Các khu tái định cư cho dân vùng thiên tai: Vẫn còn ít người đến ở

Thời gian qua tỉnh ta đã đầu tư xây dựng nhiều khu tái định cư (TĐC) để di dời người dân sinh sống ở những vùng nguy hiểm. Tuy vậy, cho đến nay số hộ di dời đến các khu TĐC xây nhà để ở vẫn còn rất ít.

Nhiều hộ dân ở thôn Hải Đông, xã Nhơn Hải (TP Quy Nhơn) có nhà nằm sát biển rất nguy hiểm trong mùa mưa bão chưa di dời đến khu TĐC.

Người dân “ngại” đến khu TĐC

Tại xã Nhơn Hải (TP Quy Nhơn) có 91 hộ dân tại 2 thôn Hải Đông và Hải Nam sinh sống sát biển, thường bị triều cường uy hiếp. Năm 2008, TP Quy Nhơn đã xây dựng khu TĐC Nhơn Hải rộng 2,5 ha, có mặt bằng rộng, đường giao thông thuận lợi, cơ sở hạ tầng thiết yếu đầy đủ, nhưng số hộ xây dựng nhà ở chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đến nay, trong số 91 hộ thuộc diện di dời, mới chỉ có 23 hộ (trong đó có 17 hộ thuộc diện TĐC tại chỗ) đến nhận đất xây nhà tại khu TĐC.

Tại các xã Cát Nhơn, Cát Tiến (Phù Cát) cũng có nhiều hộ dân sinh sống ở những vùng thấp, trũng thường bị ngập lụt, vùng triều cường. Riêng xã Cát Tiến có khoảng 450 hộ dân ở thôn Trung Lương, Phú Hậu sinh sống gần biển thường bị đe dọa bởi sóng biển và triều cường mỗi khi xảy ra mưa bão lớn; ngoài ra còn có 300 hộ dân thôn Chánh Đạt và Tân Tiến sinh sống ở khu vực dọc tuyến đê sông Côn thường bị ngập lụt. Trong các năm 2007 và 2008, huyện Phù Cát đã đầu tư xây dựng 2 khu TĐC tại 2 xã nói trên để di dời dân sinh sống ở những vùng nguy hiểm đến ở. Tuy nhiên, số hộ dân đến xây dựng nhà ở tại các khu TĐC nói trên cũng rất ít.

Theo Chi cục Phát triển nông thôn (Sở NN-PTNT), việc người dân vùng nguy hiểm không đến ở tại các khu TĐC là tình hình chung trên địa bàn tỉnh. Đến nay, trong tổng số 1.625 hộ dân thuộc diện di dời đến các khu TĐC tại các địa phương mới chỉ có khoảng 50% số hộ đã đến các khu TĐC để xây nhà ở. Riêng năm 2014, UBND tỉnh đã phân bổ nguồn kinh phí hơn 6,8 tỉ đồng để hỗ trợ cho 296 hộ dân sinh sống ở những vùng nguy hiểm di dời đến các điểm TĐC (ưu tiên hỗ trợ di dời người dân vùng sạt lở ven biển trên địa bàn các huyện: Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù Cát, Tuy Phước và TP Quy Nhơn), nhưng đến nay mới chỉ có 40 hộ đã di dời đến các khu TĐC, còn 256 hộ vẫn bám trụ nơi ở cũ.

Vì sao không đến?

Ông Lê Văn Ngạch, ở thôn Hải Đông - một trong những hộ thuộc diện di dời đến khu TĐC xã Nhơn Hải - bộc bạch: “Chúng tôi biết sống gần biển không an toàn trong mùa mưa bão, cũng muốn di dời đến khu TĐC để ở cho an toàn. Nhưng kinh tế gia đình khó khăn, trong khi xây một ngôi nhà cấp 4 tại khu TĐC chí ít cũng phải đầu tư từ 50 - 60 triệu đồng, số tiền này đối với gia đình tôi là quá lớn”. Nhiều hộ khác ở xã Nhơn Hải cũng cho biết, do kinh tế còn khó khăn, nên họ chưa thể di dời đến nơi ở mới.

Ông Bùi Đắc Cường, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh cũng cho rằng nguyên nhân chủ yếu của việc bà con chậm di dời đến nơi TĐC là do đa số còn nghèo, khả năng tài chính hạn hẹp, trong khi mức hỗ trợ di dời của Nhà nước còn thấp. Hiện nay, tuy mức hỗ trợ của Nhà nước được nâng lên 20 triệu đồng/hộ, nhưng vẫn rất thấp so với yêu cầu vốn xây dựng nhà ở của dân. Bên cạnh đó, nhận thức của người dân còn chủ quan, cuộc sống, nghề nghiệp của họ đã gắn liền với nơi ở cũ từ lâu đời, nên nhiều hộ chưa muốn di dời đến nơi ở mới. Trong khi đó, chính quyền một số địa phương chưa thực hiện quyết liệt việc di dân TĐC và cũng chưa có giải pháp hỗ trợ người dân xây dựng nhà mới để ở tại các khu TĐC.

Để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho người dân sinh sống ở những vùng nguy hiểm, chính quyền các địa phương cần phải tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động và hỗ trợ người dân về nhiều mặt, trong đó có hỗ trợ người dân vay vốn để xây dựng nhà ở mới tại các khu TĐC đã xây dựng. Người dân sinh sống ở những vùng nguy hiểm cũng không nên có tư tưởng trông chờ, ỷ lại sự hỗ trợ của Nhà nước, mà phải tự thân vận động, huy động nhiều nguồn lực khác nhau để xây dựng nhà ở mới và đến sinh sống lâu dài tại khu TĐC nhằm đảm bảo an toàn tính mạng cho bản thân và gia đình mình.

PHẠM TIẾN SỸ