Họa sĩ Liên Xô vẽ về chiến tranh Việt Nam
Dù vẽ chỉ là những bức phác họa nhưng đó là cả một sự yêu mến, cả tâm hồn của một nghệ sỹ Nga nghĩ về Việt Nam.
Hướng dẫn viên thuyết minh cho khách tham quan bảo tàng.
Từng đi nhiều nơi và trực tiếp có mặt ở cả những điểm nóng trên thế giới, trong đó có Việt Nam (năm 1967), Họa sỹ nổi tiếng Liên Xô và LB Nga Ilia Glazunov đã có một kho tàng đồ sộ những bức tranh phong phú cả về nội dung lẫn hình thức thể hiện. Họa sỹ Ilia Glazunov đã bước sang tuổi 83 nhưng hoạt động nghệ thuật của ông dường như vẫn không ngưng nghỉ. Một Bảo tàng tranh cấp Nhà nước dành riêng cho những bức họa của ông đã được chính quyền Moscow quyết định thành lập từ năm 1999 và nay hàng ngày vẫn đón nhiều khách tham quan.
“Bảo tàng tranh Quốc gia Moscow của Họa sỹ Nhân dân Liên Xô Ilia Glazunov” là một tòa nhà cổ 4 tầng tọa lạc ở ngay trung tâm Thủ đô, trưng bày khoảng 700 tác phẩm hội họa tuyệt vời trong số hàng vài nghìn tác phẩm của ông. Là một họa sỹ theo trường phái hiện thực, Ilia Glazunov đã thực hiện rất nhiều những bức họa miêu tả những thời điểm khác nhau của đất nước Liên Xô, nước Nga và thế giới với đầy đủ những mặt tốt – xấu, phải – trái trong đời sống chính trị - xã hội, văn hóa, tôn giáo... Trong số đó nhiều tác phẩm rất hoành tráng cả về kích cỡ và nội dung.
Họa sỹ Nhân dân Liên Xô Ilia Glazunov.
Điều đặc biệt là trong Bảo tàng tranh có gian trưng bày những bức vẽ được ông thực hiện tại các điểm nóng chiến tranh trên thế giới gồm Việt Nam, Chile, Nicaragua, Lào. Chính bởi điều đặc biệt này, chúng tôi đã cùng nhóm cán bộ, sinh viên, nghiên cứu sinh Việt Nam tại LB Nga thuộc trường Đại học Đường sắt Moscow và trường Mỹ thuật mang tên Shurikov... quyết định tổ chức tham quan Bảo tàng trong một ngày nghỉ cuối tuần, ngay trước dịp lễ kỷ niệm Ngày giải phóng Miền Nam – thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam.
Những bức vẽ của ông về Việt Nam là những bức ký họa được ông thực hiện vào năm 1967 khi ông sang Việt Nam để phản ánh về cuộc chiến với tư cách là phóng viên của báo “Sự thật Kôm-sô-môl”. Người xem dễ dàng cảm nhận được những khó khăn, ác liệt của cuộc chiến thông qua những bức ký họa của ông dẫu đó là những bức chân dung một nữ dân quân, chiến sỹ vác súng, người nông dân, thương binh trong bệnh viện ở Thanh Hóa... hay những bà lão, ông lão của Việt Nam... Rồi những hình ảnh của cuộc chiến tàn khốc hiện lên rất rõ qua những bức vẽ về một trận địa pháo cao xạ, một góc Hàm Rồng, khung cảnh của Vịnh Hạ Long, phố phường Hạ Long, rồi phố phường Hà Nội thời chiến, một quang cảnh thành phố Vinh bị ném bom...
Chân dung một nữ du kích của Việt Nam.
Xem xong Bảo tàng tranh Ilia Glazunov, đặc biệt là gian tranh trưng bày về Việt Nam, các cán bộ, nghiên cứu sinh và sinh viên Việt Nam ai nấy đều rất xúc động. Đỗ Anh Tuấn, nghiên cứu sinh năm thứ 3 trường Mỹ thuật Moscow Shurikov nói: “Đây là một họa sỹ rất nổi tiếng ở Nga. Tranh của ông vẽ rất nhiều đề tài, trong đó có cảnh làng quê Nga, đề tài về tôn giáo, về cách mạng. Nhưng tôi vẫn ấn tượng nhất về tình cảm ông dành cho Việt Nam. Những bức vẽ của ông về Việt Nam với những hình ảnh làng quê rất lãng mạn và chính vì thế cuộc chiến tranh hiện lên rất tàn khốc. Giữa thủ đô Moscow này mà được thấy những hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam khiến chúng tôi rất xúc động”.
Leonhit Krashnhikov, một khách tham quan người Nga cũng rất ấn tượng với Bảo tàng tranh của Họa sỹ Nhân dân Liên Xô Glazunov, đặc biệt là gian trưng bày những bức vẽ về Việt Nam nói: “Đây là lần thứ hai tôi tham quan Bảo tàng Tranh này nhưng lần đầu tiên tôi vào gian trưng bày tranh vẽ về Việt Nam. Qua đây có thể thấy rất rõ một giai đoạn khó khăn của Việt Nam. Bằng bút pháp rất nhẹ nhàng nhưng Họa sỹ đã truyền được những nét đẹp về Việt Nam, về sự giản dị cũng như tinh thần dũng cảm của nhân dân Việt Nam trong chiến tranh. Thông qua gian trưng bày tranh về Việt Nam của Họa sỹ tôi biết thêm nhiều, nhất là cảnh đẹp của Hạ Long và nhất định tôi sẽ đi thăm Việt Nam”.
Tiến sỹ Khoa học Trần Phú Thuận, giảng viên Trường Đại học Giao thông Đường sắt Moscow, Phó Chủ tịch thường trực Hội Người Việt Nam tại LB Nga, người khởi xướng và tổ chức hoạt động tập thể bổ ích này cũng bày tỏ cảm xúc: “Họa sỹ Ilia Glazunov là một họa sỹ rất nổi tiếng của nước Nga vì lúc nào ông cũng giữ lại những nét đẹp truyền thống của nước Nga. Một thời gian ông đã từng công tác ở Việt Nam trong những năm chiến tranh. Mọi người Nga cũng như Việt Nam xem thấy có cảm tưởng ông là người rất yêu mến Việt Nam. Ông vẽ từng con người, phong cảnh của Việt Nam mặc dù chỉ là những bức phác họa thôi nhưng nhìn vào đó ta thấy cả một sự yêu mến, cả tâm hồn của một nghệ sỹ vĩ đại của nước Nga nghĩ về người Việt Nam”.
Một góc của thành phố Vinh, Nghệ An.
Thật ý nghĩa khi đúng vào dịp nhân dân Việt Nam đang hướng tới kỷ niệm 38 năm ngày Giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc... được ngắm những bức vẽ về Việt Nam với cuộc chiến tranh ác liệt và những con người quả cảm trong một Bảo tàng tranh đồ sộ của người họa sỹ vĩ đại Nga – Họa sỹ Nhân dân Liên Xô Ilia Glazunov...
. Theo VOV