Sức sống từ nhân dân
Hiện nay, tại tỉnh ta đang diễn ra Liên hoan dân ca Bài chòi lần thứ 2 năm 2014 do Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại Phú Yên (VTV Phú Yên) và Sở VH-TT-DL Bình Định đồng tổ chức. Vòng chung kết sẽ tổ chức ngày 25.9 tại Trung tâm Văn hóa tỉnh (TP Quy Nhơn) với sự tham gia các giọng ca bài chòi đến từ 3 tỉnh: Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa. Cùng với Liên hoan, còn diễn ra hội thảo về bài chòi, tiến hành khảo sát, nghiên cứu về bài chòi phục vụ cho những công việc trước mắt cũng như vấn đề bảo tồn, phát huy một cách dài lâu những giá trị độc đáo bộ môn nghệ thuật này. Vừa qua, Bài chòi được Bộ VH-TT-DL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và đang làm hồ sơ tiến hành đề cử UNESCO xem xét, công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Có thể nói, đây là thời gian tỉnh ta đang “nóng” lên với dân ca bài chòi. Đó là những công việc mà chúng ta phải làm để các giá trị nghệ thuật của bài chòi được công nhận. Tuy nhiên, điều cần nhất trước mắt cũng như lâu dài để bài chòi tồn tại, tỏa sáng thì loại hình nghệ thuật độc đáo này phải được duy trì, nuôi dưỡng từ đời sống dân chúng. Vừa qua, ngành VH-TT-DL tỉnh đã tổ chức các ngày hội bài chòi ở các địa phương, hoặc kết hợp chơi bài chòi trong các lễ hội văn hóa lớn của tỉnh là tín hiệu đáng mừng. Ngay tại thành phố Quy Nhơn có khu riêng chơi bài chòi, diễn ra định kỳ một số đêm trong tuần là cố gắng lớn, tạo sân chơi cho người dân, khách du lịch cũng là để gợi lại cội nguồn của bài chòi. Song, không chỉ dừng lại ở đó, dân ca bài chòi cần được có mặt trong tất cả các lễ hội vui chơi, ngày Tết cổ truyền dân tộc, thậm chí trong các cuộc vui của người dân. Có thể nói không quá rằng, mỗi người dân Bình Định (vùng đất của Bài chòi) mà không biết hát một vài bản bài chòi thì có lẽ là còn thiếu “chất Bình Định”.
Không phải riêng bài chòi Bình Định- miền Trung, mà người dân mỗi vùng đất được hưởng giá trị các di sản văn hóa người xưa để lại đều tự hào và nuôi dưỡng nó. Chẳng hạn như người dân vùng Kinh Bắc nào lại không tự hào Dân ca quan họ; người Huế có ca Huế; người Tây Nguyên có nghệ thuật cồng chiêng, người miền Tây (Nam bộ) có Đờn ca tài tử… Cùng với chủ trương về xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, các chính sách khôi phục, bảo tồn các di sản văn hóa của Nhà nước, người dân các địa phương, vùng, miền hưởng ứng là điều kiện quyết định tạo sức sống bền bỉ các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Dân ca bài chòi không ngoài quy luật đó, sức sống của nó cần được bám rễ trong nhân dân và được nuôi dưỡng thực sự từ “nguồn sữa” của nhân dân.
KHOA VĂN