Năm 2024 và những tâm điểm trên thế giới
Năm 2024 được dự báo là năm quan trọng đối với thế giới. Tương lai của Gaza và Bờ Tây, cũng như cuộc chiến ở Ukraine, có thể phụ thuộc một phần vào kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ. Trung Quốc và vấn đề sụt giảm dân số, biến đổi khí hậu, hay vấn đề di cư ở châu Âu cũng là những tâm điểm trong năm nay.
Xung đột Gaza có thể lan đến Bờ Tây
Cuộc xung đột giữa Hamas và Israel ở Gaza vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt hay kết thúc. Quan chức Các lực lượng Phòng thủ Israel (IDF) cho biết, giao tranh sẽ tiếp tục trong tháng 1, trước khi tạm dừng lần 2 cho các hoạt động viện trợ nhân đạo hay trao đổi con tin và tù nhân.
Mặc dù Tổng thống Mỹ Joe Biden từng cảnh báo với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rằng ông đang mất dần sự kiên nhẫn, do số người Palestine thiệt mạng quá lớn, nhưng Mỹ vẫn không hề cắt giảm viện trợ quân sự hay hạn chế bán vũ khí, đạn dược cho Tel Aviv. Trước mắt, giao tranh có thể lan đến Đông Jerusalem và Bờ Tây, nơi Hamas có sự ủng hộ ở mức cao hơn.
Cục diện giao tranh và số phận các lãnh thổ của Palestine bị chiếm đóng cũng sẽ phụ thuộc một phần vào việc ông Donald Trump có chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, dự kiến diễn ra vào tháng 11.2024, hay không. Ông vốn là nhân vật ủng hộ mạnh mẽ quyền lợi của Israel.
Trung Quốc và vấn đề dân số
Năm 2024 được dự báo là năm Bắc Kinh sẽ nhận ra sự khác biệt giữa những gì nước này có thể kiểm soát và những gì không thể. Khởi đầu sẽ là cuộc bầu cử lãnh đạo Đài Loan (Trung Quốc), vốn sẽ định hình quan hệ với Trung Quốc đại lục trong 4 năm tới.
Ở trong nước, dân số già và giảm bắt đầu tác động lớn hơn đến xã hội Trung Quốc. Mặc dù chính phủ đưa vấn đề sinh sản là ưu tiên quốc gia, nhưng giới trẻ nước này dường như vẫn bàng quan với chuyện sinh đẻ hay có thêm con. Trong khi đó, Trung Quốc cũng có thể mở cửa cho lao động nhập cư, như là một giải pháp cho vấn đề dân số già. Hiện nước này có tỷ lệ thanh niên thất nghiệp cao, nhiều ngành công nghiệp như chế tạo, lại thiếu lao động. Trong bài xã luận đăng trên tờ People’s Daily, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, ông Tập Cận Bình lên tiếng kêu gọi thanh niên nước này “chịu khó chịu khổ” để vực dậy nền kinh tế, trong bối cảnh gần 30 triệu việc làm được dự báo sẽ thiếu lao động vào năm 2025.
Năm quyết định cho Ukraine
Ukraine bước sang năm mới với tình hình có vẻ bi đát hơn bao giờ hết, kể từ khi xảy ra giao tranh với Nga hồi tháng 2.2022. Trong nửa cuối năm 2023, bên cạnh những thiệt hại trên chiến trường, sự trì hoãn trong hỗ trợ của các nước, đặc biệt là Mỹ, hay những vấn đề nội bộ trong chính phủ Ukraine khiến tín hiệu tích cực cho nước này ngày càng mong manh.
Một tên lửa phát nổ trên bầu trời ở Kyiv, Ukraine, vào ngày 29.12.2023.Ảnh Gleb Garanich/Reuters
Năm nay nhiều khả năng là năm quyết định cho số phận cuộc chiến và tương lai của Ukraine, nhưng diễn biến như thế nào sẽ tùy thuộc vào nhiều yếu tố, như sự ủng hộ của phương Tây, bầu cử tại Mỹ hay bầu cử Tổng thống Ukraine vào tháng 3.2024, khi mà nhiệm kỳ 5 năm của ông Zelenskiy sẽ kết thúc.
Vấn đề di cư: Thất bại của châu Âu
Trong năm 2023, gần 2.200 người đã chết hoặc mất tích khi tìm cách vượt biên từ Bắc Phi sang châu Âu qua Địa Trung Hải. Đây được mô tả như là tuyến đường chết chóc nhất và là mồ chôn hàng nghìn người tìm cách tị nạn. Italy, quốc gia tiếp nhận hơn 145 nghìn người di cư đường biển trong năm 2023, đã ký thỏa thuận xây các trung tâm tị nạn ở Albania để giảm dòng người tị nạn.
Năm nay, có thể nhiều nước cạnh Liên minh châu Âu (EU) sẽ hình thành các trung tâm tương tự, nhằm đổi lấy cam kết trở thành thành viên EU. Những thỏa thuận như vậy không chỉ giúp giảm số người di cư đến EU mà còn giúp chuyển trách nhiệm giám sát và bảo vệ người di cư ra ngoài biên giới EU.
LÊ QUẢNG (Theo The Guardian)