Tăng cường thông tin và giám sát tàu cá trên biển
Ông Nguyễn Công Bình
Để đảm bảo an toàn cho ngư dân khi hoạt động khai thác, đánh bắt trên biển, hạn chế thiệt hại có thể xảy ra trong mùa mưa bão, tỉnh ta đã triển khai nhiều biện pháp cụ thể, trong đó có hoạt động thông tin và giám sát tàu cá. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Nguyễn Công Bình, Phó Chi cục trưởng Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản (KT-BVNLTS) tỉnh, về vấn đề này.
* Xin ông cho biết về hoạt động thông tin liên lạc (TTLL) và công tác quản lý, giám sát tàu cá ở tỉnh ta?
- Tỉnh ta có đội tàu cá khá lớn với 7.772 chiếc, trong đó trên 2.900 tàu cá có công suất trên 90 CV chuyên khai thác thủy sản (KTTS) ở những vùng biển xa. Thời gian gần đây, ngư dân đã chú trọng đầu tư nâng công suất tàu thuyền, mua sắm ngư lưới cụ và lắp đặt các thiết bị hiện đại phục vụ hoạt động khai thác thủy sản. Hiện hầu hết các tàu cá KTTS xa bờ của ngư dân đều được trang bị máy bộ đàm liên lạc tầm xa ICOM. Ngoài ra, ngư dân còn được Nhà nước hỗ trợ nhiều trang thiết bị hiện đại khác, phục vụ cho hoạt động khai thác và TTLL trên biển với đất liền.
Đáng chú ý là từ năm 2011 đến nay, thực hiện một số chính sách khuyến khích, hỗ trợ khai thác, nuôi trồng hải sản và dịch vụ KTTS trên các vùng biển xa theo tinh thần Quyết định 48 của Chính phủ, tỉnh ta đã hỗ trợ kinh phí cho ngư dân mua và lắp đặt 1.700 máy HF trên tàu cá. Ngoài ra, trong khuôn khổ Dự án Hệ thống quan sát tàu cá, vùng đánh bắt và nguồn lợi thủy sản bằng công nghệ vệ tinh (gọi tắt là Dự án MOVIMAR) do Bộ NN-PTNT làm chủ đầu tư, từ năm 2013 đến nay, Bộ NN-PTNT đã hỗ trợ tỉnh ta 305 bộ thiết bị kết nối vệ tinh Movimar để lắp đặt cho tàu cá của ngư dân.
Nhờ được trang bị khá đầy đủ các trang thiết bị hiện đại, nên việc liên lạc giữa ngư dân với ngư dân trên biển, ngư dân với gia đình và ngư dân với các trạm bờ trên đất liền rất thuận lợi. Ngư dân cũng thường liên lạc với Chi cục KT-BVNLTS thông qua Trạm bờ Quy Nhơn và Trạm bờ Tam Quan. Qua đó, Chi cục xác định được vị trí tàu cá của ngư dân đang KTTS các vùng biển xa và biết được tình hình hoạt động của ngư dân.
Công tác quản lý và giám sát tàu cá cũng đã được thực hiện khá chặt chẽ. Năm 2014, bên cạnh việc kiểm tra, nắm chắc số lượng tàu cá, Chi cục đã tăng cường công tác kiểm tra an toàn kỹ thuật, hướng dẫn ngư dân hoàn thiện các thủ tục đăng ký, đăng kiểm, đổi số đăng ký tàu cá. Riêng 9 tháng đầu năm 2014, Chi cục đã thực hiện kiểm tra an toàn kỹ thuật và hoàn tất thủ tục đăng ký, đăng kiểm cho 2.347 tàu cá; đổi số đăng ký tàu cá từ 4 số lên 5 số, kết hợp với kiểm tra an toàn kỹ thuật và gia hạn hoạt động KTTS cho 6.650 tàu cá. Ngoài ra, Chi cục cũng đã hoàn tất thủ tục sang tên cho 29 tàu cá; cấp và cấp đổi 111 sổ danh bạ thuyền viên.
