Quản lý lao động xuất khẩu sang Hàn Quốc: Cần phối hợp đồng bộ
Không phải là địa phương có số lao động xuất khẩu sang Hàn Quốc lớn nhưng Bình Định cũng đang có nhiều động thái nhằm hạn chế tình trạng lao động xuất khẩu vi phạm hợp đồng, về nước không đúng hạn, góp phần cùng với cả nước tạo sự tin tưởng cho đối tác. Xung quanh vấn đề này, PV Báo Bình Định đã có trao đổi với ông Nguyễn Mỹ Quang, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH.
* Thưa ông, xin ông cho biết vài nét về vấn đề lao động Bình Định xuất khẩu sang Hàn Quốc thời gian qua?
- Năm 2005, Chính phủ Việt Nam và Hàn Quốc ký kết chương trình cấp phép việc làm cho lao động nước ngoài làm việc tại Hàn Quốc (gọi tắt là Chương trình EPS). Có thể nói, chương trình này mang lại nhiều lợi ích cho người lao động, chính vì vậy, ngay từ khi triển khai chương trình, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở LĐ-TB&XH phối hợp với các sở, ngành, các hội, đoàn thể tăng cường tổ chức tuyên truyền, tư vấn cho người lao động biết và tham gia chương trình. Từ năm 2005 đến nay cả tỉnh đã có 501 người sang làm việc tại thị trường Hàn Quốc theo chương trình EPS (bình quân có khoảng trên 50 người/năm).
Năm 2014, Sở LĐ-TB&XH đã chỉ đạo ưu tiên tuyển chọn lao động của tỉnh đi làm việc tại các thị trường có thu nhập cao, việc làm ổn định, điều kiện làm việc, ăn, ở tốt như thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc. Dự kiến trong năm nay, số lao động của tỉnh đi làm việc tại thị trường Hàn Quốc dao động từ 60 - 80 lao động.
* Tỉ lệ lao động Bình Định xuất khẩu sang Hàn Quốc vi phạm hợp đồng đang ở mức nào, thưa ông?
- Đến thời điểm này có thể nói ngay là không nhiều. Song dù vậy nó cũng ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín địa phương và cả đơn vị làm công tác tuyển dụng. Theo thông báo của Cục Quản lý lao động ngoài nước, hiện nay, có 3 lao động ở hai huyện Tây Sơn và Hoài Ân tham gia xuất khẩu lao động sang thị trường Hàn Quốc đã bị Đại sứ Việt Nam tại Đại Hàn Dân Quốc xử phạt hành chính, do cư trú trái phép tại Hàn Quốc sau khi hết hạn hợp đồng.
Chương trình EPS được triển khai từ năm 2005. Đây là một chương trình hợp tác phi lợi nhuận giữa hai Chính phủ Việt Nam và Hàn Quốc. Chương trình có mức chi phí thấp khoảng 1.130 USD (kể từ ngày 20.11.2013 ngoài khoản chi phí 1.130 USD người lao động còn phải đóng thêm một khoản tiền 100 triệu đồng để ký quỹ khi người lao động tham gia chương trình này theo Quyết định số 1465/QĐ-TTg ngày 21.8.2013 của Thủ tướng Chính phủ). Mức lương khởi điểm cho lao động xuất khẩu theo Chương trình EPS là 1,1 triệu Won (tiền Hàn Quốc) tương đương khoảng 23 triệu đồng/tháng. Mức lương này sẽ được tăng sau khi hết thời gian thử việc. Ngoài ra, điều kiện và môi trường làm việc, ăn ở tốt.
Để được đi làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình này, người lao động phải tham gia đỗ kỳ thi tiếng Hàn do Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với phía Hàn Quốc tổ chức và hồ sơ đăng ký dự tuyển được chủ sử dụng lao động nước này tuyển chọn.
* Ông nghĩ gì về ý kiến: nhiều lao động cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc sau khi hết hợp đồng là do chưa đủ “vốn” như họ mong ước trước khi đi?
- Theo tôi, ý kiến này chưa có cơ sở. Bởi qua theo dõi và nắm bắt tình hình xuất khẩu lao động ở Hàn Quốc, bình quân mỗi lao động, sau 3 năm làm việc theo chương trình EPS, khi về nước sẽ tích lũy từ 800 - 900 triệu đồng. Đối với trường hợp đi làm việc tại Hàn Quốc từ 4 - 5 năm, thì khoản tích lũy trên dưới 1,3 tỉ đồng. Đây là khoản thu nhập đáng kể đối với lao động để có nguồn vốn đầu tư sản xuất sau khi về nước và ổn định cuộc sống gia đình.
* Ngành LĐ-TB&XH đã, đang và sẽ có những biện pháp mạnh nào trong quản lý lao động xuất khẩu sang Hàn Quốc?
- Để ngăn ngừa, cũng như hạn chế tình trạng người lao động không trở về nước đúng hạn hoặc bỏ trốn cư trú làm việc bất hợp pháp tại Hàn Quốc, Sở LĐ-TB&XH đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành văn bản số 3423/UBND-VX ngày 13.8.2014 về việc tăng cường công tác quản lý người lao động Việt Nam tại Hàn Quốc theo Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 30.5.2014 về việc tăng cường công tác quản lý người lao động Việt Nam tại Hàn Quốc. Theo đó, ngành LĐ-TB&XH tăng cường kiểm tra xuất khẩu lao động tại các địa phương, các tổ chức, doanh nghiệp có liên quan, kịp thời chấn chỉnh những sai lệch; chủ động phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH, Cục Quản lý người lao động ngoài nước, Trung tâm Lao động ngoài nước cung cấp danh sách những lao động không về nước đúng hạn, bỏ hợp đồng cho UBND các địa phương tiến hành vận động người lao động về nước đúng hạn, thực hiện đúng cam kết hợp đồng...
Tuy nhiên, để hạn chế tình trạng này, trước mắt, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất giữa các cấp, ngành, các hội đoàn thể trong việc tư vấn, tuyên truyền. Người lao động và gia đình người lao động cần thực hiện nghiêm túc hợp đồng đã ký kết.
* Xin cảm ơn ông!
NGUYỄN MUỘI (Thực hiện)