Xây dựng nhà văn hóa: Khó đạt chuẩn!
Theo quy định của Bộ VH-TT & DL, Trung tâm Văn hóa - Thể thao xã đạt chuẩn bao gồm nhà văn hóa đa năng, hội trường, các phòng chức năng, phòng tập thể thao, công trình phụ trợ… Trong đó, khuôn viên tối thiểu của nhà văn hóa là 2.500 m2, hội trường đa năng có sức chứa 250 chỗ ngồi. Yêu cầu đối với nhà văn hóa thôn thì phải có khuôn viên 500 m2, hội trường 100 chỗ ngồi.
Tỉnh ta có 122 xã (với tổng cộng 828 thôn) xây dựng nông thôn mới. Theo quy định, để đạt tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa, mỗi xã phải có một trung tâm văn hóa - thể thao và mỗi thôn có nhà văn hóa, khu thể thao thôn đạt chuẩn, nếu đầu tư xây dựng theo quy định của Bộ VH-TT & DL cần một khoản tiền rất lớn. Được biết, kinh phí bình quân xây dựng nhà văn hóa xã đạt chuẩn khoảng 4-5 tỉ đồng, nhà văn hóa thôn đạt chuẩn khoảng 400 - 500 triệu đồng. Trong khi đó nguồn vốn đầu tư trực tiếp cho chương trình xây dựng nông thôn còn hạn chế, nguồn lực của nhân dân còn hạn hẹp. Đó là lí do hiện vẫn chưa địa phương nào trong tỉnh có trung tâm văn hóa - thể thao xã, nhà văn hóa thôn đạt chuẩn theo quy định. Nhà văn hóa xã, thôn chủ yếu mới chỉ là sửa chữa nâng cấp, bổ sung các thiết chế văn hóa từ trung tâm, nhà sinh hoạt cộng đồng. Qua khảo sát, đánh giá mới đây của Sở NN&PTNT, mới chỉ có 5/122 xã xây dựng nông thôn mới đạt được tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa (4,1%).
Thực tế ở một số địa phương cho thấy sự ủng hộ đóng góp tiền của, công sức của người dân đã giúp xây dựng được nhiều nhà văn hóa. Tiêu biểu là ở xã điểm xây dựng nông thôn mới của tỉnh là xã Nhơn Lộc, thị xã An Nhơn. Từ thôn văn hóa Đông Lâm là địa phương đầu tiên ở xã Nhơn Lộc được chọn làm thí điểm đầu tiên xã hội hóa xây dựng nhà văn hóa thành công, đến nay đã có thêm nhà văn hóa ở các thôn An Thành, Tráng Long, Cù Lâm được xây dựng với phần đóng góp của dân khoảng trên 200 triệu đồng…
Để có Trung tâm Văn hóa - Thể thao xã, các địa phương có trung tâm học tập cộng đồng cần linh hoạt tận dụng nâng cấp, bổ sung trong điều kiện thực tế để lồng ghép trở thành thiết chế nhà văn hóa đảm bảo theo tiêu chuẩn quy định. Các địa phương đã xây dựng trụ sở thôn có khả năng lồng ghép các hoạt động nhà văn hóa, thì cần nâng cấp, bổ sung trở thành thiết chế nhà văn hóa đảm bảo tiêu chuẩn. Kinh phí xây dựng nhà văn hóa cần huy động từ nhiều nguồn lực. Trong đó, ngân sách hỗ trợ một phần, còn địa phương tự huy động bằng nhiều hình thức như lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, địa phương vận động nguồn lực xã hội.
MAI THƯ