Hạn chế tối đa ngộ độc thực phẩm hàng loạt và tử vong

Hạn chế tối đa ngộ độc thực phẩm hàng loạt xảy ra trên địa bàn tỉnh; trường hợp xảy ra sự cố thì xử lý đồng bộ, hiệu quả, quan trọng nhất là giảm tối đa biến chứng và không để xảy ra tử vong. Đó là chỉ đạo được Giám đốc Sở Y tế Lê Quang Hùng đặc biệt nhấn mạnh khi chủ trì cuộc họp khẩn với các cơ sở y tế trực thuộc trên địa bàn tỉnh trưa 16.5, về công tác an toàn thực phẩm (ATTP) và xử lý ngộ độc thực phẩm (NĐTP) hàng loạt.

Giám sát mối nguy trọng điểm

Theo ông Hùng, báo cáo từ Bộ Y tế cho biết, trong tháng 4.2024 cả nước xảy ra 8 vụ NĐTP với 267 người mắc, không có trường hợp tử vong. Tính từ đầu năm 2024 cho đến ngày 17.4, cả nước có đến 24 vụ NĐTP làm 835 người mắc và 3 người tử vong. Trong đó, vấn đề hết sức lưu ý là có bệnh nhân bị sốc nặng, phải thở máy - đây là điều bất thường.

Giám đốc Sở Y tế Lê Quang Hùng (người đứng) và Phó Giám đốc Sở chủ trì cuộc họp khẩn với các cơ sở y tế trực thuộc trên địa bàn tỉnh về công tác ATTP và xử lý NĐTP hàng loạt, trưa ngày 16.5. Ảnh: M.H

Tỉnh Bình Định hiện chưa có vụ NĐTP hàng loạt, nhưng với mùa nắng nóng như hiện nay thì nguy cơ NĐTP hoàn toàn có thể xảy ra, nhất là trong tháng 6 và thời gian tới đây tỉnh có nhiều hoạt động, sự kiện, lễ hội với rất đông người dự nên nguy cơ NĐTP càng cao. “Do đó, công tác chuẩn bị, phương án ứng phó, đặc biệt là ứng phó khi xảy ra vụ NĐTP hàng loạt người mắc cực kỳ quan trọng”, ông Hùng nói.

Ông Lê Văn An, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, nhìn nhận, thực tế các vụ NĐTP hàng loạt người mắc xảy ra trên cả nước thời gian qua chủ yếu rơi vào các cơ sở dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, bếp ăn tập thể. Tại Bình Định, bếp ăn tập thể do ngành y tế quản lý có hơn 200 cơ sở thuộc cấp tỉnh; 343 cơ sở thuộc cấp huyện; và gần 200 cơ sở do cấp xã quản lý. Theo ông An, số lượng bếp ăn tập thể này rất lớn, nguy cơ NĐTP rất cao. Ngành GD&ĐT tỉnh thời gian qua đã triển khai một loạt biện pháp về kiểm soát ATTP tại các bếp ăn tập thể trong trường học. Riêng bếp ăn tập thể tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, trong tháng 5 này Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm sẽ tiến hành đợt kiểm tra chuyên đề.

Ông Lê Văn An, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, thông tin tại cuộc họp. Ảnh: M.H

“Các vụ NĐTP vừa qua trong nước cho thấy có sự xuất hiện của 2 vi khuẩn Salmonella, E.coli. Theo chỉ đạo của Sở Y tế, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tổ chức đợt giám sát mối nguy trọng điểm tập trung đối với các thực phẩm trong chế biến bánh mì (chủ yếu là thịt nguội, pate, dưa chua) để thực hiện cảnh báo sớm. Dự kiến sẽ lấy 200 mẫu trên địa bàn toàn tỉnh, trọng điểm là TP Quy Nhơn, TX An Nhơn, TX Hoài Nhơn và các huyện Phù Cát, Phù Mỹ, Tuy Phước”, ông An cho hay.

Đồng thời, ông An đề nghị các cơ sở y tế tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Sở Y tế về tăng cường các biện pháp ngăn ngừa, xử lý NĐTP trên địa bàn tỉnh; thực hiện công tác báo cáo nhanh các vụ NĐTP về Sở Y tế để chỉ đạo, và báo về Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm triển khai công tác phối hợp xử lý.

Xây dựng ngay phương án xử lý các vụ NĐTP hàng loạt

Ứng phó với sự cố NĐTP hàng loạt xảy ra trên địa bàn tỉnh, yêu cầu cụ thể với từng địa phương, trường học, DN, cùng các bước trong quy trình từ thông tin báo cáo, xử lý tại chỗ, chuyển viện, công tác hậu cần…, được người đứng đầu ngành y tế tỉnh đặt ra cho các cơ sở y tế để thảo luận và rút kinh nghiệm ngay tại cuộc họp.

Bác sĩ Trần Thượng Dũng, Trưởng khoa Khám bệnh - Cấp cứu (BVĐK tỉnh) cho biết phương án xử lý trong tiếp nhận, thu dung, cấp cứu, điều trị bệnh nhân của các vụ NĐTP hàng loạt đã được BVĐK tỉnh xây dựng. Trường hợp xác định vụ NĐTP dưới 50 bệnh nhân thì khoa Khám bệnh báo cho lãnh đạo bệnh viện để thực hiện tự xử lý; từ 50 ca mắc cho đến dưới 200 ca, bệnh viện sẽ điều động nhân lực để giải quyết; còn trên 200 ca, bệnh viện báo cáo ngay Sở Y tế để chỉ đạo và huy động lực lượng xử lý.

