Năm “siêu bầu cử” 2024: Tranh cử Tổng thống Mỹ vẫn được quan tâm nhất
Năm nay sẽ là năm của các cuộc bầu cử, với khoảng 2 tỷ người (tương đương 1/4 dân số thế giới) sẽ đi bỏ phiếu để quyết định tương lai chính trị của hơn 60 quốc gia trên thế giới.
Ngày 14.2, Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á và là quốc gia đông dân thứ 4 thế giới, tiến hành bầu tổng thống mới. Ngày 17.3 cũng được ấn định là ngày người dân Nga bầu Tổng thống. Nhiều quốc gia khác trong nhóm G20, như Hàn Quốc, Ấn Độ và Mexico, cũng sẽ tổ chức bầu cử trong thời gian tới. Tuy nhiên, tất cả vẫn hướng về kết quả tranh cử tổng thống Mỹ vào tháng 11. Nhiều khả năng đây sẽ là “cuộc tái đấu” giữa Tổng thống đương nhiệm Joe Biden (81 tuổi) và cựu Tổng thống Donald Trump (78 tuổi).
Ngày 8.1, Tập đoàn Eurasia- công ty nghiên cứu có trụ sở tại Mỹ, công bố top 10 nguy cơ hàng đầu thế giới trong năm 2024, trong đó “nước Mỹ đối đầu với chính nó” được đánh giá là nguy cơ lớn nhất, xếp trên cả cuộc xung đột ở Gaza và chiến sự ở Ukraine. Eurasia dự báo những cuộc đối đầu trong chính xã hội Mỹ sẽ khiến nước này trở nên “ích kỷ” và bị chia rẽ hơn, thay vì hành động như là một cường quốc có trách nhiệm. Trước đó, kết quả cuộc khảo sát ý kiến của đài truyền hình CNN hồi tháng 8.2023 cho thấy, vụ tấn công Đồi Capitol năm 2021 cũng gây ra sự chia rẽ sâu sắc giữa các công dân Mỹ.
Năm 2024 chứng kiến nhiều cuộc bầu cử tại các nước, nhưng mọi ánh mắt vẫn dõi theo cuộc đua vào Nhà Trắng. Ảnh: REUTERS
Tương lai chính trị của siêu cường kinh tế và quân sự lớn nhất thế giới có tác động lớn đến trật tự quốc tế. Hiện Mỹ đều liên quan đến các điểm nóng toàn cầu, từ cuộc chiến ở Ukraine và Gaza, vấn đề di cư trái phép ở các nước Trung Mỹ cho đến các vụ không kích nhằm vào lực lượng Houthi ở Yemen. Trong tình hình như vậy, viễn cảnh ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng sẽ càng phủ bóng đen lên bức tranh vốn u ám sẵn này. Nếu ông Donald Trump giành chiến thắng, Mỹ có thể thay đổi chính sách ủng hộ Ukraine và dừng viện trợ, thậm chí rút khỏi NATO, đẩy cộng đồng quốc tế vào tình trạng hỗn loạn. Trong trường hợp Mỹ rời NATO, liên minh của Washington sẽ bị tổn hại nghiêm trọng, đồng thời nhiều cuộc khủng hoảng mới có thể xảy ra ở châu Âu và khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Một số quốc gia có thể trông chờ sự trở lại của ông Donald Trump, trong khi nhiều đồng minh của Mỹ lại tỏ ra lo ngại hơn về khả năng này. Ukraine là quốc gia theo dõi sát sao kết quả bầu cử Mỹ hơn bất kỳ nước nào, vì số phận cuộc chiến Nga- Ukraine phụ thuộc lớn vào người đứng đầu nước Mỹ, hoặc như tương lai của quan hệ Mỹ - Nhật Bản cũng có thể thay đổi nếu Nhà Trắng đổi chủ. Chính sách ngoại giao của Thủ tướng Fumio Kishida rất khác so với chính phủ tiền nhiệm của cố Thủ tướng Shinzo Abe, nên các nhà phân tích cho rằng ông Kishida sẽ không dễ dàng để tạo dựng được mối quan hệ cá nhân gần gũi với ông Trump.
Trong khi đó, với hầu hết quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU), nước Mỹ thay đổi đồng nghĩa với chính sách đối ngoại cũng khác. Mặc dù liên minh Mỹ - EU từ lâu vẫn là trung tâm trong chính sách an ninh và đối ngoại của hai bên, nhưng những khác biệt trong lập trường của 2 ông Joe Biden và Donald Trump cho thấy, những điều tồn tại từ trước đến nay sẽ khó tiếp tục lâu dài.
Theo các nhà quan sát, dù người đứng đầu Nhà Trắng sau cuộc bầu cử tới là ai, thì Washington cũng sẽ hạn chế tham gia vào các vấn đề quốc tế. Trong trường hợp như vậy, bức tranh thế giới có thể khác hoàn toàn. Nói như vậy để thấy rằng, cuộc bầu cử tại Mỹ sẽ luôn thu hút sự quan tâm của các nước, nhất là các đồng minh của Mỹ.
LÊ QUẢNG (Theo Japan Times, NDTV)