Tuyên truyền, đối thoại về pháp luật lao động, BHXH, an toàn vệ sinh lao động:

Diễn đàn nâng cao nhận thức cho người lao động

Hội đồng An toàn, vệ sinh lao động tỉnh vừa tổ chức tuyên truyền và đối thoại về pháp luật lao động, BHXH, An toàn, vệ sinh lao động với người lao động tại Công ty TNHH Mountech - Chi nhánh Bình Ðịnh (TX An Nhơn).

Bà Đỗ Thị Diệu Hạnh, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH, cho rằng: Với 20 câu hỏi liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người lao động (NLĐ) và được giải đáp thỏa đáng, buổi đối thoại đã phản ánh được sự quan tâm của NLĐ đối với chính sách, góp phần tạo sự đồng thuận, xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa trong DN.

Quan tâm đến lương hưu

Trước câu hỏi của NLĐ về việc đã tham gia đóng BHXH 15 năm mà không muốn hưởng lương hưu thì có thể nhận BHXH một lần được không, ông Đặng Văn Lý, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, cho biết: Căn cứ Luật BHXH 2014 (đang áp dụng đến ngày 30.6.2025), đóng đủ 15 năm, không may mất việc làm, được cơ quan BHXH xác nhận sổ BHXH, nếu muốn nhận BHXH một lần thì sau 1 năm mới được hưởng BHXH một lần. Tuy nhiên, sau một năm nữa là áp dụng Luật BHXH năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1.7.2025). Theo quy định mới, đóng BHXH đủ 15 năm là đủ điều kiện để hưởng lương hưu, không nhận BHXH một lần được (trừ một số trường hợp đặc biệt là qua nước ngoài định cư, mắc bệnh nan y…).

Bà Nguyễn Thị Hồng Hà, Phó Quản đốc xưởng may Công ty TNHH Mountech - Chi nhánh Bình Định, đặt câu hỏi liên quan đến mốc đóng BHXH 15 năm để được hưởng lương hưu. Ảnh: N.M

Cũng quan tâm đến mốc đóng BHXH 15 năm, bà Nguyễn Thị Hồng Hà, Phó Quản đốc xưởng may Công ty TNHH Mountech- Chi nhánh Bình Định, hỏi: Đối với các công nhân tham gia BHXH chưa đến 15 năm, vì một lý do nào đó mà xin nghỉ việc, nhưng vẫn muốn tham gia BHXH để đủ điều kiện đóng tối thiểu 15 năm rồi chờ đến tuổi hưu để được hưởng lương hưu, có được không?

Đại diện BHXH tỉnh trả lời: Sau khi kết thúc hợp đồng lao động, cơ quan BHXH sẽ xác nhận thời gian tham gia trên sổ BHXH. NLĐ rời hệ thống tham gia BHXH bắt buộc, về gia đình, làm một công việc nào đó thì có thể tham gia BHXH tự nguyện. Người tham gia BHXH tự nguyện có thể lựa chọn mức thu nhập đóng BHXH. Hiện, chuẩn nghèo vùng nông thôn là 1,5 triệu đồng là mức đóng thấp nhất. Các mức đóng tiếp theo sẽ cách nhau 50.000 đồng cho đến mức tối đa là 20 lần tháng lương cơ sở.

“Đóng đủ 15 năm thì được cơ quan BHXH xác nhận thời gian tham gia trên sổ BHXH và hoàn toàn có thể dừng ở đó cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu (theo quy định của Bộ Luật Lao động tại thời điểm đó) có thể mang sổ đến cơ quan BHXH đề nghị làm thủ tục hưởng lương hưu. Nhưng nếu tiếp tục đóng cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu thì tỷ lệ hưởng lương hưu không dừng lại ở 40% của 15 năm mà sẽ tăng lên”, ông Đặng Văn Lý nói.

Thắc mắc về khấu trừ tiền lương, nghỉ ốm đau

Trả lời cho câu hỏi người sử dụng lao động khấu trừ tiền lương của NLĐ trong trường hợp nào, bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh, cho rằng: Người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương của NLĐ để bồi thường thiệt hại do làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động. Mức khấu trừ tiền lương hằng tháng không được quá 30% tiền lương thực trả hằng tháng cho NLĐ sau khi trích nộp các khoản BHXH bắt buộc, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân. “NLĐ có quyền được biết lý do khấu trừ tiền lương của mình và có thể khiếu nại khi người sử dụng lao động thực hiện không đúng”, bà Thủy nhấn mạnh.

Một NLĐ khác thắc mắc: Tháng 9.2024, NLĐ nghỉ ốm, có giấy xác nhận của bệnh viện từ ngày 1 đến ngày 10.9.2024. Xuất viện, sức khỏe chưa ổn định, NLĐ xin nghỉ không lương từ ngày 11 đến 30.9.2024. Vậy, có được giải quyết chế độ ốm đau từ ngày 1 đến ngày 10.9 không? Trong tháng 9, NLĐ có đóng BHXH không?

Phó Giám đốc BHXH tỉnh Đặng Văn Lý khẳng định khi NLĐ được cơ sở y tế cấp giấy ra viện thì sẽ được thanh toán chế độ ốm đau. Nếu NLĐ không làm việc, không hưởng lương trên 14 ngày làm việc trong tháng thì không đóng BHXH của tháng đó. Về việc NLĐ không được giải quyết chế độ ốm đau, ông cho biết sẽ rút kinh nghiệm, chỉ đạo để cập nhật trên hệ thống, làm sao để cán bộ chính sách lấy dữ liệu của cán bộ thu BHXH, BHYT nhằm giải quyết được chế độ cho NLĐ.

Trao đổi lại với thắc mắc của NLĐ về việc khi có cha mẹ, vợ hoặc chồng, con mất, NLĐ có được nghỉ 2 ngày khi người thân mất và “để dành” 1 ngày nghỉ cho ngày cúng tuần không, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Đặng Văn Phụng nói: Theo quy định, NLĐ được nghỉ 3 ngày có hưởng lương. Quy định không thể hiện rõ là nghỉ liên tiếp hay cách ngày thì điều này thuộc thỏa thuận giữa người sử dụng lao động và NLĐ.

NGUYỄN MUỘI