Ðiều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024: Căn cứ quan trọng cho hoạch định các chính sách phát triển
Từ hôm nay (1.4), Cục Thống kê tỉnh bắt đầu thực hiện Cuộc điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024. Kết quả của cuộc điều tra là cơ sở quan trọng, phục vụ công tác hoạch định chính sách, kế hoạch phát triển KT-XH của cả nước nói chung, của tỉnh Bình Ðịnh nói riêng. Bà Nguyễn Thị Mỹ, Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh, trao đổi về mục tiêu, những điểm mới trong thực hiện cuộc điều tra.
● Xin bà cho biết Cuộc điều tra năm nay có những điểm mới nổi bật nào?
- Theo phương án điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024, đối tượng điều tra lần này bao gồm cả người có quốc tịch nước ngoài (nếu bảo đảm điều kiện là nhân khẩu thực tế thường trú của hộ dân cư), nhằm phản ánh đầy đủ số lượng nhân khẩu hiện đang cư trú hợp pháp trên lãnh thổ Việt Nam nói chung, tại Bình Định nói riêng. Việc thu thập thông tin về nhóm người này làm cơ sở để biên soạn chỉ tiêu thống kê, đảm bảo nguồn số liệu đáng tin cậy đánh giá quy mô, đặc điểm KT-XH và đặc trưng nhân khẩu học về người nước ngoài đang cư trú tại Việt Nam, phục vụ xây dựng, hoạch định chính sách, kế hoạch phát triển KT-XH của đất nước. Ngoài ra, Tổng cục Thống kê còn phối hợp với Bộ CA nghiên cứu tận dụng những số liệu có thể tính toán dựa trên cơ sở dữ liệu dân cư để đối chiếu, so sánh với kết quả thu thập thông tin tại địa bàn, nhằm hoàn chỉnh các nghiên cứu và phương pháp luận, tiến tới khai thác thông tin từ cơ sở dữ liệu hành chính phục vụ công tác thống kê.
Chi cục Thống kê TP Quy Nhơn tích hợp thiết bị và phần mềm phục vụ cho cuộc điều tra. Ảnh: T.SỸ
● Cuộc điều tra hướng đến yêu cầu nào, thưa bà?
- Việc thu thập thông tin về dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 là cơ sở để đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH giai đoạn 2021 - 2025; xây dựng chính sách, lập kế hoạch dân số và nhà ở phục vụ lập kế hoạch phát triển KT-XH giai đoạn 2026 - 2030; giám sát thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của LHQ mà Chính phủ Việt Nam cam kết.
Cùng với đó, cung cấp số liệu về quy mô dân số đến cấp huyện 5 năm sau tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, làm cơ sở rà soát, hiệu chỉnh số liệu dân số hằng năm giai đoạn 2020 - 2024. Đồng thời, cập nhật kho dữ liệu dân số và nhà ở do Tổng cục Thống kê quản lý, phục vụ nghiên cứu, phân tích, dự báo quá trình phát triển dân số, nhà ở giữa hai kỳ tổng điều tra trên phạm vi cả nước và từng địa phương, đáp ứng yêu cầu so sánh quốc tế.
Do đó, yêu cầu thực hiện điều tra đúng các nội dung phương án đã được duyệt, bảo mật thông tin thu thập từ đối tượng điều tra theo quy định Luật Thống kê. Kết quả điều tra phải đáp ứng yêu cầu thông tin liên quan đến dân số của các chỉ tiêu thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và hệ thống chỉ tiêu thống kê từ tỉnh đến xã.
● Địa bàn thực hiện cuộc điều tra rộng, số hộ dân, nhà ở và lượng thông tin cần thu thập khá lớn, vậy phương án triển khai cụ thể ra sao để đảm bảo mục tiêu, yêu cầu đề ra?
- Đợt điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 thực hiện tại 627 địa bàn (có 22 địa bàn miền núi, hải đảo); do đó huy động lực lượng tham gia là 260 người (có 210 điều tra viên). Tổ công tác của tỉnh và Cục Thống kê cùng chi cục thống kê cấp huyện, khu vực, các đơn vị liên quan sẽ bắt đầu công tác thu thập thông tin (tháng 4.2024); kiểm tra và phê duyệt kết quả (tháng 5.2024); nghiệm thu dữ liệu thống kê (tháng 6.2024) trên địa bàn các cấp.
7 nội dung thông tin chính thu thập tại điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024: Nhân khẩu học của các thành viên hộ; di cư; giáo dục; hôn nhân; lịch sử sinh của nữ từ 10 - 49 tuổi; người chết của hộ; nhà ở và điều kiện sống của hộ.
Sau khi hoàn thiện cơ sở dữ liệu, Tổ công tác và Cục Thống kê sẽ là cơ quan chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện xử lý thông tin điều tra làm cơ sở phục vụ tổng hợp và phân tích kết quả; thực hiện tính số và tổng hợp kết quả đầu ra theo mẫu biểu của Tổng cục Thống kê và theo sự chỉ đạo, phân công của Tổ trưởng Tổ công tác.
Để thực hiện tốt cuộc điều tra này, tỉnh ta đã thành lập tổ công tác cấp tỉnh và tuyển chọn điều tra viên, giám sát viên cho việc cập nhật sơ đồ nền, địa bàn, lập bảng kê… Cục Thống kê tỉnh phối hợp với ngành chức năng, chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền mục đích, ý nghĩa cuộc điều tra; tổ chức tập huấn nghiệp vụ, hướng dẫn điều tra viên sử dụng, tích hợp thiết bị và phần mềm công nghệ thông tin trong công tác thống kê dân số, nhà ở. Công tác chọn mẫu các địa bàn, khu vực và hộ điều tra phù hợp cũng đã được chuẩn bị kỹ.
Trong điều tra, ngành Thống kê tỉnh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, trong đó nổi bật là ứng dụng phiếu điều tra điện tử trên điện thoại di động, giúp rút ngắn thời gian thực hiện thống kê và công bố số liệu thống kê; tiết kiệm chi phí; nâng cao chất lượng sản phẩm thống kê; đảm bảo xử lý dữ liệu nhanh, chính xác, phục vụ công tác điều hành, chỉ đạo thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH của tỉnh.
● Xin cảm ơn bà!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)