Tuyên truyền phòng, chống khai thác IUU cho ngư dân: Ðúng trọng tâm, dễ hiểu, dễ nhớ

Dự kiến tháng 10.2024, Ðoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) sẽ sang Việt Nam lần thứ 5. Ðây là cơ hội quyết định để Việt Nam gỡ “thẻ vàng” thủy sản. Thời gian qua, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh triển khai đồng loạt các nhiệm vụ, giải pháp, nhất là công tác tuyên truyền phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) cho ngư dân, đặc biệt tập trung vào các lỗi vi phạm mà ngư dân thường mắc phải.

Từ tháng 5 đến nay, toàn bộ các địa phương ven biển, bằng nhiều hình thức, đã thông tin những quy định mới đến bà con ngư dân, bao gồm: Nghị định số 37/2024/NQ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 26/2017/NQ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản; Nghị định số 38/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, thay thế Nghị định số 42/2019/NĐ-CP và Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP “Hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản”.

Linh hoạt, chủ động

Xét thấy cách tổ chức tuyên truyền về tận khu phố của những năm trước cho kết quả như mong đợi, năm nay, phường Tam Quan Bắc - địa bàn có nhiều tàu đánh cá nhất TX Hoài Nhơn, tiếp tục triển khai hoạt động tuyên truyền chống khai thác IUU tại 10/10 khu phố. Biết thời điểm ngư dân vào bờ nhiều là mùa trăng, cuối tháng 6 vừa qua, các khu phố chủ động thời gian tổ chức để có đông ngư dân tham dự. Bà Huỳnh Thị Tường Vy, Phó Chủ tịch UBND phường Tam Quan Bắc cho hay, hoạt động này diễn ra thường xuyên trong những năm qua, với sự phối hợp của các đơn vị liên quan. Riêng năm nay có một số quy định mới nên công tác tuyên truyền tiếp tục được đẩy mạnh để ngư dân nắm bắt.

Ngư dân phường Tam Quan Bắc (TX Hoài Nhơn) dự buổi tuyên truyền những quy định mới về phòng, chống khai thác IUU. Ảnh: N.T

Ở huyện Phù Cát - địa phương thời gian qua xảy ra một số vụ tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài khi đánh bắt trên biển, huyện đã tổ chức đoàn công tác do Phó Chủ tịch UBND huyện Phạm Dũng Luận làm trưởng đoàn, đến hai điểm tập trung tại xã Cát Khánh (gặp ngư dân 3 xã: Cát Khánh, Cát Thành, Cát Minh) và xã Cát Tiến (gặp ngư dân 2 xã: Cát Hải, Cát Tiến). Tại các buổi gặp gỡ, lãnh đạo huyện đã thông tin những quy định mới và vận động ngư dân tích cực vươn khơi bám biển nhưng tuyệt đối không được vi phạm vùng biển nước ngoài.

Dù Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP đến ngày 1.8 mới có hiệu lực, nhưng UBND huyện giao Phòng Tư pháp tham khảo, nghiên cứu văn bản, chọn lọc những nội dung liên quan cụ thể đến thực trạng ngư dân Phù Cát để kịp thời tuyên truyền, thông tin đến ngư dân. Theo Phòng NN&PTNT huyện Phù Cát, đến nay, khoảng 80% ngư dân trong huyện đã được tiếp cận nghị quyết này. Huyện sẽ phát tờ rơi nội dung Nghị quyết 04/2024/NQ-HĐTP đến tay từng ngư dân, đồng thời yêu cầu họ ký cam kết không vi phạm những quy định đã được tuyên truyền.

Đảm bảo mọi ngư dân hiểu rõ, nhớ lâu

Một trong những giải pháp tuyên truyền chung của cả 5 huyện, thị xã, thành phố ven biển hiện tại là phát trên hệ thống loa truyền thanh đều đặn mỗi ngày để chuyển tải thông tin đến ngư dân theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”. Nắm rõ nếp sinh hoạt của ngư dân tại địa bàn, các trung tâm VH-TT&TT huyện chọn thời điểm phát lúc ngư dân có thể tập trung nghe được nhiều thông tin nhất. Ở TP Quy Nhơn, phường Đống Đa còn tuyên truyền bằng xe lưu động, đặc biệt chú ý đến những khu phố có nhiều ngư dân sinh sống.

Hai huyện Tuy Phước và Phù Mỹ đang tích cực tuyên truyền, vận động người dân làm đăng ký cho những tàu cá “3 không”. Kết quả đáng phấn khởi, từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều chủ tàu từng né tránh việc này đã tự nguyện đăng ký làm giấy tờ cho tàu cá.

Sau thời gian tuyên truyền Nghị định 37/2024/NQ-CP, Nghị định 38/2024/NQ-CP, thấy được sự quan tâm của ngư dân đối với những quy định liên quan đến mức xử phạt, các địa phương đang nỗ lực đa dạng hình thức tuyên truyền, giúp người dân hiểu rõ, nhớ lâu những nội dung cần tuyên truyền. Theo ông Trương Nam Phong, Trưởng Phòng Kinh tế TX Hoài Nhơn, Phòng đang tham mưu UBND thị xã biên soạn cô đọng nội dung trọng tâm của Nghị quyết 04/2024/NQ-HĐTP, in trên các pa nô, treo tại trụ sở thị xã, trụ sở các xã, phường, cảng cá, trạm thủy sản, các điểm tàu thuyền thường neo đậu…

Xã Cát Khánh (huyện Phù Cát) những tuần qua, trong câu chuyện trao đổi hằng ngày, nhiều ngư dân nhắc đến những quy định xử phạt liên quan đến IUU, hình dung những ảnh hưởng đến gia đình, tâm lý con cái, cả công ăn việc làm, rồi danh dự, thể diện... Ngư dân Phạm Duy Tạo chia sẻ: “Rõ ràng, chỉ là những “con sâu” nhưng “làm rầu nồi canh”, trong khi số đông còn lại luôn tuân thủ tốt quy định. Mong rằng, thời gian tới, các cấp, ngành đẩy mạnh tuyên truyền, ngư dân chúng tôi nguyện đồng lòng, góp sức trở thành những tuyên truyền viên tại nơi cư trú, trong cộng đồng để không còn tàu cá vi phạm trong khai thác”.         

NGỌC TÚ