Khói nhớ

Những làn khói mỏng tênh, xoắn xuýt quyện vào nhau bay lên từ mái nhà tranh nằm cheo leo giữa đèo dốc luôn là hình ảnh gợi buồn trong tôi nhiều nhất. Hình ảnh ấy nhắc tôi nhớ về một miền quê nghèo, hẻo lánh gắn liền với những ngọn đồi, con suối, lũy tre nơi tôi từng sinh ra, từng một thời gắn bó trước khi cùng gia đình di cư vào sinh sống ở thành phố này.

Ký ức trong tôi về miền quê ấy là ký ức về khói. Khói tỏa ra từ gian bếp củi lấm láp tro bụi mẹ thổi cơm mỗi sáng. Là màu khói lam lẩn trong ánh tà dương khi mẹ  bận bịu trong bếp thổi lửa nấu cơm chiều.

Ngày ấy, khói với tôi như một người bạn tâm tình. Những buổi sớm mai lầm lũi đi bộ đến trường, mùi khói tỏa ra từ gian bếp mẹ nấu vẫn thơm lừng quyện trên con đường đến trường. Rồi cũng mùi khói ấy đưa tôi trở về với mái nhà đơn sơ có bếp lửa hồng ấm áp sau mỗi giờ tan học. Tôi tìm thấy niềm vui khi mỗi chiều lang thang ra con suối trước nhà, ngơ ngẩn ngắm nhìn từng sợi khói cuốn vào nhau bay trên hàng cây ngọn cỏ. Tôi đã luôn nghĩ về nó như một buổi chiều bình yên nhất trong cuộc đời.

Mùi khói còn gợi nhắc nỗi nhớ về mẹ, về bóng dáng tảo tần, lầm lũi sớm hôm. Sinh chúng tôi năm một nên lúc nào mẹ cũng tất bật, chẳng còn thời gian cho mình. Lũ trẻ chúng tôi hồn nhiên chỉ biết ăn, học và chơi. Gian bếp chỉ là nơi ghé vào mỗi khi đi về bụng đói chứ chẳng khi nào biết giúp mẹ nhóm bếp, nhen lửa thổi cơm. Gian bếp cứ như là không gian chỉ dành riêng cho mẹ, thuộc về mẹ. Rồi khi mẹ vắng nhà chỉ vài ngày thôi, căn bếp trống huơ, bếp lửa cũng nhá nhem tro bụi bởi chẳng có người quét dọn, lau chùi. Khi ấy, mùi khói là mùi chúng tôi ao ước được ngửi thấy. Thứ khói tỏa ra từ bếp lửa mẹ nhen không chỉ mang lại sự ấm áp cho gia đình tôi mà còn cho cả miền trung du nơi núi rừng heo hút này.

Từ ngày rời xa mảnh đất ấy tôi chẳng còn được ngửi mùi khói củi thường xuyên. Những con đường đi học sáng sáng thơm mùi khói giờ cũng chỉ còn trong hồi ức. Mùi khói thân thuộc hôm nào giờ trở thành mùi của nỗi nhớ về một miền quê đã sinh tôi ra và nuôi lớn tôi. Nó gắn liền với những tháng ngày không thể nào quên. Và tôi biết, mai đây dù cuộc sống có đưa tôi trôi dạt nơi đâu chỉ cần tôi còn nhớ mùi khói bếp hăng hắc, nồng nồng ấy tôi cũng sẽ tìm được đường về với tổ ấm gia đình, nơi ấy có mẹ.

LINH LAN