Nạn tảo hôn và những “lời ru buồn”
Những năm qua, dù các cấp ủy, chính quyền đã thực hiện nhiều giải pháp, nhưng vấn nạn tảo hôn vẫn diễn ra trong vùng dân tộc thiểu số, gây nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến nhiều mặt đời sống của người dân và sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Làm mẹ ở tuổi “ăn chưa no, lo chưa tới”
Theo chân một cán bộ UBND xã Bok Tới (huyện Hoài Ân), chúng tôi đến gặp một trường hợp tảo hôn vừa mới xảy ra trên địa bàn xã, đó là em Đ.T.T.N. (SN 2008, dân tộc Bana, ở xã Bok Tới). Theo lời kể của N., trước đây, em học ở Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học & THCS Vĩnh Kim (xã Vĩnh Kim, huyện Vĩnh Thạnh) rồi quen chồng cũng đang theo học ở đây. Qua thời gian tìm hiểu, nhắn tin trên mạng xã hội, cả hai từ yêu đương tự quyết định lấy nhau. Gần 1 năm sau, N. có bầu và sinh con khi mới 15 tuổi.
Em N. cho biết, từ ngày có chồng, sinh con, cuộc sống của hai vợ chồng gặp nhiều khó khăn. Chồng em đang đi làm thuê ở xã Vĩnh Kim, còn em ở nhà trông con, phụ giúp việc nhà cho cha mẹ. Con mới sinh ốm đau suốt, em không biết cách chăm sóc, nên mọi việc đều phải “phó thác” hết cho bà ngoại.
“Từ ngày sinh con đến nay, em vất vả, khổ sở lắm, lại tạo thêm gánh nặng cho cha mẹ. Em rất hối hận vì quyết định sai lầm này. Nếu cho lựa chọn lại, em sẽ cố gắng học tập, đi làm có công việc ổn định rồi mới lập gia đình. Bây giờ lỡ rồi phải chịu”, em N. chia sẻ.
Theo Chủ tịch UBND xã Bok Tới Đinh Giang Sang, từ năm 2021 - 2023, UBND xã đã phân công cán bộ thực hiện tuyên truyền, rà soát và thống kê tình trạng tảo hôn ở các thôn. Nhờ đó, xã đã kịp thời ngăn chặn được 12 vụ việc liên quan đến tảo hôn. “Năm 2023, ở xã chỉ xảy ra 1 trường hợp tảo hôn của cháu N. UBND xã đã đề nghị CA xã, huyện vào cuộc điều tra, xác minh, có hình thức xử lý nghiêm đối tượng giao cấu với cháu N. dẫn đến mang thai trước tuổi, nhằm tạo sự răn đe, giáo dục chung”, ông Sang cho biết.
Một trường hợp khác, em Đ.T.A. (dân tộc Chăm, ở thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh) mới 17 tuổi nhưng đã làm mẹ đứa trẻ 7 tháng tuổi. Chồng A. ở xã Canh Liên, nghỉ học từ năm lớp 8, đi làm thuê rồi lấy vợ, sinh con.
Em A. cho hay, từ khi có chồng và có con nhỏ, em mới thấm thía nỗi cơ cực, khốn khó của việc lấy chồng sớm, vì cả hai em không có nghề nghiệp ổn định, lại không có vốn liếng. “Lúc trước, chúng em chỉ nghĩ đơn giản rằng thấy thích nhau thì về ở chung một nhà, chứ chưa hiểu rằng khi lập gia đình rồi sinh con ra có biết bao nhiêu thứ phải lo. Em và chồng thường xuyên cãi nhau vì chuyện cơm áo gạo tiền”, A. nói.
Em Đ.T.T.N. (giữa) lấy chồng và làm mẹ ở tuổi 15 nên cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn, vất vả. Ảnh: D.Đ
Cần thực hiện đồng bộ các giải pháp
Theo thông tin từ Ban Dân tộc tỉnh, thời gian qua, trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện nhiều trường hợp kết hôn, sinh con khi chưa đủ tuổi quy định. Năm 2023, trên địa bàn tỉnh có 31 trường hợp tảo hôn, giảm 6 trường hợp so với năm 2022. Tuy nhiên, ở các huyện miền núi, dân cư sống thưa thớt, nhiều gia đình vì sợ bị xử lý khi để xảy ra tảo hôn nên không khai báo. Sự can thiệp của chính quyền nhiều nơi vẫn chưa thật sự quyết liệt.
Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Hoài Ân Nguyễn Xuân Phong, năm 2023, trên địa bàn huyện xảy ra 3 trường hợp tảo hôn tại xã Bok Tới và Ân Sơn. Nhằm ngăn chặn và chấm dứt tình trạng tảo hôn, UBND huyện chỉ đạo các địa phương chú trọng nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền trực tiếp đến các thôn, cụm dân cư; lồng ghép các hoạt động giao lưu văn hóa, lễ hội, hoạt động ngoại khóa trong trường học để tuyên truyền về mặt tiêu cực của nạn tảo hôn cho người dân, học sinh.
“Đặc biệt, huyện cũng đã chỉ đạo UBND các xã thường xuyên tổ chức kiểm tra, có biện pháp ngăn chặn các trường hợp có dấu hiệu kết hôn sớm. Kiên quyết xử lý nghiêm những người vi phạm về tảo hôn theo đúng quy định của pháp luật; thông tin rộng rãi vụ việc đó tại các cuộc họp trong khu dân cư nhằm nhắc nhở, răn đe, phòng ngừa”, ông Phong nhấn mạnh.
Còn ông Nguyễn Xuân Việt, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Vân Canh, cho biết thời gian tới, UBND huyện sẽ chỉ đạo tổ chức ký cam kết không vi phạm tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống giữa hộ gia đình với thôn (làng), giữa thôn (làng) với UBND xã... nhằm từng bước giảm thiểu và xóa bỏ nạn tảo hôn trên địa bàn.
DUY ÐĂNG