Ðảm bảo hiệu quả chính sách an cư cho hộ nghèo, cận nghèo

Ðoàn giám sát chuyên đề của Ban Văn hóa - Xã hội, HÐND tỉnh vừa tổ chức giám sát tình hình thực hiện chính sách hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo xây dựng, sửa chữa nhà ở từ năm 2022 - 2023 tại huyện An Lão, Phù Cát và Sở Xây dựng. Từ đó, đề xuất giải pháp khắc phục hạn chế, góp phần nâng cao hiệu quả chính sách trong thời gian đến.

Tiến độ giải ngân đảm bảo

Với 3.883 hộ được hỗ trợ, Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn tỉnh Bình Định đến năm 2025 theo Quyết định số 3336/QĐ-UBND ngày 8.9.2023 của UBND tỉnh hiện là đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo có quy mô lớn của tỉnh. Dù cuối năm 2023 tỉnh mới phê duyệt danh sách các hộ được hỗ trợ, nhưng các địa phương đã nhanh chóng triển khai, giải ngân đạt 72,4%. Số hộ còn lại chưa giải ngân kịp năm 2023 được chuyển nguồn qua năm 2024 để tiếp tục thực hiện.

Tại huyện Phù Cát, cuối năm 2023, sau khi tỉnh phê duyệt danh sách 209 hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở, huyện đã nhanh chóng triển khai cho 60 hộ được hỗ trợ theo kế hoạch năm 2023. Đến nay huyện đã nghiệm thu, giải ngân cho 54 hộ, 3 hộ đang xây dựng và 3 hộ đề nghị không nhận hỗ trợ.

Tại huyện An Lão, khi nhận được chỉ đạo của UBND tỉnh, huyện đã thống kê, lên danh sách 1.047 hộ nghèo, hộ cận nghèo có nhu cầu xây dựng mới, sửa chữa nhà ở và lên kế hoạch hỗ trợ từng năm. Theo ông Đỗ Tùng Lâm, Quyền Chủ tịch UBND huyện An Lão, nhờ chủ động thực hiện các đề án, chương trình theo chỉ đạo của UBND tỉnh, năm 2023 huyện đã giải ngân đạt 95,82% số vốn trong chương trình. Qua đó giúp các hộ thụ hưởng chính sách của Nhà nước sớm có niềm vui an cư.

Đoàn giám sát của Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND tỉnh, tìm hiểu cuộc sống của chị Đinh Thị Bừng sau khi được hỗ trợ xây nhà mới.  Ảnh: T.K

Sống trong ngôi nhà mới vừa được xây dựng, dù chưa hoàn thành cửa chính song gia đình chị Định Thị Bừng (37 tuổi, ở xã An Quang, huyện An Lão) vẫn rất vui. Chị Bừng chia sẻ: “Tổng chi phí xây dựng nhà hết 230 triệu đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 50 triệu đồng. Có ngôi nhà rồi, vợ chồng và 2 con của chúng tôi có thể an cư lạc nghiệp. Cùng với đó, nhờ sự hỗ trợ cho vay vốn lao động sản xuất của địa phương, chúng tôi đang trồng 10.000 cây keo. Hy vọng cuộc sống chúng tôi sẽ ngày càng tốt hơn”.

Bà Huỳnh Thị Ngọc Hà - Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội, Trưởng Đoàn giám sát, trò chuyện với bà Nguyễn Thị Lợm về ngôi nhà khang trang mà bà Lợm vừa được hỗ trợ xây dựng. Ảnh: T.K

Thuộc diện hộ nghèo, cao tuổi, lại sống neo đơn, bà Nguyễn Thị Lợm (70 tuổi, ở xã Cát Hanh, huyện Phù Cát) từ lâu đã không còn nghĩ đến chuyện xây sửa nhà cửa, nhưng đến cuối đời bà lại có được một ngôi nhà khang trang, mát mẻ. Khi được Nhà nước hỗ trợ 50 triệu đồng, các cháu bà cũng ủng hộ tiền, công xây dựng giúp bà tạo dựng ngôi nhà trị giá 200 triệu đồng. Với căn nhà  mới khang trang, bà Lợm đã có thể nghĩ đến chuyện an hưởng tuổi già.

