Hỗ trợ kinh phí lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá có chiều dài từ 12 m đến dưới 15 m là cần thiết, góp phần chống khai thác IUU

Sau phiên khai mạc, Kỳ họp thứ 18 (kỳ họp chuyên đề) của HĐND tỉnh khóa XIII tiếp tục diễn ra phiên thảo luận tại hội trường.

Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Quốc Dũng kết luận nội dung thảo luận tại hội trường.

Tham gia thảo luận, các đại biểu tập trung làm rõ Tờ trình và dự thảo Nghị quyết về chính sách hỗ trợ kinh phí mua sắm, lắp đặt trang bị thiết bị giám sát hành trình (GSHT) trên tàu cá có chiều dài từ 12 m đến dưới 15 m hoạt động nghề câu mực (mành mực) thường xuyên di chuyển ngư trường tại các tỉnh phía Nam cho ngư dân trên địa bàn tỉnh; Tờ trình và dự thảo Nghị quyết về thông qua các nội dung điều chỉnh dự toán chi thường xuyên ngân sách tỉnh năm 2024; Tờ trình và dự thảo Nghị quyết về phê duyệt chủ trương dừng thực hiện đầu tư dự án cấp nước sạch trên địa bàn TX Hoài Nhơn theo hình thức đối tác công tư PPP (Hợp đồng BOO) và Tờ trình và dự thảo Nghị quyết về việc cho ý kiến kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030. Trong đó, các đại biểu đặc biệt dành sự quan tâm đối với Tờ trình liên quan đến chính sách hỗ trợ kinh phí mua sắm, lắp đặt trang bị thiết bị GSHT trên tàu cá, bởi đây là Nghị quyết đặc thù của tỉnh.

Phát biểu ý kiến tại hội trường, đại biểu (ĐB) Phạm Hồng Sơn (đơn vị TP Quy Nhơn) đề nghị làm rõ một số nội dung trong việc ban hành chính sách này. “Tại sao chỉ hỗ trợ đối với tàu hành nghề câu mực (chiều dài từ 12m đến dưới 15m) mà không hỗ trợ các tàu hành nghề khác? Tại sao không hỗ trợ mang tính chất lâu dài hơn, mà chỉ trong năm 2024?”, ĐB Sơn đặt vấn đề.

ĐB Phạm Hồng Sơn (đơn vị TP Quy Nhơn) đặt vấn đề vì sao chỉ chỉ hỗ trợ đối với tàu hành nghề câu mực (chiều dài từ 12m đến dưới 15m) mà không hỗ trợ các tàu hành nghề khác.

Ở khía cạnh khác, ĐB Phan Trường Sơn (đơn vị TX Hoài Nhơn) cho rằng 218 tàu hành nghề câu mực nằm trong diện được hỗ trợ đều là những phương tiện có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài, trong khi số lượng tàu câu mực của tỉnh hiện cao hơn số lượng này. “Ngoài 218 tàu này, trong năm 2024 các tàu câu mực khác nếu họ di chuyển vào ngư trường phía Nam thì có được thụ hưởng chính sách này hay không? Đồng thời, việc lắp đặt thiết bị GSHT đối với tàu cá từ 12m đến dưới 15m, trong luật không bắt buộc. Đây là một chính sách đặc thù của tỉnh, thể hiện quyết tâm chính trị của tỉnh để chống khai thác IUU. Tuy nhiên vấn đề đặt ra là khi tàu lắp đặt thiết bị GSHT, người dân hoạt động trên biển có thể tắt, trong khi lực lượng chức năng không thể xử lý được hành vi này được vì tàu cá loại này không bắt buộc phải lắp thiết bị GSHT”, ĐB Sơn nêu vấn đề.

ĐB Phan Trường Sơn (đơn vị TX Hoài Nhơn) cho rằng vấn đề đặt ra hiện nay là khi tàu lắp đặt thiết bị GSHT, người dân hoạt động trên biển có thể tắt, trong khi lực lượng chức năng không thể xử lý được hành vi này được vì tàu cá loại này không bắt buộc phải lắp thiết bị GSHT.

Giải trình vấn đề này, Giám đốc Sở NN&PTNT Trần Văn Phúc cho biết: Trong thời gian qua, tỉnh Bình Định đã tập trung triển khai thực hiện nghiêm túc công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, từ đầu năm 2024 đến nay tình hình tàu cá Bình Định vi phạm vùng biển nước ngoài tiếp tục diễn biến phức tạp, tăng hơn so với cùng kỳ năm 2023 (10 tàu vi phạm so với 3 tàu của năm 2023), chủ yếu là nhóm tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 15m, không quy định phải lắp đặt thiết bị GSHT, hành nghề câu mực (mành mực), hoạt động ở ngư trường các tỉnh phía Nam, hàng năm không về địa phương), đã làm ảnh hưởng rất lớn đến nỗ lực của các cấp, ngành trong việc thực hiện quyết tâm gỡ cảnh báo thẻ vàng của EC.

