳng định kiên quyết hoàn thành chấm dứt hoạt động sản xuất gạch, ngói nung thủ công trong năm 2023; cùng với đó thực hiện một số giải pháp căn cơ, bền vững để xóa bỏ hoàn toàn lò gạch thủ công.     

MAI HOÀNG