Phổ cập mầm non cho trẻ 5 tuổi: Chặng cuối vẫn còn nhiều thách thức
Theo Đề án Phổ cập giáo dục mầm non (PCGDMN) cho trẻ 5 tuổi trên địa bàn tỉnh, năm 2015 là hạn cuối cùng của công tác phổ cập. Thế nhưng, đến thời điểm này, nhiều địa phương vẫn đối mặt với thách thức, cần nỗ lực để về đích đúng hạn.
Tính đến hết năm học 2013-2014, chỉ có 4/11 huyện, thị xã, thành phố được công nhận đạt chuẩn phổ cập mầm non cho trẻ 5 tuổi (TP Quy Nhơn và huyện Hoài Ân, Vân Canh, Hoài Nhơn). Công tác huy động trẻ mầm non đến trường vẫn còn đạt thấp, chỉ 48,3% (58.090/120.395 trẻ). Tiến độ xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia chưa đạt yêu cầu, mới có 21/194 trường đạt chuẩn quốc gia.
Mỗi nơi khó một kiểu
Theo bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Phó Trưởng phòng Giáo dục Mầm non, Sở GD&ĐT, hiện nay đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tại các cơ sở mầm non còn thiếu nhiều. Một số trường chỉ có hiệu trưởng và giáo viên đứng lớp, nhiều trường chưa có hiệu phó, văn thư, kế toán, y tế… để hình thành bộ máy hoạt động theo quy định của trường công lập. Hiện nay, toàn tỉnh thiếu 144 cán bộ quản lý, 135 giáo viên, 191 nhân viên. Nhiều nơi tình trạng thiếu hiệu phó diễn ra rất phổ biến, như huyện Phù Cát. Bên cạnh đó, cả tỉnh còn 247 giáo viên mầm non ngoài công lập chưa được hưởng các chế độ về lương, phụ cấp theo quy định, không được nâng lương kịp thời.
“Trong một thời gian khá dài, cấp học mầm non chưa được chính quyền địa phương quan tâm đúng mức nên cơ sở vật chất, chế độ chính sách cho cán bộ, giáo viên còn nhiều bất cập”.
Ông TRẦN ĐỨC MINH, Giám đốc Sở GD&ĐT
Việc thiếu giáo viên, cô nuôi cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc triển khai cho trẻ học 2 buổi/ngày có bán trú. Hầu hết các điểm trường, lớp nằm rải rác ở các làng, thôn nên việc tổ chức bán trú cho trẻ rất khó khăn. “Riêng các trường tổ chức cho trẻ học 2 buổi/ngày không có bán trú thì ít được phụ huynh ủng hộ, vì hình thức học tập trên ảnh hưởng đến sức khỏe và sự an toàn đối với trẻ”, bà Thủy chia sẻ.
Đặc biệt, do thiếu phòng học, phòng học hư hỏng nặng, xuống cấp nên có nơi phải tổ chức học 2 lớp/phòng, nhiều trường phải học nhờ nhà sinh hoạt cộng đồng, trường tiểu học, nhà dân. Toàn tỉnh còn 114 phòng học nhờ, 26 phòng học tạm; 544/1.814 lớp mẫu giáo ghép 2 độ tuổi (tỉ lệ 30%), ghép 3 độ tuổi có 590/1.814 lớp (tỉ lệ 32,5%). Tại huyện Tây Sơn, Phó trưởng phòng GD&ĐT Lâm Thanh Dương cho biết tình trạng học sinh mầm non, mẫu giáo phải học ghép xảy ra phổ biến ở Bình Tân, Tây Xuân, Tây Giang… Tại làng Cam (xã Tây Xuân) có cả lớp ghép 3 độ tuổi.