Bác sĩ Trần Thượng Dũng, Trưởng khoa Khám bệnh - Cấp cứu (BVĐK tỉnh) báo cáo  phương án xử lý trong tiếp nhận, thu dung, cấp cứu, điều trị bệnh nhân của các vụ NĐTP hàng loạt. Ảnh: M.H

Mặt khác, tùy thuộc vào mức độ nặng - nhẹ của vụ NĐTP gây ra cho bệnh nhân, bệnh viện sẽ có điều chuyển linh hoạt phù hợp trong tiếp nhận, thu dung, cấp cứu điều trị.

“Đặc biệt, điều động nhân lực là vấn đề rất quan trọng để kịp thời cấp cứu, xử lý ngay các bệnh nhân vụ NĐTP. Bệnh viện có phương án cụ thể “báo động đỏ” để huy động nhân lực. Quan trọng nữa là đảm bảo thuốc, dịch truyền, vật tư, phương tiện, thiết bị… Bệnh viện có 3 khoa hồi sức có thể lọc máu liên tục cho bệnh nhân nặng”, bác sĩ Dũng nói.

“Bài tập” cụ thể khi xảy ra NĐTP hàng chục học sinh mắc được đặt ra cho TTYT huyện Vĩnh Thạnh, thậm chí lên đến cả ngàn công nhân mắc trở thành tình huống xử lý của TTYT huyện Phù Cát.

Bác sĩ Nguyễn Thị Cường, TTYT huyện Vĩnh Thạnh, cho hay, về nhân lực, trung tâm huy động cả lực lượng y tế tuyến xã. Trung tâm sẽ phân loại trường hợp bệnh nhân nhẹ, có thể xử lý ngay tại chỗ trường học như một bệnh viện dã chiến; với bệnh nhân được đưa về TTYT huyện tiếp tục phân loại, bệnh nặng sẽ đề nghị hỗ trợ từ BVĐK tỉnh.

Trong khi đó, TTYT huyện Phù Cát nêu thêm vấn đề phối hợp với DN khi xảy ra vụ NĐTP khiến cả ngàn công nhân mắc trên địa bàn huyện.

Ông Lê Quang Hùng nhấn mạnh lưu ý, những vụ NĐTP hàng loạt, việc cực kỳ quan trọng là phối hợp thực hiện các biện pháp xử lý kịp thời, như: Phân loại bệnh nhân, chuyển tuyến bệnh nhân; điều động nhân lực; phối hợp với các đơn vị liên quan trong ngành và ngoài ngành, chính quyền địa phương, cơ quan báo chí…

“Ngay sau cuộc họp này, các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, TTYT huyện, thị xã, thành phố phải xây dựng ngay phương án xử lý các vụ NĐTP hàng loạt. Trong đó nêu rõ trách nhiệm của các khoa, phòng liên quan”, ông Hùng nhấn mạnh.

Đồng bộ, thống nhất, chủ động

Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Văn Trung lưu ý các cơ sở y tế phải đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền đến người dân, cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, qua đó vừa tuyên truyền, hướng dẫn, nhắc nhở vừa xử lý kiên quyết, nghiêm túc cơ sở vi phạm. Thời gian tới, các TTYT huyện phối hợp với phòng Y tế tham mưu cho chủ tịch UBND cấp huyện thành lập các đoàn đi kiểm tra thường xuyên, ít nhất từ 1 - 2 tuần/lần tại các bếp ăn tập thể trong khu, cụm công nghiệp. Phối hợp tốt với các cơ quan chức năng để theo dõi, phát hiện cơ sở kinh doanh, các vụ vận chuyển hàng hóa và nguyên liệu thực phẩm không có hóa đơn, chứng từ, có dấu hiệu ô nhiễm, để xử lý triệt để.

“Về công tác lấy mẫu các vụ NĐTP, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tổ chức tập huấn, hướng dẫn lại cho các cơ sở y tế. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật khẩn trương mua sắm hóa chất để phục vụ công tác giám sát mẫu cảnh báo nguy cơ”, ông Trung nêu vấn đề.

Kết luận cuộc họp, Giám đốc Sở Y tế Lê Quang Hùng yêu cầu các cơ sở y tế phải chuẩn bị chu đáo. Đặc biệt, hạn chế tối đa không để NĐTP hàng loạt.

Ông nhấn mạnh: “Đề nghị Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, các TTYT tuyến huyện, các bệnh viện tuyến tỉnh chú trọng công tác kiểm tra, giám sát các mối nguy cơ để ngăn chặn NĐTP xảy ra, hoặc có xảy ra thì quy mô và tác động rất nhỏ. Công tác xử lý cần đồng bộ, thống nhất, chủ động với phương châm “4 tại chỗ” vận dụng từ bài học chống dịch Covid-19. Các cơ sở điều trị không để tử vong do NĐTP, muốn vậy thì phải tiếp nhận sớm, xử lý sớm và xử lý đúng, điều trị đúng, kịp thời. Lưu ý các ca bệnh nặng, ca bệnh cần theo dõi, đề nghị không sợ nhưng cũng tránh tâm lý “quá tự tin” mà luôn có sự kết nối với tuyến trên để có hỗ trợ khi cần thiết”.

MAI HOÀNG