Bảo đảm an toàn hồ, đập trước mùa mưa bão

Hệ thống thủy lợi rộng khắp ở tỉnh ta, không chỉ cung cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt, mà còn đóng vai trò điều tiết lũ, giảm thiểu thiệt hại. Tuy nhiên, điều đáng lo là nhiều hồ chứa đã xuống cấp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn nghiêm trọng nếu không được duy tu kịp thời.

Còn nhiều lo ngại

Theo số liệu từ Chi cục Thủy lợi (Sở NN&PTNT), toàn tỉnh có 164 hồ chứa nước và 289 đập dâng. Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định hiện quản lý 63 hồ chứa lớn với tổng dung tích khoảng 640 triệu m³, trong khi các địa phương quản lý 99 hồ vừa và nhỏ, dung tích tổng cộng 40 triệu m³.  Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế, có 10 hồ chứa nước đang trong tình trạng hư hỏng nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cao, như: Hóc Quăn, Lòng Bong, Nam Hương, Bàu Dài, Bàu Sen, Hòa Mỹ, Hóc Bông, Thuận An, Hóc Sanh, Hóc Huy.

“Hiện chưa có hồ nào trong số này được bố trí nguồn vốn sửa chữa khẩn cấp. Các hồ buộc phải hạn chế tích nước để bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão”, ông Lê Xuân Sơn, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, cho biết.

Bên cạnh đó, nhiều hồ chứa do địa phương quản lý đang đối mặt với sự xuống cấp nghiêm trọng. Kết cấu đập đất không đảm bảo, thân đập bị thấm, cống lấy nước bị rò rỉ, gây khó khăn trong vận hành. Đường quản lý chủ yếu là đường đất, nhỏ hẹp, dễ bị chia cắt khi mưa lũ lớn xảy ra, gây khó khăn cho công tác cứu hộ và cứu nạn.

Để giảm thiểu rủi ro, tỉnh đang tiến hành nâng cấp 12 hồ chứa, nhằm đảm bảo vượt lũ an toàn và nâng cao khả năng tích nước, giảm xói lở và thoát lũ sau khi hoàn thành. Các huyện Hoài Ân, Phù Mỹ và Tây Sơn cũng đang tích cực nâng cấp hàng loạt hồ chứa khác nhằm bảo vệ an toàn cho khu vực hạ du.

Không chỉ hồ chứa, nhiều đập dâng cũng đang cần sửa chữa. Do được xây dựng từ lâu, trụ pin và hệ thống tường cánh nhiều công trình bị hư hỏng nặng, hệ thống vận hành gặp khó khăn. Tỉnh đã đầu tư xây mới 6 đập dâng trong hệ thống Tân An - Đập Đá, một số công trình lớn trên sông Côn và sông Hà Thanh, đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết lũ và giữ nước. Tuy nhiên, nhiều đập dâng vẫn chưa được sửa chữa triệt để, gây lo ngại trước mỗi mùa mưa bão. Công tác nâng cấp hệ thống đập cần được đẩy nhanh tiến độ để đảm bảo an toàn trong bối cảnh tình hình thời tiết ngày càng phức tạp.

Việc đảm bảo an toàn hồ chứa nước trong mùa mưa lũ là nhiệm vụ quan trọng. - Trong ảnh: Hồ chứa nước Định Bình. Ảnh: TRỌNG LỢI

Sẵn sàng trước mọi tình huống

Theo ông Hồ Đắc Chương, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, công tác đảm bảo an toàn cho hồ chứa và đập dâng trước mùa mưa bão luôn được đặt lên hàng đầu. “Chúng tôi đã chỉ đạo các đơn vị quản lý hồ thực hiện kiểm tra kỹ lưỡng, giám sát chặt chẽ và lập các phương án ứng phó khẩn cấp theo nguyên tắc “4 tại chỗ”. Điều này giúp các đơn vị sẵn sàng ứng phó ngay khi có sự cố”, ông Chương nhấn mạnh.

Hằng năm, các đơn vị quản lý hồ phối hợp với địa phương xây dựng phương án ứng phó thiên tai cho từng công trình, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và triển khai nghiêm túc. Đồng thời, truyền thông về phòng ngừa và ứng phó với mưa lũ được đẩy mạnh, nhằm đảm bảo người dân ở vùng nguy cơ nhận được thông tin cảnh báo sớm. Tuy nhiên, trong tổng số 164 hồ chứa nước trên toàn tỉnh, chỉ có 11 hồ có phương án ứng phó khẩn cấp đúng quy định, số còn lại chỉ có phương án tạm thời, chưa thật sự đảm bảo an toàn khi mùa mưa bão đến.

Trong bối cảnh thời tiết diễn biến phức tạp, việc đảm bảo an toàn cho hệ thống hồ chứa là nhiệm vụ cấp thiết. Các hồ lớn như Định Bình, Núi Một, Đồng Mít, Hội Sơn, Thuận Ninh, Vạn Hội và Văn Phong đã được điều tiết mực nước xuống thấp nhất trước mùa mưa lũ để sẵn sàng đón đợt lũ đầu tiên. Điều này giúp bảo vệ an toàn cho công trình và giảm thiểu tối đa tác động của lũ lụt đến đời sống và sản xuất của người dân. Bên cạnh các biện pháp trước mắt, Bình Định cũng đang xây dựng kế hoạch dài hạn nhằm đối phó tốt hơn với thiên tai, trong đó có việc lập bản đồ ngập lụt vùng hạ du đập.

Ông Nguyễn Văn Tánh, Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định, cho biết, việc vận hành các hồ được thực hiện nghiêm ngặt theo quy trình liên hồ. Trước và sau mỗi đợt lũ, các hạng mục quan trọng của hồ chứa như cống lấy nước, tràn xả lũ, van và cửa đập đều được kiểm tra, bảo dưỡng để đảm bảo vận hành an toàn, hiệu quả. Lực lượng kỹ thuật của công ty luôn túc trực 24/24 giờ để giám sát, xử lý mọi sự cố và phối hợp chặt chẽ với cơ quan khí tượng, nhằm cập nhật tình hình mưa lũ, báo cáo tham mưu kịp thời cho lãnh đạo ngành, UBND tỉnh về việc điều tiết nước.

TRỌNG LỢI