* Theo ông, vấn đề gì đáng quan tâm nhất hiện nay trong công tác TTLL và giám sát tàu cá trong mùa mưa bão?
- Thực tế cho thấy, còn rất nhiều tàu cá của ngư dân có công suất nhỏ, cũ kỹ, khả năng chịu đựng sự tác động của sóng gió rất yếu, dễ xảy ra tai nạn khi hoạt động KTTS trong mùa mưa bão. Điều đáng lo ngại là thời tiết, khí hậu trên biển ngày càng diễn biến phức tạp, mỗi năm có rất nhiều cơn bão và áp thấp nhiệt đới xuất hiện, đôi khi không theo quy luật, rất khó dự báo, nên ngư dân gặp rất nhiều rủi ro khi hoạt động trên biển.
Trong khi đó, hệ thống TTLL của một bộ phận ngư dân chưa “hòa mạng” với hệ thống TTLL của các ngành chức năng, ngư dân chủ yếu là dùng để liên lạc với gia đình và một số tàu cá với nhau. Khi các cơ quan chức năng muốn thông báo cho ngư dân các thông tin về ngư trường, thời tiết biển, thông tin khẩn cấp về bão, lốc xoáy... cũng rất khó thực hiện. Do vậy, khi có bão xảy ra, ngành chức năng gặp rất nhiều khó khăn trong việc xác định vị trí, địa điểm của tàu để có biện pháp ứng cứu kịp thời. Việc TTLL, chỉ đạo và hướng dẫn ngư dân tránh trú bão trên các vùng biển, việc triển khai ứng cứu cũng gặp nhiều khó khăn.
* Vậy Chi cục KT-BVNLTS đã triển khai những biện pháp gì nhằm đảm bảo an toàn cho ngư dân, thưa ông?
- Hiện nay, bên cạnh việc kiểm tra, giám sát hoạt động đăng ký đăng kiểm tàu cá của ngư dân, Chi cục đã tăng cường cán bộ túc trực tại 2 Trạm bờ ở TP Quy Nhơn và huyện Hoài Nhơn để giám sát tàu cá và TTLL qua lại với ngư dân. Chi cục cũng đã củng cố tổ chức, hoạt động của lực lượng phòng chống lụt bão-tìm kiếm cứu nạn (PCLB-TKCN) chuyên ngành thủy sản, phối hợp với Đài Thông tin duyên hải Quy Nhơn tổ chức phổ biến, tập huấn hướng dẫn ngư dân các biện pháp phòng tránh, giảm nhẹ thiên tai và tổ chức sản xuất KTTS theo tổ, đội đoàn kết.
Bên cạnh đó, Chi cục cũng phối hợp với Cảnh sát giao thông đường thủy và Bộ đội Biên phòng tỉnh tăng cường tuần tra, kiểm soát, nhắc nhở và không cho tàu cá ngư dân hoạt động khai thác khi chưa đảm bảo an toàn đường thủy. Chi cục đã cung cấp cho các địa phương địa chỉ và thông tin liên lạc của thường trực Ban chỉ huy PCLB-TKCN chuyên ngành thủy sản tỉnh; các điểm neo đậu tàu thuyền trú tránh bão để chính quyền địa phương thông báo cho ngư dân biết. Khi xảy ra sự cố, chính quyền và ngư dân liên lạc theo số điện thoại: 0563.891.112; 0563.892.558. Hệ thống TTLL tàu cá: Tần số 7903 KHz hô hiệu “Bình Định cứu nạn” để được hỗ trợ.
Nghề KTTS trên biển thường gặp rất nhiều rủi ro, bởi vậy ngoài sự nỗ lực của cơ quan chức năng, bà con ngư dân cũng cần chủ động các phương án PCLB, giảm nhẹ thiên tai. Cụ thể: Ngư dân cần phải kết nối hệ thống TTLL với cơ quan chức năng, đồng thời cần phải chuẩn bị các điều kiện cần thiết để ứng phó với thiên tai, mưa bão, không nên chủ quan khi ra khơi khai thác, nhất là trong mùa mưa bão.
* Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)