Giám đốc Sở NN&PTNT Trần Văn Phúc giải trình các ý kiến liên quan đến Tờ trình và dự thảo Nghị quyết về chính sách hỗ trợ về kinh phí mua sắm, lắp đặt trang bị thiết bị GSHT trên tàu cá có chiều dài từ 12 m đến dưới 15 m hoạt động nghề câu mực (mành mực) thường xuyên di chuyển ngư trường tại các tỉnh phía Nam cho ngư dân trên địa bàn tỉnh.

Nhằm thực hiện có hiệu quả các giải pháp cấp bách khắc phục cảnh báo của EC về chống khai thác IUU, góp phần sớm tháo gỡ thẻ vàng của EC và chuẩn bị nội dung làm việc với Đoàn thanh tra của EC, trong đó tập trung ngăn chặn, tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm IUU, UBND tỉnh đã triển khai biện pháp mạnh yêu cầu các tàu cá có chiều dài từ 12m đến dưới 15m, hoạt động nghề câu mực (mành mực) đang hoạt động khai thác hải sản ở ngư trường các tỉnh phía Nam phải lắp đặt thiết bị GSHT tàu cá. Đồng thời giảm bớt khó khăn cho ngư dân khi thực hiện lắp đặt thiết bị GSHT theo yêu cầu của tỉnh. Vì vậy, việc ban hành Nghị quyết của HĐND tỉnh Quy định chính sách hỗ trợ về kinh phí mua sắm, lắp đặt thiết bị GSHT trên tàu cá này là cần thiết.

“218 tàu cá từ 12m đến dưới 15m hành nghề câu mực ở các ngư trường phía Nam, mỗi tàu cá chỉ được hỗ trợ một lần cho mỗi thiết bị GSHT lắp đặt trên tàu. Tỉnh sẽ hỗ trợ 50% chi phí mua sắm, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho một tàu cá nhưng không vượt quá số tiền 10 triệu đồng/thiết bị/tàu. Thời gian được hưởng chính sách hỗ trợ đối với các hồ sơ đề nghị hỗ trợ được gửi đến cơ quan chức năng để giải quyết đến hết ngày 31.12.2024, kinh phí hỗ trợ từ nguồn ngân sách tỉnh và nguồn kinh phí hợp pháp khác. Chủ tàu cá được hỗ trợ kinh phí lắp đặt thiết bị GSHT phải đáp ứng đầy đủ điều kiện là tàu có chiều dài 12m đến dưới 15m và có đầy đủ giấy chứng nhận đăng ký tàu cá; giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá và giấy khai thác thủy sản còn hiệu lực theo quy định của pháp luật. Thiết bị GSHT tàu cá phải là thiết bị mới 100%”, ông Phúc thông tin.

Phát biểu giải trình thêm nội dung này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Hải Giang cũng cho biết, theo quy định của Trung ương, nhóm tàu trong Nghị quyết này không bắt buộc phải lắp đặt thiết bị GSHT. Tuy nhiên, thực tế quản lý thấy rằng việc vi phạm IUU phần lớn là nhóm tàu này. Đây cũng là một giải pháp “tình thế” trong điều kiện hiện nay để tháo gỡ thẻ vàng của EC. Về lâu dài, tỉnh sẽ có những giải pháp căn cơ, quyết liệt hơn nữa để chống khai thác IUU.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Hải Giang phát biểu, thông tin thêm về chính sách hỗ trợ lắp đặt thiết bị GSHT.

Kết luận vấn đề, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Quốc Dũng cho rằng vi phạm IUU không chỉ là vấn đề về kinh tế nữa mà liên quan đến vấn đề danh dự của quốc gia, uy tín của đất nước. Vì vậy, cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương thời gian qua đã phải vào cuộc quyết liệt để thực hiện vấn đề này. Riêng TAND tối cao đã ban hành riêng Nghị quyết 04 hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ Luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản, trong đó có những quy định cụ thể sẽ truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi khai thác thủy sản trái phép ở ngoài vùng biển Việt Nam. Trên cơ sở đó, tất cả những gì có thể chống khai thác IUU, góp phần sớm tháo gỡ thẻ vàng của EC thì tỉnh ta sẽ thực hiện và Nghị quyết này là minh chứng.

H.PHÚC - N.HÂN