Hiểm họa khôn lường từ pháo tự chế
Những ngày giáp Tết, nhiều trẻ em tự ý học theo trên mạng, mua các nguyên, vật liệu tự chế pháo tại nhà để vui chơi. Ðây là hành vi vi phạm pháp luật, tiềm ẩn nguy hiểm khôn lường đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng.
Những “hướng dẫn” nguy hại
Chỉ cần gõ từ khóa “hướng dẫn làm pháo tại nhà”, trên Youtube lập tức hiện ra hàng trăm kết quả, đa dạng về cách thức chế tạo các loại pháo. Để có thể thu hút được nhiều lượt xem và bán được nhiều nguyên liệu, người hướng dẫn còn cho xem thành quả khiến nhiều người tin vào mức độ thành công của việc tự chế tạo pháo. Thậm chí, họ còn “cam kết thành công ngay lần đầu tiên”. Vì thích thú, không ít học sinh giấu cha mẹ, lén lút mua nguyên vật liệu về nhà tự làm. Nguy hiểm hơn, có một số video còn hướng dẫn tìm những nguyên vật liệu có sẵn trong đồ dùng hằng ngày như bao diêm, pin điện tử... kích thích sự tò mò, hứng thú của các em.
Chị Mai Thị Lý (ở phường Nguyễn Văn Cừ, TP Quy Nhơn) kể: “Sau khi thi học kỳ, các cháu có thời gian rảnh rỗi nên thường hay xem các video trên Youtube. Lúc đầu tôi khuyến khích các cháu xem các thí nghiệm vật lý, hóa học để bổ sung kiến thức. Tuy nhiên, sau khi phát hiện cháu xem các video hướng dẫn làm pháo, tôi cấm ngay”.
Dù có được trang bị bao nhiêu kiến thức, việc tự ý chế tạo pháo cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro không thể lường trước.
Chị Y. (ở TX An Nhơn) có con trai là học sinh giỏi môn Hóa học. Tự tin với vốn kiến thức được học, con trai chị Y. tự mua các loại nguyên liệu làm pháo theo hướng dẫn trên mạng về chế tạo với mong muốn để các em nhỏ trong xóm “trầm trồ”. Tuy nhiên, vì không trang bị bao tay khi tiếp xúc với hóa chất, tay của em bị bong tróc da, xuất hiện những mảng nám đen, khiến cả nhà một phen hoảng hốt.
“Rất nhiều các thông tin thương vong do pháo tự chế, nên khi phát hiện ra con mình cũng mày mò học theo, cả nhà ai cũng lo sợ. Tay của cháu bị bỏng hóa chất, bong tróc da, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt và học tập”, chị Y. nói.
Những video hướng dẫn chế tạo pháo tại nhà thu hút các em nhỏ (ảnh minh họa). Ảnh: X.Q
Nguy hiểm tính mạng, vi phạm pháp luật
Chỉ riêng trong tháng 12.2023, khoa Ngoại chấn thương - Bỏng (BVĐK tỉnh) đã tiếp nhận 7 trường hợp bị tai nạn do tự ý chế tạo pháo tại nhà. Các bệnh nhân đều là nam, trong đó có 6 bệnh nhân từ 12 - 16 tuổi.
Mới đây nhất, ngày 31.12.2023, một nhóm học sinh của Trường THCS Hoài Thanh Tây (TX Hoài Nhơn) gồm T.Đ.T., L.Đ.H. (đều học lớp 9) và P.G.B., N.D.Q.T. (đều học lớp 7) mua diêm, thuốc cùng chế tạo pháo nổ. Trong quá trình tự chế xảy ra sự cố cháy nổ khiến T.Đ.T. và N.D.Q.T. bị bỏng ở vùng mặt, phải nhập viện điều trị tại BVĐK tỉnh.
Trước đó, có trường hợp 2 anh em ruột đều bị bỏng nặng ở mặt và hàm khi cùng nhau chế tạo pháo tại nhà. Ngày 20.12.2023, em B.N.V. và C.V.T. (đều SN 2009, cùng ở xã Cát Hiệp, huyện Phù Cát) rủ nhau mua bột lưu huỳnh trên mạng với trọng lượng 1,5 kg để chế tạo pháo. Sau đó, V. rủ thêm B.N.T (em ruột V., SN 2013) nghiền thuốc, đốt phát ra tiếng nổ và bốc cháy. Hậu quả, 2 anh em bị bỏng nặng phải vào viện điều trị.
Tự chế pháo không chỉ tiềm ẩn nguy cơ gây ra tai nạn thương tâm, mà còn là hành vi vi phạm pháp luật. Nghị định 173/2020/NĐ-CP CP ngày 27.11.2020 của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo, nêu rõ: Hành vi chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ bị nghiêm cấm (trừ trường hợp các tổ chức, DN thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ cho phép theo quy định). Tùy vào tính chất, mức độ sự việc mà có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Các phụ huynh cần quản lý, nhắc nhở con em không được tự ý học theo trên mạng chế tạo pháo, tránh tiền mất tật mang. Nhà trường cần tuyên truyền cho các em học sinh đón một cái Tết an toàn, kiên quyết nghiêm cấm các hành vi tự chế pháo, đốt pháo, gây thương vong và làm ảnh hưởng đến mọi người xung quanh.
Theo bác sĩ Trương Kim Hùng, Trưởng khoa Ngoại chấn thương - Bỏng (BVĐK tỉnh), trong số 7 ca bệnh khoa tiếp nhận trong tháng 12.2023, có 1 ca nặng nhất phải cắt bỏ 2 ngón tay do bị dập nát hoàn toàn, bị bỏng toàn thân ở cấp độ 2 và 3, do quá trình tự chế pháo nổ gây ra. Các ca còn lại bị tổn thương vùng mắt, hàm, mặt; bỏng ở vùng ngực, bụng, tay, chân; dập tay, chân. Việc điều trị sẽ mất rất nhiều thời gian, tốn kém, để lại di chứng nặng nề.
XUÂN QUỲNH