Nhận diện vướng mắc, đề xuất giải pháp

Tuy công tác hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho các hộ nghèo, cận nghèo được các địa phương, đơn vị liên quan tập trung thực hiện, nhưng vẫn xảy ra một số vướng mắc. Theo ông Đỗ Tùng Lâm, huyện An Lão đang phấn đấu đến năm 2025 sẽ thoát nghèo. Huyện có 227 hộ có tên trong danh sách được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở đã thoát nghèo vào cuối năm 2023 nên không nhận được hỗ trợ vào năm 2024 và 2025.

Huyện An Lão khánh thành nhà ở cho hộ nghèo ở xã An Quang và khởi động chương trình hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo của huyện năm 2024. Ảnh: HỮU BÁ

“Theo quy định, chỉ hộ nghèo, cận nghèo mới được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở. Dù 227 hộ này đã thoát nghèo nhưng trước đó họ có tên trong danh sách hỗ trợ và do mới thoát nghèo nên vẫn còn rất nhiều khó khăn. Tôi mong tỉnh có cơ chế để họ tiếp tục được nhận hỗ trợ, góp phần giúp các hộ này tránh tái nghèo”, ông Lâm bày tỏ.

Tương tự, ông Lê Anh Sơn, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, cũng cho rằng nên có cơ chế cho những hộ có trong danh sách hỗ trợ đã thoát nghèo nhưng vẫn thiếu hụt về nhà ở để đảm bảo các hộ thoát nghèo bền vững, yên tâm lao động sản xuất.

Tại huyện Phù Cát, dù tiến độ giải ngân theo kế hoạch đảm bảo nhưng phát sinh thêm 67 hộ nghèo, cận nghèo có nhu cầu xây dựng, sửa chữa nhà ở ngoài danh sách đã được UBND tỉnh phê duyệt. Đồng thời, 8 hộ dân ở thôn Phú Hậu (xã Cát Chánh) có trong danh sách hỗ trợ nhưng nằm trong vùng quy hoạch Khu kinh tế Nhơn Hội nên địa phương không thể tách thửa để hỗ trợ.

Ông Đỗ Xuân Thắng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Phù Cát, chia sẻ: “Việc để phát sinh nhiều hộ có nhu cầu được hỗ trợ là trách nhiệm của địa phương đã chủ quan trong việc rà soát. Dù vậy, đây là những hộ rất khó khăn cần hỗ trợ để có điều kiện an cư, giảm nghèo. Mong tỉnh sẽ đồng ý để chúng tôi điều chỉnh, bổ sung danh sách các hộ nghèo, cận nghèo được xây dựng, sửa chữa nhà ở trong thời gian tới”.

Bên cạnh đó, đoàn giám sát của Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND tỉnh nhận thấy nhiều gia đình xây dựng nhà cửa đảm bảo yếu tố “3 cứng” theo quy định, nhưng lại thiếu nhiều trang thiết bị, cơ sở vật chất thiết yếu như máy quạt, bếp, nhà vệ sinh. “Thời gian đến, huyện sẽ chỉ đạo các địa phương, trong quá trình hỗ trợ cho người dân sẽ tư vấn thêm để các hộ phân bổ kinh phí xây dựng phù hợp. Tuy nhiên, để xây dựng một ngôi nhà, mức hỗ trợ hiện tại là khá thấp, tôi mong tỉnh có cơ chế cho các hộ này vay ưu đãi từ Ngân hàng CSXH để góp phần xây dựng nhà cửa chỉn chu hơn”, ông Đỗ Xuân Thắng nói.

Tại các buổi làm việc, bà Huỳnh Thị Ngọc Hà - Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội, Trưởng đoàn giám sát khẳng định, vấn đề an sinh xã hội được Đảng và Nhà nước hết sức quan tâm, đặc biệt là các chính sách cho hộ nghèo, cận nghèo, để không ai bị bỏ lại phía sau, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần giảm nghèo bền vững.

Theo bà Hà, để thực hiện hiệu quả chính sách hỗ trợ cho hộ nghèo, cận nghèo xây dựng, sửa chữa nhà ở, các địa phương cùng các đơn vị liên quan cần chủ động phối hợp, triển khai nhanh chóng, chặt chẽ, đúng quy định. Cùng với đó, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân cũng như nhìn ra vướng mắc để chủ động, nhanh chóng khắc phục. Đoàn giám sát sẽ tổng hợp những kiến nghị của các địa phương, đơn vị trình các cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

THẢO KHUY