Tại Trường Mẫu giáo Phước An (huyện Tuy Phước), năm học 2013-2014 có 10 lớp học có trẻ 5 tuổi, chiếm một nửa trong số này phải ghép chung với trẻ nhỏ tuổi hơn. “Đáng chú ý, 5/7 điểm lẻ của trường chưa có nhà vệ sinh”, Hiệu trưởng Huỳnh Thị Liên thông tin. Trong khi đó, Phó Chủ tịch UBND xã Phước An Huỳnh Tấn Dũng cho hay, xã có 10 thôn với diện tích trên 3,3km2, dân cư rải rác nên có đến 8 điểm trường mẫu giáo. Đây là một trong những nguyên nhân khiến xã chưa thể đạt chuẩn phổ cập mầm non.
Điểm đáng chú ý là ngay cả các địa phương đã đạt phổ cập vẫn than khó. Phó Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn Nguyễn Ngọc Sơn cho biết, nhiều trường mầm non trên địa bàn không đủ diện tích theo quy định chuẩn. Bên cạnh đó, trang thiết bị của các trường vẫn còn thiếu trước hụt sau. “Quanh đi quẩn lại cũng là chuyện thiếu kinh phí!”, ông Sơn tâm tư.
Nỗ lực tăng tốc
Theo kế hoạch của ngành Giáo dục, đến hết năm 2014, toàn tỉnh có thêm Tây Sơn, Vĩnh Thạnh, An Nhơn và An Lão được công nhận đạt chuẩn. 3 huyện còn lại (Tuy Phước, Phù Cát, Phù Mỹ) quyết tâm đạt phổ cập vào giữa năm 2015. Để đạt được mục tiêu này, cái khó nhất rơi vào cơ sở vật chất, đòi hỏi sự vào cuộc của không chỉ riêng ngành Giáo dục. Sở GD&ĐT đã đề nghị UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan cần ưu tiên vốn chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình dự án trong nước và quốc tế, đặc biệt là Chương trình kiên cố hóa trường lớp giai đoạn 2012-2015 và bổ sung ngân sách tỉnh, kinh phí xổ số kiến thiết cho giáo dục mầm non để thực hiện PCGDMN cho trẻ 5 tuổi.
“Đối với UBND các huyện, thị xã, thành phố, cần đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục, tập trung các nguồn lực để thực hiện công tác phổ cập, xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia, quan tâm bố trí kinh phí để xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm bổ sung đủ đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị tối thiểu cho giáo dục mầm non”, Giám đốc Sở GD&ĐT Trần Đức Minh bày tỏ.
Thực tế cho thấy, nhiều địa phương đang nỗ lực đầu tư cho bậc học mầm non. Ông Đặng Hữu Lộc, Trưởng phòng GD&ĐT huyện Phù Cát cho biết, trong năm học 2014-2015, huyện dành một khoản kinh phí lớn đầu tư cơ sở vật chất cho các trường mầm non, mẫu giáo, như xây mới 13 phòng học mầm non, xây 11 nhà vệ sinh khép kín trong phòng học đạt chuẩn, xây nhà kho, mua sắm bàn ghế…
Còn tại huyện Tuy Phước, Phó Chủ tịch UBND huyện Phạm Tích Hiếu đồng ý chủ trương của Phòng GD&ĐT bố trí hơn 1 tỉ đồng đầu tư sửa chữa 12 phòng học mầm non bị xuống cấp để hoàn thành đề án đúng thời hạn. Cụ thể: sửa chữa 1 phòng học của Phước An, 2 phòng học của Diêu Trì, 1 phòng học của Tuy Phước, 4 phòng học của Phước Thuận, 1 phòng học của Phước Nghĩa và 4 phòng học của Phước Hiệp.
Đặc biệt, Sở GD&ĐT cũng đề nghị các địa phương tăng cường kiểm tra công tác sử dụng và bảo quản đồ dùng đồ chơi, thiết bị tại các cơ sở giáo dục mầm non. Đồ dùng, đồ chơi phải được phân loại kỹ, để dùng lại, sửa chữa hoặc mua sắm thay thế, bảo đảm đủ đồ dùng, đồ chơi và tiết kiệm, tránh việc mua sắm trang thiết bị chồng chéo, hoặc các thiết bị đắt tiền nhưng hiệu quả sử dụng thấp, gây lãng phí.
MAI HOÀNG