Thực hiện quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Côn - Hà Thanh:
Góp phần bảo vệ môi trường, giảm thiểu thiệt hại trong mùa mưa lũ
Bộ TN-MT vừa chính thức công bố “Quy trình vận hành liên hồ chứa (VHLHC) trên lưu vực sông Côn - Hà Thanh trong mùa mưa lũ hàng năm” theo Quyết định (QĐ) số 1462/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Quy trình này nhằm bảo đảm sử dụng hiệu quả, tổng hợp nguồn nước, phòng chống tác hại do nước gây ra để đáp ứng các yêu cầu phát triển KT-XH, bảo vệ môi trường (BVMT) và hạn chế thiệt hại trong mùa mưa lũ. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Đinh Văn Tiên, Phó Giám đốc Sở TN-MT, quanh vấn đề này.
* Xin ông cho biết tình hình VHLHC trên lưu vực sông Côn - Hà Thanh thời gian qua?
- Nhiều năm qua, các tỉnh khu vực miền Trung, trong đó có tỉnh Bình Định, liên tiếp phải chịu sự tàn phá của thiên tai, lũ lụt. Chỉ tính riêng cơn lũ xảy ra vào tháng 11.2013 đã có thể thấy sự tàn phá của thiên tai. Theo thống kê của Ban chỉ đạo Phòng chống lụt bão (PCLB) Trung ương, tính đến ngày 19.11.2013, lũ lụt tại các tỉnh miền Trung đã làm 46 người chết và mất tích, hơn 250.000 ngôi nhà bị lũ cuốn, ngập sâu, hàng triệu hộ dân bị ảnh hưởng. Trong đó, riêng địa bàn tỉnh Bình Định có 18 người chết và mất tích, 98.094 ngôi nhà bị ngập, 6 nhà bị sập và 84 ngôi nhà bị hư hỏng; thiệt hại về kinh tế hơn 1.800 tỉ đồng.
Điều đáng nói, thiệt hại từ mưa lũ có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân là việc thực hiện quy trình VHLHC; quy trình xả lũ, điều tiết nước ở một số địa phương, đơn vị chưa chặt chẽ; sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng với chính quyền địa phương thiếu sự đồng bộ; thậm chí có tình trạng xả lũ bừa bãi.
* Được biết Bộ TN-MT vừa công bố quy trình VHLHC trên lưu vực sông Côn - Hà Thanh ở tỉnh ta, ông có thể cho biết cụ thể?
- Hội nghị công bố các quy trình VHLHC trên lưu vực sông Côn - Hà Thanh và lưu vực sông Trà Khúc trong mùa lũ hàng năm theo QĐ 1462/QĐ-TTg, ngày 21.8.2014 của Thủ tướng Chính phủ vừa được Bộ TN-MT tổ chức tại TP Quảng Ngãi. Riêng quy trình VHLHC trên lưu vực sông Côn - Hà Thanh gồm có 3 chương, 22 điều, quy định cụ thể về chế độ vận hành, cơ chế phối hợp giữa các hồ, giữa các địa phương và trách nhiệm của địa phương, của các bộ, ngành trong việc chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy trình của các chủ hồ, các cơ quan có liên quan.
Quy trình có những nội dung quan trọng, như: Các thông số cơ bản của hồ chứa (hồ Vĩnh Sơn A, Vĩnh Sơn B, Trà Xom 1, Núi Một, Thuận Ninh); vận hành các hồ chứa nói trên trong mùa lũ; quy định trách nhiệm, tổ chức vận hành các hồ chứa và cung cấp thông tin, báo cáo… Cụ thể, theo quy trình, từ ngày 1.9 đến 15.12 hàng năm, các hồ Vĩnh Sơn A, Vĩnh Sơn B, Trà Xom 1, Núi Một, Thuận Ninh trên lưu vực sông Côn - Hà Thanh phải vận hành theo nguyên tắc thứ tự ưu tiên: Đảm bảo an toàn công trình; góp phần giảm lũ cho hạ du; đảm bảo hiệu quả cấp nước cho hạ du; đảm bảo hiệu quả cấp điện. Việc vận hành các công trình xả của hồ chứa phải thực hiện theo đúng quy trình vận hành công trình xả đã được ban hành, nhằm đảm bảo ổn định cho hệ thống công trình đầu mối.
Quy trình cũng xác định rõ: Khi vận hành giảm lũ cho hạ du phải tuân thủ theo quy định về trình tự, phương thức đóng, mở cửa van các công trình xả đã được cấp thẩm quyền ban hành, đảm bảo không gây lũ nhân tạo đột ngột, bất thường, đe dọa trực tiếp đến tính mạng và tài sản của nhân dân khu vực ven sông ở dưới hạ du hồ chứa.
* Còn về trách nhiệm của cá nhân, đơn vị trong việc thực thi quy trình VHLHC thì sao, thưa ông?
- Nhằm tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm trong việc chỉ đạo, thực hiện quy trình VHLHC, xả lũ từng xảy ra trong thời gian qua, QĐ 1462 đã quy định rất cụ thể trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân, như: Trách nhiệm của Trưởng BCH PCTT-TKCN các cấp thuộc tỉnh Bình Định; trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan; trách nhiệm của chủ tịch UBND tỉnh.
Đối với trách nhiệm của Bộ TN-MT, QĐ 1462 xác định: Bộ TN-MT phải tổ chức công bố, hướng dẫn thực hiện quy trình VHLHC; chỉ đạo Cục Quản lý tài nguyên nước và các cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra việc vận hành các hồ chứa giảm lũ cho hạ du theo quy trình; chỉ đạo Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia tổ chức thực hiện việc quan trắc, cảnh báo, dự báo theo chế độ quy định và thông tin cho các cơ quan, đơn vị…
Cụ thể, đối với trách nhiệm về an toàn các công trình, QĐ 1462 quy định rõ: “Lệnh vận hành các hồ Trà Xom 1, Định Bình, Núi Một và Thuận Ninh trái với các quy định trong quy trình này, dẫn đến công trình đầu mối, hệ thống các công trình thủy lợi, giao thông và dân sinh ở hạ du bị mất an toàn thì người ra lệnh phải chịu trách nhiệm trước pháp luật”.
* Vậy tỉnh ta sẽ thực hiện QĐ 1462 như thế nào?
- Sở TN-MT sẽ phối hợp với các sở, ngành chức năng tham mưu UBND tỉnh triển khai QĐ 1462. Riêng đối với Sở TN-MT, với trách nhiệm của mình, chúng tôi sẽ phổ biến những nội dung cơ bản của QĐ 1462 đến các đơn vị trực thuộc, chỉ đạo nghiêm túc thực hiện các nội dung, quy định của QĐ 1462. UBND tỉnh sẽ tổ chức Hội nghị triển khai QĐ 1462, với sự tham dự của đại diện các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh.
* Xin cảm ơn ông!
VIẾT HIỀN (Thực hiện)