Qua 3 năm thực hiện cải cách thủ tục hành chính: Chuyển biến chưa nhiều
Mới đây, UBND tỉnh đã công bố kết quả chỉ số cải cách hành chính (CCHC) năm 2013 của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh. Nhìn chung, công tác CCHC đã có những chuyển biến khá tích cực.
Chuyển biến tích cực
Theo kết quả công bố, chỉ số trung bình của Khối các huyện, thị xã, thành phố đạt 77,9%, thấp hơn so với chỉ số trung bình chung của Khối các cơ quan trung ương (88,6%) và Khối các sở, ngành cấp tỉnh (83,7%). Cụ thể, Cơ quan BHXH, Ban Quản lý KKT tỉnh và TP Quy Nhơn dẫn đầu lần lượt trong Khối các cơ quan trung ương trên địa bàn tỉnh, Khối các sở, ngành trong tỉnh và Khối các huyện, thị xã, thành phố.
“Chỉ số CCHC năm 2013 của Bình Định do Bộ Nội vụ mới công bố chỉ đạt 74,87/100 điểm, dưới mức chỉ số trung bình của cả nước (77,56%) và đứng ở vị trí 45/63 tỉnh, thành, tụt 8 bậc so với năm 2012”
Theo đánh giá chung, qua 3 năm thực hiện chương trình CCHC của Chính phủ (2011-2013), nhận thức về tầm quan trọng của CCHC trong các cơ quan, đơn vị và đội ngũ cán bộ công chức, viên chức đã được nâng lên và có nhiều chuyển biến tích cực. Nhất là việc giải quyết công việc giữa cơ quan hành chính nhà nước với người dân, doanh nghiệp theo hướng công khai, minh bạch và tạo thuận lợi cho người dân hơn.
Chất lượng giải quyết thủ tục hành chính của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông đi vào nề nếp hơn. Một số cơ quan đơn vị đã có ý thức rút ngắn quy trình thủ tục, tạo điều kiện cho người dân đến liên hệ. Điển hình là Cơ quan BHXH tỉnh. Cơ quan này đã rút ngắn thời gian cấp đổi, cấp lại thẻ BHYT từ 7 ngày như quy định chỉ còn 1 ngày. Việc rút ngắn này nhằm đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh của người có thẻ BHYT, được các chủ thẻ hoan nghênh.
Đến nay, hầu hết các đơn vị, địa phương trong tỉnh đã thiết lập, kiện toàn Tổ đầu mối kiểm soát thủ tục hành chính (TTHC); thực hiện công bố lại 18/18 bộ TTHC; ban hành mới, sửa đổi, thay thế, bãi bỏ 1.160 TTHC cấp tỉnh, 199 TTHC cấp huyện, 128 TTHC cấp xã. Bên cạnh đó, có 10/20 cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, 11/11 UBND huyện, thành phố và 154/159 UBND cấp xã đã triển khai và tiếp tục duy trì thực hiện giải quyết TTHC theo cơ chế một cửa tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả.
Việc ứng dụng CNTT trong CCHC được quan tâm và đẩy mạnh hơn, đáp ứng yêu cầu trong hoạt động quản lý nhà nước và phục vụ nhu cầu của cá nhân, doanh nghiệp. Thời gian qua, Ban Quản lý KKT tỉnh đã xây dựng và áp dụng phần mềm Đăng ký cấp giấy chứng nhận đầu tư trực tuyến và một cửa trực tuyến. Cách làm này giúp nhà đầu tư, doanh nghiệp giảm thời gian đi lại, giao dịch trực tuyến với Ban Quản lý thuận tiện hơn và đặc biệt có thể theo dõi lịch trình hồ sơ của mình. Hiện nay, Sở TT&TT, Sở Công Thương và UBND TP Quy Nhơn cũng đang triển khai giải quyết TTHC theo mô hình “Một cửa điện tử”.
