Diêm dân được mùa nhưng kém vui

Tháng 5, diêm dân trong tỉnh bước vào cao điểm sản xuất muối năm 2024. So với cùng kỳ, sản lượng đạt khá nhưng giá muối chỉ còn khoảng một nửa.

Năm nay, toàn tỉnh sản xuất gần 155 ha muối, trong đó có 51,2 ha sản xuất theo kiểu cũ -muối kết tinh trên nền đất; 98,5 ha sản xuất theo kiểu mới - kết tinh trên nền ruộng trải bạt và 5 ha sản xuất công nghiệp, tăng 5,3 ha so với cùng kỳ; tập trung ở huyện Phù Mỹ 88 ha và Phù Cát 66,7 ha. Từ đầu năm 2024 đến nay, tổng sản lượng muối đạt hơn 8.953 tấn, tăng gần 35% so với cùng kỳ.

Sản lượng tăng, giá giảm sâu

Ngày 20.5, có mặt tại các cánh đồng muối ở xã Cát Minh, Cát Khánh (huyện Phù Cát) hay Mỹ Cát, Mỹ Chánh, Mỹ Thành (huyện Phù Mỹ), chúng tôi thấy không khí sản xuất muối ở đây khá nhộn nhịp. Ông Trương Quế, 75 tuổi, ở thôn Đức Phổ 1, xã Cát Minh cho hay: “Tháng 5, là cao điểm sản xuất muối. Thế nhưng, trái với niềm vui được giá như năm ngoái, năm nay, bà con buồn vì giá muối giảm sâu”.

Theo ông Quế, đầu vụ muối kết tinh trên nền ruộng trải bạt bán giá 2.000 - 2.200 đồng/kg, muối kết tinh trên nền đất 1.800 đồng - 2.000 đồng/kg. Tuy nhiên, sau đó giá muối giảm dần, hiện ở mức 1.200 - 1.300 đồng/kg (muối kết tinh trên nền ruộng trải bạt), 1.000 đồng/kg (muối kết tinh trên nền đất) - giảm một nửa so với cùng kỳ năm ngoái. Vụ này, ông làm hơn 200 m2 ruộng muối kiểu cũ, bình quân một tháng cào 5 - 7 lứa, thu khoảng hơn nửa tấn muối. Giá thấp nên bị lỗ công lao động.

Tương tự, tại cánh đồng An Mỹ, xã Mỹ Cát (huyện Phù Mỹ), bà con cũng tất bật làm muối. Trên vùng đất rộng hơn 20 ha, không khí làm việc của diêm dân khá hăng say, dẫu giá muối đang ở mức thấp. Bà Trần Thị Vân, 46 tuổi, ở thôn An Mỹ, xã Mỹ Cát làm gần 2.000 m2 ruộng muối theo kiểu mới thổ lộ: Năm ngoái, giá muối cao, tôi thu được hơn 60 triệu đồng. Đầu vụ đến nay, tôi thu hoạch được hơn 10 tấn muối nhưng bán mới được 5 - 6 triệu đồng. Tôi tính trữ lại, đợi cuối vụ giá nhích lên mới xuất bán tiếp. Đây cũng là cách mà nhiều diêm dân ở đây tính đến!

Trữ muối là cách được bà Trần Thị Vân, ở xã Mỹ Cát (huyện Phù Mỹ) tính đến trong bối cảnh giá thu mua muối ở mức thấp. Ảnh: TRỌNG LỢI

Kết nối diêm dân với doanh nghiệp

Trong tỉnh có 2 DN chế biến muối, là Công ty CP Muối và thương mại Miền Trung - Chi nhánh Bình Định và Công ty CP Muối và thực phẩm Bình Định. Ông Nguyễn Văn Thông, Giám đốc Công ty CP Muối và thực phẩm Bình Định cho hay: Bình quân mỗi tuần, công ty chế biến khoảng 70 tấn muối các loại. Để đáp ứng sản xuất, ngoài 5 ha muối do công ty sản xuất, chúng tôi còn mua thêm khoảng 1.000 tấn muối của diêm dân ở xã Mỹ Cát. Năm nay, sản lượng muối của bà con ở các tỉnh Khánh Hòa và Ninh Thuận tăng mạnh nên giá muối bị giảm, vì thị trường đã bình ổn. Hy vọng, đến cuối vụ thì giá muối sẽ tăng trở lại, tạo điều kiện cho diêm dân nâng nguồn thu.

Công ty CP Muối và thương mại Miền Trung - Chi nhánh Bình Định có nhà máy chế biến đặt ở phường Nhơn Bình (TP Quy Nhơn), chuyên sản xuất, cung cấp các sản phẩm phục vụ tiêu dùng, trong đó có muối xay, muối sấy và muối i-ốt. Bình quân một tháng công ty sản xuất, chế biến khoảng 100 tấn muối các loại. Tuy nhiên, nguồn nguyên liệu nhập vào chủ yếu được công ty mua từ các tỉnh Khánh Hòa và Ninh Thuận.

Ông Phạm Văn Sơn, Giám đốc Chi nhánh muối Bình Định thuộc Công ty CP Muối và thương mại Miền Trung cho biết, hạt muối trong tỉnh khá xốp, độ mặn thấp hơn hạt muối ở Ninh Thuận và Khánh Hòa. Trong khi đó, muối chế biến phục vụ tiêu dùng phải đảm bảo theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Nếu chất lượng hạt muối trong tỉnh cải thiện hơn về độ mặn, có giá phù hợp, chúng tôi sẵn sàng mua muối của bà con.

Nghề muối ở tỉnh ta sản xuất theo quy mô hộ cá thể là chính, diêm dân tự sản xuất, tự tiêu thụ. Do đó, chất lượng, năng suất và giá muối hàng năm thường biến động theo vòng lẩn quẩn “được mùa, mất giá” hoặc “mất mùa, được giá”. Theo thống kê từ Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản, đầu năm đến nay, sản lượng muối sản xuất bán hơn 6.691 tấn; lượng muối còn tồn trong dân hơn 2.261 tấn (chiếm 25,3% tổng sản lượng muối thu hoạch được).

Ông Nguyễn Thanh Hưng, Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản (Sở NN&PTNT), thông tin: Ngày 24.5, Chi cục phối hợp với Sở NN&PTNT tổ chức hội thảo kết nối giữa các công ty chế biến muối với bà con diêm dân, nhằm đẩy mạnh liên kết tổ chức sản xuất giữa diêm dân với các DN chế biến muối. Qua đó, giúp diêm dân tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm. Các vấn đề khác, về quy hoạch đồng muối; đầu tư nâng cấp và cải tạo cơ sở hạ tầng đồng muối; chú trọng xây dựng và nhân rộng, phát triển các mô hình sản xuất muối sạch… cũng được chúng tôi truyền đạt để bà con nắm bắt và có hướng phát triển tốt hơn.

TRỌNG LỢI