Nhơn Phúc đồng lòng giữ vườn kơ nia trăm tuổi

Ở thôn Hòa Mỹ, xã Nhơn Phúc (TX An Nhơn) có vườn cây kơ nia đến nay đã hàng trăm năm tuổi, phủ bóng rợp mát khuôn viên Nhà văn hóa thôn. Nhiều năm nay, người dân địa phương có quy ước bất thành văn chung tay bảo vệ, giữ gìn vườn cây này. Nhờ đó, vườn kơ nia cổ thụ không bị xâm hại, trở thành “lá phổi xanh” cho xóm, làng; giúp các thế hệ trẻ ở địa phương nâng cao ý thức gìn giữ cây xanh, bảo vệ môi trường.

Theo lời giới thiệu của ông Dương Thanh Cường, Chủ tịch UBND xã Nhơn Phúc, chúng tôi tìm về thôn Hòa Mỹ để mục sở thị vườn cây kơ nia (người dân địa phương thường gọi là cây cầy) trăm tuổi. Vừa tới khuôn viên Nhà văn hóa thôn Hòa Mỹ, chúng tôi đã cảm nhận không khí mát mẻ, trong lành dù trời đang nắng chói chang.

Khuôn viên nhà văn hóa thôn được gần 30 cây kơ nia cành lá sum suê, xanh mướt che phủ. Vườn cây trở thành “lá phổi xanh” điều hòa không khí, tạo bóng mát nên mỗi khi cộng đồng dân cư có sự kiện hội họp tại đây luôn cảm thấy mát mẻ, trong lành.

Vườn cây kơ nia cành lá sum suê, che phủ bóng mát cho khuôn viên Nhà văn hóa thôn Hòa Mỹ.  Ảnh: M.N

Theo ông Dương Thanh Cường, không ai biết chính xác vườn kơ nia có tự lúc nào, được bao nhiêu năm tuổi. Những cụ cao niên còn sống tại thôn Hòa Mỹ cũng không rõ vườn kơ nia được hình thành ra sao, tuy nhiên ai cũng xác nhận vườn cây đã cao lớn từ trước lúc các cụ sinh ra.

Cụ Nguyễn Văn Minh, 90 tuổi, ở thôn Hòa Mỹ, hồi tưởng: Lúc tôi khoảng 6 - 7 tuổi thì tại vùng rừng Cấm - nay là khu vực Nhà văn hóa thôn Hòa Mỹ - đã có rất nhiều cây kơ nia; có những cây cao hàng chục mét, thân 2 - 3 người ôm. Qua bom đạn chiến tranh, rừng kơ nia bị ảnh hưởng, nhiều cây to bị cháy, chết.

Ngoài ra, khoảng năm 1945, chính quyền cho chặt một số cây lớn để làm cầu phục vụ việc đi lại. Từ những năm 80 của thế kỷ trước, khu vực rừng Cấm dần dần được người dân khai hoang, vỡ hóa; không ít cây kơ nia cũng bị chặt phá. Cách đây hơn 30 năm, việc bảo vệ, giữ gìn số cây kơ nia còn sót lại mới được địa phương và người dân lưu tâm.

Ông Văn Đình Bính - Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Hòa Mỹ, cho hay: Ngoài vườn kơ nia trong khuôn viên nhà văn hóa thôn, tại khu vực đồi đất thuộc xóm Phú Mỹ - cách Nhà văn hóa thôn Hòa Mỹ chừng 200 m - cũng có nhiều cây kơ nia mọc rải rác. Ban nhân dân thôn Hòa Mỹ và các cụ cao niên trong thôn thường xuyên nhắc nhở người dân không được chặt cây lấy gỗ hoặc đốt phá cây kơ nia.

Một quy tắc bất thành văn được lập ra là ai chặt phá cây sẽ bị “bêu tên, kiểm điểm” trong các cuộc họp thôn, xóm và hầu hết người dân trong thôn đều tự giác chấp hành. Nhờ đó, vườn cây kơ nia trong khuôn viên nhà văn hóa thôn và khu vực đồi đất tại xóm Phú Mỹ luôn xanh tốt.

Những cây kơ nia cổ thụ hàng trăm năm tuổi tại thôn Hòa Mỹ luôn được giữ gìn, bảo vệ nghiêm ngặt. Ảnh: M.N

“Chúng tôi bảo vệ nghiêm ngặt vườn cây kơ nia không chỉ để lưu giữ lại dấu tích của thời gian, lịch sử. Việc này còn nhằm giáo dục, nâng cao ý thức cho người dân địa phương, nhất là lớp trẻ, biết giữ gìn, trân quý cây xanh. Từ đó, không chỉ bảo vệ vườn cây kơ nia mà còn phải trồng thêm cây xanh khác để tạo cảnh quan tươi mát, không khí trong lành cho thôn, xóm”, ông Bính chia sẻ.

Cũng nhờ điều này mà ven các trục đường chính tại thôn Hòa Mỹ luôn có nhiều cây xanh tươi tốt, tạo cảnh quan, môi trường nông thôn tươi xanh, trong lành, mát mẻ.

Ông Nguyễn Thanh Tư, Bí thư Đảng ủy xã Nhơn Phúc, cho biết: “Lãnh đạo xã khuyến khích việc Ban nhân dân thôn và người dân thôn Hòa Mỹ lập “quy tắc” giữ gìn, bảo vệ vườn kơ nia trăm năm tuổi tại địa phương. Đây là việc làm cần thiết, đáng nhân rộng để bảo vệ cây kơ nia nói riêng, bảo vệ hệ thống cây xanh nói chung, góp phần giữ môi trường sống xanh mát, trong lành”.     

MINH NHÂN