Cần cải cách hiệu quả hơn
Tuy nhiên, theo ông Lê Văn Minh, Giám đốc Sở Nội vụ, Chỉ số CCHC năm 2013 của Bình Định do Bộ Nội vụ mới công bố chỉ đạt 74,87/100 điểm, dưới mức chỉ số trung bình của cả nước (77,56%) và đứng ở vị trí 45/63 tỉnh, thành, tụt 8 bậc so với năm 2012. Phân tích cụ thể một số chỉ số thành phần theo lĩnh vực thì: Chỉ số công tác chỉ đạo, điều hành CCHC của tỉnh đạt 75,64% (xếp thứ 56/63); Chỉ số thành phần cải cách thủ tục hành chính đạt 77,5% (35/56); Chỉ số thành phần về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông: 71,19% (43/63)…
Việc đánh giá công tác CCHC của tỉnh được xác định trên 7 chỉ số (CS), 38 chỉ số thành phần. Cụ thể: CS Chỉ đạo, điều hành công tác CCHC (7 chỉ số thành phần); CS Cải cách thể chế (3); CS cải cách thủ tục hành chính (3); CS cải cách tổ chức bộ máy (5); CS xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức (10); CS cải cách hành chính công (2); CS hiện đại hóa nền hành chính (7).
Ông Minh cho biết: “Đây là kết quả hoàn toàn chính xác. Điều này cho thấy còn nhiều hạn chế trong triển khai công tác CCHC của tỉnh và cần nghiêm túc đánh giá lại kết quả công tác này trong thời gian qua”.
Có thể thấy ngay rằng, nhận thức về công tác CCHC ở một bộ phận lãnh đạo, cán bộ công chức chưa cao, không nhận thấy hết tầm quan trọng của CCHC trong việc thúc đẩy phát triển KT-XH. Từ đó, dẫn đến sự thiếu quan tâm, đầu tư chưa đúng mức để thực hiện CCHC; hoặc nếu có thực hiện thì cũng chỉ mang tính hình thức, không sát thực tế nên chất lượng thực thi chưa cao.
Mặt khác, sự phối hợp giữa các ngành, địa phương trong giải quyết công việc, nhất là giải quyết các thủ tục hành chính cho tổ chức, công dân còn chưa tốt. Đáng nói hơn, vẫn còn tình trạng khá phổ biến xu hướng cơ quan hành chính giành thuận lợi về cho mình, đẩy cái khó về cho người dân, doanh nghiệp, thậm chí là đùn đẩy, né tránh trách nhiệm. Ngoài ra, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả chưa được đầu tư đúng mức, làm ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ cho người dân.
Sau đợt giám sát công tác CCHC giai đoạn 2011-2013 tại một số sở, ngành, địa phương vào tháng 8.2014, ông Phạm Hồng Sơn, Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh, Trưởng đoàn Giám sát, cho rằng, tình trạng trễ hẹn hồ sơ vẫn xảy ra, tập trung chủ yếu trong lĩnh vực đất đai. Trình độ chuyên môn và nghiệp vụ của một số cán bộ công chức còn hạn chế nên hướng dẫn TTHC cho công dân, tổ chức chưa đúng, chưa đủ và gây phiền hà; thậm chí là còn “vòi vĩnh, nhũng nhiễu” song chưa được phát hiện để xử lý.
THU HÀ
Cải cách hành chính: Cần đối thoại trực tiếp với người dân
Tháng 8.2014, khi Đoàn giám sát Ban Pháp chế HĐND tỉnh tiến hành giám sát CCHC một số địa phương, sở ngành (từ ngày 7-22.8), trong đó có Sở LĐ-TB&XH. Tại đơn vị này, một thành viên trong Ban Pháp chế là Đại tá Nguyễn Văn Hào, Chính ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh, phản ánh bà con cử tri xã Hoài Sơn (huyện Hoài Nhơn) phàn nàn xã còn nhiều đối tượng có công chưa được hưởng chế độ theo Quyết định 290 của Thủ tướng Chính phủ nhưng lại không được làm. Hồ sơ không đạt bị trả về nhưng họ không biết tại sao lại không đạt, do cấp nào trả về.
