Làm sao để “đi đường dài”
Những năm gần đây, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh cũng như các địa phương, thậm chí cá nhân các nghệ nhân, đã nỗ lực quảng bá đưa nghệ thuật truyền thống hát bội, bài chòi đến gần hơn với công chúng bằng nhiều hoạt động khác nhau.
Ngoài chương trình biểu diễn định kỳ vào cuối tuần tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh đang triển khai chương trình giao lưu, giới thiệu hát bội, dân ca bài chòi tại một số trường học; ký kết hợp tác với Trung tâm Xúc tiến du lịch để lên kịch mục phục vụ du khách đến Nhà hát. Nhiều trường học cũng đưa học sinh đến Nhà hát để trải nghiệm tìm hiểu di sản phi vật thể hát bội, bài chòi…
Tại các địa phương, hiện nay chỉ có TP Quy Nhơn là điển hình duy trì hoạt động Hội đánh bài chòi dân gian phục vụ du khách vào dịp cuối tuần, còn các nơi khác mặc dù có thành lập CLB bài chòi trên huyện, dưới xã, nhưng cũng chỉ tổ chức phục vụ công chúng khi có sự kiện lớn, lễ hội hoặc dịp tết đến, xuân về. Một số nghệ nhân vào các trường học để biểu diễn, giới thiệu hát bội, bài chòi để tiếp thêm tình yêu di sản quê hương cho học sinh…
Những nỗ lực của các đơn vị, địa phương, cá nhân ấy đã góp phần lớn trong việc lan tỏa tình yêu di sản hát bội, bài chòi đến với công chúng, nhất là du khách. Song bấy nhiêu ấy dường như vẫn chưa đủ để “đi đường dài” trong bảo tồn, quảng bá di sản hát bội, bài chòi - vấn đề hiện còn nhiều trăn trở.
Tôi từng phỏng vấn một du khách nước ngoài đang xem chương trình biểu diễn nghệ thuật tổng hợp tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành. Vị khách này chia sẻ cảm xúc rất thích thú khi lần đầu được xem hát bội, ca kịch bài chòi Bình Định, nhưng cũng bày tỏ chút tiếc nuối vì có khá ít thông tin về loại hình nghệ thuật hát bội được quảng bá bằng tiếng Anh tại nơi biểu diễn để người nước ngoài hiểu hơn.
Trong khi đó, trên các nền tảng mạng xã hội phổ biến như Facebook hay YouTube, người mộ điệu cũng không tìm thấy được nhiều thông tin, hình ảnh, clip giới thiệu về những nét đặc trưng của hát bội, ca kịch bài chòi, bài chòi dân gian Bình Định.
Hy vọng rằng, tới đây công chúng sẽ có thêm nhiều kênh tiếp cận để tìm hiểu về hát bội, bài chòi Bình Định. Có như vậy, nghệ thuật truyền thống mới thêm “sức sống” trong lòng công chúng giữa thời buổi cạnh tranh với nhiều loại hình nghệ thuật, giải trí hiện đại.
ÐOAN NGỌC