Châu Âu chưa sẵn sàng đối phó với nguy cơ về khí hậu
Cơ quan Môi trường châu Âu (EEA) cảnh báo, những nguy cơ cháy rừng, thời tiết cực đoan và nhiều yếu tố khác vẫn đang gia tăng, trong khi các nước vẫn chưa sẵn sàng đối phó. Ðiều này có thể khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng và thiệt hại dự báo có thể lên đến hơn 1.000 tỷ USD.
Trong báo cáo đánh giá nguy cơ về biến đổi khí hậu được công bố ngày 11.3, EEA nhận định, châu Âu đang bị hụt hơi trong quá trình chuẩn bị đối mặt với những nguy cơ khí hậu ngày càng tăng. Báo cáo của EEA cho rằng, châu lục này cần hành động ngay để xử lý các nguy cơ lớn về khí hậu, như: Cháy rừng, hạn hán, lũ lụt và xâm nhập mặn.
Cần hành động khẩn cấp
Đánh giá của EEA chỉ ra 36 nguy cơ khí hậu lớn mà châu Âu phải đối phó, thuộc các nhóm: Hệ sinh thái, thực phẩm, sức khỏe, hạ tầng, kinh tế và tài chính.
Đối với hệ sinh thái, châu Âu được khuyến nghị cần hành động nhiều hơn hoặc hành động khẩn cấp, vì hầu hết nguy cơ trong nhóm này ảnh hưởng nhiều lớp đến các lĩnh vực khác, như thực phẩm, sức khỏe, hạ tầng và kinh tế. Trong khi đó, nắng nóng và hạn hán ở phía Nam châu Âu đã lên mức báo động, đe dọa đến nông sản, an ninh lương thực và nguồn cung cấp nước sạch. Nắng nóng cũng gây ra vấn đề nghiêm trọng đến sức khỏe con người, nhất là đối với nhóm lao động ngoài trời, người lớn tuổi và người sống trong điều kiện thiếu hệ thống làm mát.
Đối với hạ tầng, các hiện tượng thời tiết cực đoan xuất hiện thường xuyên làm gia tăng nguy cơ đối với các dịch vụ thiết yếu và môi trường, như năng lượng, nước và vận tải. Hệ thống kinh tế và tài chính châu Âu cũng đang đối mặt với nhiều nguy cơ liên quan đến khí hậu. Chẳng hạn như, ảnh hưởng của khí hậu cực đoan đến hoạt động bảo hiểm, tài sản, làm tăng chi phí của chính phủ.
Theo EEA, nhiệt độ ở châu Âu hiện có tốc độ ấm lên nhanh nhất, gấp đôi tỷ lệ toàn cầu. Giám đốc điều hành EEA Leena Yla-Mononen cho biết, trong mùa hè năm 2022, nắng nóng là nguyên nhân gây ra 60.000 - 70.000 trường hợp chết yểu ở lục địa này. Theo bà Leena Yla-Mononen, những mối nguy cấp nhất là sốc nhiệt, lũ quét, lũ sông, khả năng chống chịu của hệ sinh thái biển và bờ biển, cũng như sự cần thiết của các quỹ tương trợ.
Đánh giá về 6 nguy cơ ở phía Nam châu Âu, nơi được coi là “điểm nóng” của khu vực, các nhà nghiên cứu nhận định cần hành động khẩn cấp để giữ cho mùa vụ an toàn, cũng như bảo vệ con người, nhà cửa và tự nhiên trước nguy cơ cháy rừng. Theo đồng tác giả của báo cáo Robbert Biesbroek, mặc dù có nhiều bằng chứng cho thấy những điều chỉnh để thích ứng với khí hậu, nhưng “điều này chắc chắn là không đủ”.
Người dân hỗ trợ lính cứu hỏa dập đám cháy rừng xảy ra gần Athens (Hy Lạp) ngày 19.7.2023. Ảnh: Miloš Bičanski/Getty Images
Hợp tác chính là chìa khóa
Liên minh châu Âu (EU) và các quốc gia thành viên đã đạt được tiến triển đáng kể trong nắm bắt các nguy cơ khí hậu. Những đánh giá ở cấp độ quốc gia ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong điều chỉnh chính sách thích ứng. Tuy nhiên, sự sẵn sàng về mặt xã hội vẫn là chưa đủ, do việc triển khai chính sách đang chậm chân hơn sự gia tăng về mức độ nguy cơ.
Đa số nguy cơ lớn nêu trong báo cáo này được xem là “của chung” cả EU, các thành viên và các cấp chính quyền khác. Để đối phó và giảm thiểu các nguy cơ này, EEA nhấn mạnh đến sự phối hợp giữa EU và các nước thành viên. Đánh giá của EEA cũng cảnh báo việc đánh giá thấp những nguy cơ tiềm ẩn, khi mà một vài vấn đề đã ở mức báo động. Nếu không có hành động dứt khoát, thì hầu hết nguy cơ về khí hậu có thể lên mức thảm họa vào cuối thế kỷ này.
LÊ QUẢNG (Theo DW, AP)