LIÊN HOAN CLB BÀI CHÒI VÀ SÂN KHẤU TUỒNG KHÔNG CHUYÊN:

Háo hức tham gia, chờ ngày khai hội

Liên hoan các CLB bài chòi (diễn ra từ ngày 22 - 23.7) và Liên hoan sân khấu tuồng (hát bội) không chuyên tỉnh Bình Định năm 2024 (diễn ra từ ngày 25 - 26.7) sẽ tổ chức tại TP Quy Nhơn là sự kiện đang được các nghệ nhân bài chòi, hát bội và công chúng háo hức chờ ngày khai hội.

Theo Sở VH&TT - đơn vị tổ chức hai Liên hoan, tính đến ngày 9.7 có 9 CLB bài chòi, gồm: TX Hoài Nhơn (2 CLB), huyện Tuy Phước (2 CLB), huyện Phù Cát (1 CLB), Tây Sơn (1 CLB), Vân Canh (1 CLB), TX An Nhơn (1 CLB) và TP Quy Nhơn (1 CLB) đăng ký tham gia Liên hoan các CLB bài chòi tỉnh Bình Định năm 2024. Còn Liên hoan sân khấu tuồng không chuyên tỉnh Bình Định năm 2024 có 7 đoàn nghệ thuật hát bội, gồm: An Nhơn, Nhơn Hưng, An Nhơn 2, Ngô Mây, Phước An, Sông Kôn và Trần Quang Diệu tham gia biểu diễn 19 trích đoạn hát bội.

Hưởng ứng tích cực

Ngay từ đầu năm, Sở VH&TT đã lên kế hoạch, kịch bản và lấy ý kiến của các huyện, thị xã, thành phố để tổ chức các kỳ liên hoan, nhằm tổng kết Đề án Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể bài chòi và hát bội trên địa bàn tỉnh Bình Định; đồng thời rà soát, đánh giá lại hoạt động của các CLB bài chòi, các đoàn nghệ thuật hát bội không chuyên để có cơ sở thực tiễn tham mưu UBND tỉnh ban hành Đề án Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh Bình Định, giai đoạn 2024 - 2030.

Hai sự kiện văn hóa, nghệ thuật sắp diễn ra đã được các địa phương, đội ngũ nghệ nhân ủng hộ, nhiệt tình tham gia. Nghệ nhân Ưu tú (NNƯT) Lý Thành Long, Chủ nhiệm CLB bài chòi dân gian TX Hoài Nhơn, phấn khởi: “Ngay khi nhận được kế hoạch tổ chức Liên hoan các CLB bài chòi, ngành văn hóa của thị xã đã sớm triển khai và giao cho CLB bài chòi thị xã tuyển chọn nghệ nhân, lên kế hoạch tập luyện. Đến nay, chúng tôi đã chọn 2 CLB bài chòi phường Hoài Thanh và phường Tam Quan Bắc để chia lịch tập luyện tham gia Liên hoan”.

Huyện Tuy Phước cũng tuyển chọn nghệ nhân của 2 CLB bài chòi xã Phước Nghĩa và xã Phước Quang tham gia Liên hoan. NNƯT Nguyễn Phú, Chủ nhiệm CLB bài chòi huyện Tuy Phước, chia sẻ: “Đợt này chúng tôi cố gắng tuyển chọn những gương mặt nghệ nhân mới, trong đó, có lứa tuổi học sinh tiểu học, THCS tham gia để “truyền lửa” bài chòi cho lớp trẻ. Cùng với hệ thống câu thai mới, chúng tôi cùng các nghệ nhân tập luyện hô bài chòi lớp, bài chòi kể chuyện để hô câu thai, vừa làm phong phú hội diễn, vừa quảng bá thêm nét độc đáo của di sản bài chòi dân gian Bình Định”.

Các nghệ nhân Đoàn nghệ thuật hát bội Nhơn Hưng tập luyện chuẩn bị tham gia Liên hoan. Ảnh: NGỌC NHUẬN

Quảng bá di sản Bình Định

Sau khi “chạy sô” lưu diễn hát bội tại tỉnh Phú Yên trở về đầu tháng 7, các nghệ nhân của Đoàn nghệ thuật hát bội Nhơn Hưng lại tất bật tập luyện 3 trích đoạn hát bội: Nguyệt Cô hóa cáo, Lan Anh lạc đẻ, Tiết Đinh San chinh Tây để tham gia Liên hoan sân khấu tuồng không chuyên và tập hô những câu thai bài chòi mới sáng tác để tham gia Liên hoan các CLB bài chòi.

