5 năm thực hiện Nghị quyết 30a: Tạo tiền đề phát triển các huyện nghèo
Thời gian qua, tỉnh ta đã triển khai nhiều biện pháp thực hiện Chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững theo tinh thần Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP ngày 27.12.2008 của Chính phủ (gọi tắt là Chương trình 30a). Qua 5 năm thực hiện Chương trình 30a, diện mạo nông thôn miền núi có nhiều thay đổi tích cực, đời sống của người dân được cải thiện...
Tỉnh ta có 3 huyện nghèo là An Lão, Vĩnh Thạnh, Vân Canh được Nhà nước hỗ trợ đầu tư thông qua Chương trình 30a của Chính phủ. Thời gian qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành trong tỉnh hỗ trợ 3 huyện nghèo triển khai nhiều biện pháp nhằm thực hiện có hiệu quả Chương trình quan trọng này.
Bằng nguồn vốn 30a, huyện Vĩnh Thạnh đã đầu tư xây dựng nhiều tuyến đường giao thông nông thôn.
- Trong ảnh: Nhân dân xã Vĩnh Quang tham gia bê tông hóa giao thông nông thôn. Ảnh: T.SỸ
Kết quả bước đầu
Tính đến nay, ngoài nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương (596,28 tỉ đồng), tỉnh ta cũng đã trích ngân sách 248,26 tỉ đồng và linh động lồng ghép các nguồn vốn từ các chương trình dự án khác (trên 485,42 tỉ đồng) phân bổ cho các địa phương để xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất. Nhiều tập đoàn đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước (được Chính phủ giao hỗ trợ 3 huyện nghèo của tỉnh) và các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh cũng đã hỗ trợ các huyện nghèo trên 91 tỉ đồng để xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, xây dựng các công trình giao thông, trường học…
Sự hỗ trợ đầu tư một cách toàn diện của Nhà nước và sự chung tay góp sức của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh đã tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương thực hiện tốt hơn Chương trình 30a. Bằng nguồn vốn 30a, từ năm 2009 - 2013, các địa phương trong tỉnh đã xây dựng 345 công trình giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, điện lưới…, duy tu bảo dưỡng 18 công trình bị xuống cấp, hư hỏng để phục vụ đời sống, sản xuất của nhân dân.
Các chính sách hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững, như: Giao khoán cho dân quản lý, bảo vệ rừng; hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi; chuyển giao kỹ thuật sản xuất, chăn nuôi; xây dựng nhà ở cho hộ nghèo; xúc tiến quảng bá sản phẩm; xuất khẩu lao động… cũng đã được các địa phương triển khai có hiệu quả. Nhờ vậy, diện mạo nông thôn miền núi có nhiều thay đổi, đời sống của người dân từng bước được cải thiện. Bình quân mỗi năm, tỉ lệ hộ nghèo tại các huyện Vân Canh, Vĩnh Thạnh, An Lão giảm từ 4-5%, đảm bảo mục tiêu tỉ lệ giảm nghèo bình quân theo Nghị quyết 30a của Chính phủ. Hiện thu nhập bình quân đầu người ở huyện Vân Canh là 8,2 triệu đồng/người/năm; Vĩnh Thạnh 15,6 triệu đồng/người/năm và An Lão 10,6 triệu đồng/người/năm.
Để Chương trình phát huy hiệu quả cao hơn
Mới đây, Đoàn công tác liên Bộ: LĐ-TB&XH, NN-PTNT, KH-ĐT, GD&ĐT, Ủy ban Dân tộc đã về kiểm tra tình hình thực hiện Nghị quyết 30a tại tỉnh ta. Đoàn công tác cùng lãnh đạo tỉnh và các sở, ban ngành có liên quan đã tập trung phân tích những kết quả đạt được cũng như những tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện Chương trình 30a tại Bình Định, và bàn các giải pháp thực hiện có hiệu quả Chương trình tại 3 huyện nghèo của tỉnh.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Thị Thu Hà, việc thực hiện Chương trình 30a tại các huyện nghèo trong tỉnh đã đạt được kết quả bước đầu, song vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, cần nhanh chóng khắc phục. Công tác truyền thông, quán triệt NQ 30a là rất quan trọng trong quá trình thực hiện Chương trình 30a, nhưng chưa được thực hiện một cách sâu rộng tại các địa phương. Nhận thức và trách nhiệm đối với công tác giảm nghèo nhanh và bền vững của một số cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể tại các xã đặc biệt khó khăn, xã có đông hộ đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống chưa sâu sắc và toàn diện, nên công tác phối hợp chỉ đạo điều hành thực hiện Chương trình chưa nhất quán, còn lúng túng. Một bộ phận nhân dân còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại sự hỗ trợ của Nhà nước, chưa quyết tâm trong đầu tư phát triển sản xuất, vượt khó thoát nghèo. Mặc dù tỉ lệ hộ nghèo tại An Lão, Vĩnh Thạnh, Vân Canh giảm so với trước, nhưng hiện vẫn còn ở mức cao, từ 40-50%; thu nhập bình quân đầu người còn thấp. Nguồn vốn ngân sách nhà nước hỗ trợ đầu tư cho các huyện nghèo vẫn còn hạn chế, trong khi nguồn vốn huy động, lồng ghép các chương trình, dự án tại các địa phương chưa nhiều.
Để việc thực hiện Chương trình 30a có hiệu quả, UBND tỉnh đã đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương có cơ chế, chính sách đối với hộ mới thoát nghèo, thoát cận nghèo, và ưu tiên chính sách hỗ trợ về y tế, giáo dục, vốn vay, đào tạo nghề… tạo điều kiện thoát nghèo bền vững. Trung ương cần cấp đủ nhu cầu vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng cho 3 huyện nghèo của tỉnh; sửa đổi, bổ sung chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc diện hộ nghèo ở những vùng khó khăn theo Quyết định số 102/2009 của Thủ tướng Chính phủ. Tỉnh cũng kiến nghị Chính phủ tiếp tục phân công các Tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp giúp đỡ 3 huyện nghèo của tỉnh. Các bộ, ngành Trung ương cân nhắc có chính sách ưu đãi cho cán bộ chuyên trách giúp Ban chỉ đạo theo dõi, nắm bắt và kịp thời chỉ đạo thực hiện NQ 30a.
Ông Hoàng Văn Vịnh- Phó vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ (Bộ KH-ĐT), Trưởng Đoàn công tác - đã đánh giá cao sự điều hành, chỉ đạo của tỉnh trong việc thực hiện Chương trình 30a. Đoàn công tác ghi nhận và sẽ báo cáo với các bộ, ngành Trung ương để trình Chính phủ về những kiến nghị, đề xuất của tỉnh để xem xét, giải quyết. Tuy nhiên, bên cạnh nguồn vốn hỗ trợ của Chính phủ và các bộ, ngành liên quan, tỉnh cần phải phát huy nội lực và tranh thủ nguồn vốn của các doanh nghiệp tập trung giải quyết khó khăn cho 3 huyện nghèo.
PHẠM TIẾN SỸ