Thế giới online: Tiện ích và cạm bẫy
Giới trẻ ngày càng ưa chuộng, dành nhiều thời gian cho các ứng dụng trực tuyến để đi lại, mua sắm, hẹn hò… Bên cạnh những tiện ích không thể phủ nhận, “thế giới online” còn tiềm ẩn một số rủi ro nếu không được sử dụng đúng cách, nhất là với trẻ vị thành niên.
Nhiều tiện ích
Các ứng dụng thông minh ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu, thói quen của người trẻ. Do đó, tính nhanh chóng, tiện lợi, dễ sử dụng được đặt lên hàng đầu.
Thay vì tự chạy xe đi học vào những ngày mưa gió như trước đây, em Nguyễn Trần Thảo Nguyên (ở phường Lê Lợi, học sinh Trường THPT Quốc học Quy Nhơn) được bố mẹ đặt xe trên ứng dụng Grab để đến trường. Thảo Nguyên cũng thường xuyên sử dụng cách này để di chuyển đến những địa điểm xa nhà.
Nguyên cho biết: “Khi đặt xe, bố mẹ và em đều biết chính xác thông tin, vị trí và tuyến đường di chuyển của tài xế. Do vậy, gia đình em rất yên tâm. Hơn nữa, việc book xe công nghệ cũng dễ dàng, nhiều cách thanh toán và có được giá ưu đãi khi áp mã giảm giá”.
Bên cạnh đặt xe, người trẻ cũng ưa thích việc đặt đồ ăn trực tuyến. Chỉ bằng vài thao tác đơn giản, anh Nguyễn Đăng Hải (SN 1997, ở phường Đống Đa, TP Quy Nhơn) đã nhanh chóng được giao tận tay bữa ăn nóng hổi.
Theo chia sẻ của anh Hải, có nhiều nguyên nhân để người trẻ chọn cách này thay vì đến mua trực tiếp như tiết kiệm thời gian, không cần phải đi xa để được thưởng thức món ăn yêu thích… Do vậy, nhiều cửa hàng đã đăng ký kinh doanh trên những nền tảng như Shopee Food, Grab Food để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của khách hàng trẻ tuổi.
Song song với đó, việc người trẻ kết bạn online không còn quá xa lạ. Một điều phổ biến ở người trẻ là khi muốn làm quen, thay vì xin số điện thoại, nhiều bạn sẽ kết nối tài khoản Facebook, Instagram… Cùng với đó, các ứng dụng dành riêng cho việc hẹn hò cũng ngày càng phát triển.
Cởi mở giới thiệu về Tinder - ứng dụng chiếm được cảm tình của nhiều thanh niên khi muốn hẹn hò, bạn Lê Duy Khiêm (SN 1998, ở phường Trần Phú, TP Quy Nhơn), cho biết Tinder có giao diện thân thiện, giới thiệu tóm tắt thông tin cá nhân cùng ảnh đại diện người dùng và tính bảo mật cao.
“Bằng thao tác “quẹt trái” để tìm đối tượng khác hay “quẹt phải” khi tìm được người “hợp gu”, người trẻ dùng ứng dụng này để kết bạn, thậm chí hẹn hò. Những người ít bạn bè, dành nhiều thời gian cho công việc, học tập nên muốn “đơn giản hóa” việc làm quen… là đối tượng chính sử dụng Tinder”, Khiêm giải thích.
Nguyễn Trần Thảo Nguyên (ngoài cùng bên trái) cùng bạn bè dùng thiết bị thông minh để giải trí và học tập. Ảnh: D.L
Không ít cạm bẫy
Với sự phổ biến của thiết bị thông minh, các ứng dụng ra đời ngày càng nhiều và dễ dàng tiếp cận với giới trẻ ở nhiều độ tuổi, trong đó có trẻ vị thành niên. Do vậy, hiểu đúng, dùng đúng là điều cần làm để tránh những hậu quả đáng tiếc.
Phổ biến nhất là những video clip có nội dung độc hại, không đúng độ tuổi được phát trên mạng xã hội như Facebook, Youtube, ít phổ biến hơn là Instagram, Twitter. Nếu không được ngăn chặn kịp thời, trẻ chưa đủ tuổi, suy nghĩ chưa chín chắn có thể bị ảnh hưởng và làm theo; đơn cử như vụ việc trẻ gặp tai nạn vì làm theo clip hướng dẫn làm pháo tại nhà ở TX Hoài Nhơn vào cuối năm 2023 vừa qua.
Trước việc trẻ vị thành niên dễ dàng tiếp cận với mạng xã hội, một số đơn vị liên quan đã giúp trẻ trang bị các kiến thức để sử dụng các ứng dụng, nền tảng mạng xã hội đúng cách. Từ giữa tháng 12.2023 đến nay, Trung tâm Hoạt động Thanh thiếu nhi tỉnh đã tổ chức các diễn đàn truyền thông về kỹ năng sử dụng an toàn mạng cho học sinh trên toàn tỉnh.
Anh Trần Ngọc Quỳnh, Phó Giám đốc Trung tâm, cho biết: “Trẻ đang trong độ tuổi tò mò về thế giới xung quanh có nhu cầu tìm hiểu rất lớn. Do vậy, tôi cho rẳng, thay vì cấm cản, trang bị kỹ năng sử dụng mạng xã hội sẽ là cách phù hợp hơn. Nội dung trọng tâm trong các buổi truyền thông là hướng dẫn trẻ nhận biết nội dung độc hại và cách xử lý tình huống thường gặp trong quá trình sử dụng”.
Tương tự là các ứng dụng hẹn hò, ngoài tác dụng kết nối với những người bạn mới, đây còn là công cụ được nhiều đối tượng xấu dùng để tìm kiếm, lừa đảo những “con mồi” nhẹ dạ cả tin, nhất là trẻ chưa đủ tuổi và dễ xảy ra những tệ nạn như “sugar baby”…
Bày tỏ suy nghĩ về các ứng dụng trên, bạn Lê Duy Khiêm cho rằng, điều quan trọng nhất khi sử dụng Tinder cũng như các phần mềm tương tự là cần tỉnh táo, làm chủ ứng dụng. “Với tôi, không có ứng dụng xấu, chỉ có người dùng nó với mục đích xấu. Do vậy, để giữ an toàn cho bản thân, người dùng cần đề phòng, chỉ gặp gỡ khi nắm chắc thông tin về đối phương, tránh việc tiết lộ những thông tin cá nhân quan trọng”, Khiêm nói.
DƯƠNG LINH