Ông Lâm Trường Định, Trưởng phòng Cải cách hành chính, Sở Nội vụ, thành viên trong Đoàn giám sát khi ấy cũng nêu khuyến nghị: Đối với những vấn đề nổi cộm, điểm nóng ở địa phương, thì nên tổ chức đối thoại trực tiếp với người dân để làm rõ vấn đề một cách thấu đáo hơn.
Trước dư luận về việc này, chiều 9.9, lãnh đạo Sở LĐ-TB&XH tỉnh và UBND huyện Hoài Nhơn cùng các ban, ngành liên quan phối hợp với UBND xã Hoài Sơn tổ chức buổi đối thoại với hơn 200 cử tri và các đối tượng có hồ sơ thương binh, liệt sĩ còn tồn đọng ở xã Hoài Sơn. Không chỉ có các đối tượng trực tiếp có hồ sơ mà có nhiều người khác cũng đã đến tham dự, đề nghị Sở LĐ-TB&XH giải thích các vấn đề liên quan đến các đối tượng chính sách.
Tại buổi đối thoại cử tri đã có nhiều ý kiến bức xúc xoay quanh việc 149 hồ sơ thương binh, liệt sĩ còn tồn đọng từ năm 2001 đến nay nhưng vẫn chưa được giải quyết mặc dù đã có đầy đủ thủ tục như: nhân chứng, người giao nhiệm vụ và các cấp đã xác nhận. Tuy nhiên theo hướng dẫn của Thông tư liên tịch số 28 của Bộ LĐ-TB&XH và Bộ Quốc phòng ra ngày 22.10.2013 thì phải có đầy đủ các giấy tờ gốc và một số quy định khác, thì hầu hết số hồ sơ còn tồn đọng ở xã Hoài Sơn không đủ điều kiện để giải quyết.
Ông Phan Như Hải, Quyền Giám đốc Sở LĐ-TB&XH cho biết: “Thực ra, việc bà con ở Hoài Sơn bức xúc về chuyện hồ sơ thương binh, chế độ chính sách đã lâu, chính quyền xã, huyện đã báo cáo và chúng tôi cũng đã có văn bản trả lời, giải thích nhưng người dân vẫn tiếp tục kiến nghị. Vì vậy, việc tổ chức đối thoại trực tiếp giữa các bên sẽ làm cho mọi việc rõ ràng hơn”. Tại buổi đối thoại, Sở LĐ-TB&XH giải thích cho bà con hiểu bởi quy định về các thủ tục, hồ sơ thương binh để được hưởng trợ cấp ở mỗi thời kỳ là mỗi khác nhau, nên phải thực hiện đúng các thủ tục, trình tự quy định, không thể làm trái được.
Ông Hải nói thêm: “Trước đây, Sở LĐ-TB&XH đã có văn bản trả lời đồng thời hướng dẫn cho chính quyền xã trả hết hồ sơ không làm được về cho người dân, đồng thời hướng dẫn người dân phải làm theo đúng các quy định hiện hành. Tuy nhiên, chính quyền xã đã không giải thích cho người dân hiểu cặn kẽ, rõ ràng nên người dân không hiểu vấn đề. Vả lại, họ cũng chưa trả hết hồ sơ cho người dân khiến người dân cứ nghĩ rằng hồ sơ của họ sẽ được chấp thuận. Sau khi nghe chúng tôi giải thích xong, bà con đã chấp thuận”.
NGUYỄN VĂN PHƯƠNG - THU HÀ
"còn tình trạng khá phổ biến xu hướng cơ quan hành chính giành thuận lợi về cho mình, đẩy cái khó về cho người dân, doanh nghiệp, thậm chí là đùn đẩy, né tránh trách nhiệm" và đôi khi đưa thêm vào các quy định, ràng buộc không thuộc các quy định của ngành mình (đá lộn sân). Hoặc đó cũng là sự im lặng không hồi đáp, vượt quá quy chế hoặc với cớ chưa thông, nên chưa xem xét cấp phép (theo kiểu xin và quyền cho). Đó cũng là các trở ngại tồn tại khó xóa bỏ cho việc CCHC