40 năm ngày chiến thắng trở về
Thường vào cuối tháng 4, những cựu tù chính trị cách mạng lại tổ chức gặp mặt truyền thống, bởi ngày kỷ niệm Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước 30.4 cũng chính là ngày họ chiến thắng trở về. Năm nay đã tròn 40 năm kể từ ngày ấy...
Ông Lê Vĩnh Tường (ngoài cùng bên trái) vui mừng gặp lại đồng đội cũ. Ảnh: N.PHÚC
Hội ngộ tháng Tư
Cuối tháng 4, Hội Cựu tù chính trị cách mạng TP Quy Nhơn đã tổ chức cuộc gặp mặt truyền thống kỷ niệm 40 năm ngày chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày và chiến thắng trở về (30.4.1973 - 30.4.2013). Những cuộc hội ngộ thế này luôn đong đầy cảm xúc.
Các cựu tù cách mạng dù tuổi cao, sức yếu, nhưng hết thảy đều rất phấn khởi, háo hức khi gặp lại những đồng đội một thời cùng bị giam cầm và chiến đấu gian khổ trong tù. Người từng bị giam ở nhà tù Côn Đảo, trại giam tù binh Phú Quốc, người từng ở nhà tù Phú Tài, nhà tù Quy Nhơn…, đã cùng nhau ôn lại những kỷ niệm đấu tranh trong tù. Trong những câu chuyện ấy có nhiều hy sinh, mất mát bởi đòn roi tra tấn dã man của kẻ thù, bởi bệnh tật, mà đến hôm nay nhắc lại, các cựu tù cách mạng vẫn còn bùi ngùi xúc động.
Ông Lê Đình Phú, Chủ tịch Hội Cựu tù chính trị cách mạng TP Quy Nhơn, người có thời gian dài bị địch bắt giam tại trại giam tù binh Phú Quốc, nhớ lại: Được mệnh danh là “địa ngục trần gian”, lúc cao điểm nhà tù Phú Quốc đã giam cầm gần 40.000 chiến sĩ cách mạng, trong đó có hơn 4.000 chiến sĩ đã hy sinh dưới sự tra tấn dã man của kẻ thù”. Rồi ông xúc động: “Dù bị tra tấn dã man, anh em trong tù vẫn quyết tâm theo Đảng đến cùng. Bọn địch có những đòn tra tấn kinh khủng như bẻ răng, đóng đinh vào đầu, đầu gối, lấy móng tay móng chân, dùng kim đâm vào đầu ngón tay ngón chân, đổ nước xà phòng vào miệng..., nhưng anh em tù binh chúng tôi vẫn giữ lòng tin Đảng ta sẽ chiến thắng, đất nước sẽ hòa bình”.
Cả hội trường lại thêm một lần xúc động khi nghe ông Ung Thanh Đức (phường Đống Đa, TP Quy Nhơn), nguyên là chiến sĩ Sư đoàn 3 Sao Vàng, kể lại thời gian bị địch bắt giam từ năm 1967 đến năm 1974 ở các nhà tù Đà Nẵng, Cần Thơ, Chí Hòa và Phú Quốc. Theo ông Đức, trong các nhà tù thì nhà tù Phú Quốc là nơi mà chiến sĩ cách mạng bị tra tấn dã man nhất. Chính vì vậy, ông và một số đồng chí khác được tổ chức trong tù giao nhiệm vụ bí mật giết chết một tên cai ngục để cảnh cáo bọn chúng.
Niềm vui gặp mặt
Buổi gặp mặt không chỉ để những cựu tù cách mạng ôn lại quá khứ hào hùng mà còn là dịp để họ gặp nhau, hỏi thăm, chia sẻ, động viên nhau trong cuộc sống. Từ xã Nhơn Lý, hai cựu tù cách mạng Nguyễn Công Phụng (75 tuổi) và Nguyễn Ngọc Loan (68 tuổi) nhờ các con cháu chở đến buổi giao lưu từ khá sớm. Ông Phụng xúc động nói: “Anh em, đồng đội dù sống ở Quy Nhơn nhưng do cuộc sống mưu sinh rất ít gặp nhau, có gặp cũng không được đông đủ như thế này. Nên giờ gặp nhau đây, ai cũng quyến luyến không muốn chia tay”.
Còn ông Lê Vĩnh Tường (93 tuổi, ở phường Nhơn Phú), dù tuổi cao sức yếu vẫn chống gậy đến dự buổi gặp mặt. Ông Tường là cựu tù Phú Quốc, bị địch bắt giam từ năm 1965 đến năm 1973 mới được trao trả tại Lộc Ninh (Bình Phước). “Nhiều lúc muốn đi thăm lại đồng đội cũ, những người bạn từng bị giam cầm và cùng đấu tranh trong tù nhưng sức khỏe không cho phép. Buổi gặp mặt này tuy thiếu vắng nhiều đồng đội cũ nhưng tôi cảm thấy rất vui”, ông Tường nói.
Đến dự buổi gặp mặt, cũng như những đồng đội khác, ông Tô Minh Tuấn, Chủ tịch Hội Cựu tù chính trị cách mạng phường Lê Hồng Phong, không giấu được niềm vui và sự xúc động. Ông trò chuyện, hỏi thăm người này, người kia về gia đình, cuộc sống. Ông Tuấn từng tham gia 3 chiến trường: chống Mỹ, làm nhiệm vụ quốc tế tại Campuchia và bảo vệ biên giới phía Bắc. Trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước, ông Tuấn bị địch bắt năm 1971 và giam cầm tại nhà tù Phú Quốc. Rời quân ngũ về đời thường với 2 bàn tay trắng, lại mang trên mình đầy thương tích do những trận đòn tra tấn dã man của kè thù, nhưng với ý chí và nghị lực, quyết tâm của người lính Cụ Hồ, ông Tuấn đã nỗ lực vươn lên trở thành một cựu chiến binh làm kinh tế giỏi. Ông Tuấn tâm sự: “Giờ đây kinh tế gia đình khá hơn, qua buổi gặp mặt này tôi muốn tìm hiểu để biết anh em, đồng đội nào khó khăn để tìm cách giúp đỡ. Từ năm 2006 đến nay, tôi đã nhiều lần giúp đỡ các cựu chiến binh, cựu tù cách mạng có hoàn cảnh khó khăn, với tổng số tiền 34 triệu đồng”.
NGUYỄN PHÚC