NNƯT Minh Lưỡng, Giám đốc Công ty TNHH biểu diễn nghệ thuật hát bội Nhơn Hưng - Chủ nhiệm CLB bài chòi dân gian TX An Nhơn, tâm tình: “Liên hoan bài chòi thì mấy năm nay thường tổ chức, còn liên hoan tuồng không chuyên đã hơn 10 năm rồi mới tổ chức lại, chúng tôi mừng lắm, hay tin là đăng ký tham gia ngay. Đây là dịp để nghệ nhân các đoàn hát bội không chuyên gặp gỡ, giao lưu cùng nhau bảo tồn di sản văn hóa, trình diễn những trích đoạn tiêu biểu để quảng bá đến công chúng hiểu hơn về nghệ thuật hát bội độc đáo của Bình Định”.

Một số đoàn nghệ thuật hát bội cũng khá “dày sô” nhưng vẫn hăng hái tham gia Liên hoan. NNƯT Hoàng Kiều, Trưởng Đoàn nghệ thuật hát bội Ngô Mây, cho biết: “Đầu năm tới giờ chúng tôi lưu diễn nhiều nơi, sắp tới sẽ diễn tại xã Cát Minh, huyện Phù Cát từ ngày 15 - 21.7. Ban đêm diễn, ban ngày sẽ tranh thủ tập các trích đoạn hát bội Triệu Vân cứu chúa, Địch Thanh ly Thợn… để tham gia Liên hoan. Chúng tôi có nghệ nhân trẻ Võ Thị Phương (21 tuổi) dự thi trích đoạn Huê Thần Nữ dâng ngũ linh kỳ”.

Sau khi lưu diễn tại xã Hoài Mỹ (TX Hoài Nhơn), Đoàn nghệ thuật hát bội Phước An tiếp tục có “sô” diễn tại xã Mỹ Thắng (huyện Phù Mỹ) từ ngày 20 - 22.7. “Thời điểm đi lưu diễn cũng gần ngày diễn ra Liên hoan, nên chúng tôi tranh thủ vừa diễn, vừa tập lại các trích đoạn hát bội Địch Thanh ly Thợn, Lão Tạ sai Cơ, Đào Tam Xuân loạn trào để dự thi. Theo quy chế, mỗi tiết mục dự thi không quá 30 phút, nên chúng tôi lược bớt tuồng để tập”, nghệ nhân Nguyễn Thị Hương, Phó trưởng Đoàn nghệ thuật hát bội Phước An, chia sẻ.

Theo ông Huỳnh Văn Lợi - Phó Giám đốc Sở VH&TT, Trưởng ban tổ chức hai Liên hoan, Ban tổ chức đã mời các nghệ sĩ, nghệ nhân tên tuổi, có uy tín, am hiểu về hai loại hình nghệ thuật hát bội và bài chòi dân gian để tham gia ban giám khảo; thành lập các tiểu ban, bộ phận thư ký để chuẩn bị tốt các điều kiện tổ chức hai Liên hoan đúng tiến độ, đạt hiệu quả cao.

“Mặc dù hai hoạt động này không nằm trong chuỗi sự kiện du lịch hè năm 2024 do tỉnh tổ chức, nhưng khi diễn ra hy vọng sẽ tạo ấn tượng tốt, quảng bá lan tỏa nghệ thuật truyền thống của Bình Định đến với du khách trong và ngoài nước. Trong năm nay, chúng tôi cũng đã tổ chức Liên hoan các CLB bài chòi dân gian tỉnh Bình Định dịp mừng Đảng, mừng xuân Giáp Thìn 2024, qua hai kỳ Liên hoan lần này sẽ tiếp tục duy trì tổ chức định kỳ để bảo tồn di sản văn hóa, vừa phục vụ du lịch. Sở VH&TT cũng đã tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành chính sách hỗ trợ văn nghệ sĩ, nghệ nhân để gìn giữ, truyền dạy di sản; xây dựng đề án truyền dạy, thực hành bài chòi dân gian, hát bội cho thế hệ trẻ…”, ông Huỳnh Văn Lợi cho biết thêm.

ĐOÀN NGỌC NHUẬN