Lao động ở các KCN chịu nhiều thiệt thòi
Theo phản ánh của Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh và LĐLĐ tỉnh, hiện nay nhiều lao động (LĐ) đang làm việc tại các KCN, khu kinh tế trên địa bàn tỉnh còn chịu nhiều thiệt thòi do nhiều chính sách của người lao động (NLĐ) chưa được doanh nghiệp (DN) quan tâm đúng mức.
Theo ông Phan Viết Hùng, Phó trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh, tại các KCN, khu kinh tế tỉnh hiện có 141 DN hoạt động. Trong đó, có 109 DN đã đăng ký nội quy lao động và 67 DN đã đăng ký thỏa ước lao động tập thể, thu hút hơn 15.000 LĐ, trong đó có 77 DN thành lập tổ chức công đoàn với 5.060 đoàn viên công đoàn. Bên cạnh nhiều DN thực hiện tốt các chính sách cho NLĐ thì còn không ít DN chưa quan tâm đến NLĐ như không đóng BHXH, BHYT, BHTN…
Theo thống kê của LĐLĐ tỉnh, hiện chỉ có 88/141 DN thuộc các KCN trong tỉnh tham gia BHXH, BHYT, BHTN, đạt 62,4%, trong đó số LĐ tham gia BHXH, BHYT, BHTN chiếm 37,9%, số LĐ có hợp đồng lao động dưới 3 tháng không đóng BHXH, BHYT, BHTN là hơn 8.000 LĐ; nhiều DN chỉ đóng bảo hiểm cho cán bộ gián tiếp hoặc cán bộ khung của DN, chưa thực sự quan tâm đến công nhân lao động trực tiếp sản xuất.
Mặt khác, tiền lương căn cứ trích nộp BHXH ở đa phần các DN ngoài nhà nước thấp, không theo tiền lương thu nhập thực tế của NLĐ. Đó là chưa kể, nhiều DN hàng tháng tiến hành trích các khoản đóng BHXH từ NLĐ nhưng không nộp lên cơ quan BHXH mà chiếm dụng số tiền này đầu tư vào sản xuất. Tình trạng nợ, chậm đóng, trốn đóng BHXH lớn. Tính đến ngày 30.6.2014, tổng số nợ BHXH từ 3 tháng trở lên toàn tỉnh là hơn 67 tỉ đồng, trong đó riêng các KCN tỉnh nợ hơn 19,9 tỉ đồng. Trong khi chế tài xử phạt không đủ răn đe, cán bộ làm công tác thanh tra lao động ít, điều này đã ảnh hưởng lớn đến quyền lợi được hưởng từ chính sách BHXH, BHYT, BHTN của NLĐ, nhất là khi chấm dứt hợp đồng lao động. Có nhiều trường hợp NLĐ đã nghỉ chế độ thai sản, thôi việc, ốm đau nhiều năm vẫn không nhận được các khoản trợ cấp theo quy định, trong khi đó là những nguồn thu nhập chính trang trải cuộc sống của họ khi gặp khó khăn.
Ông Nguyễn Ngọc Anh, Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh, cho biết thêm, vấn đề tiền lương tối thiểu vùng theo quy định của nhà nước, nhiều DN cũng chưa thực hiện. Mức lương tối thiểu chỉ đảm bảo 70% mức sống tối thiểu. Đặc biệt trong tình hình hiện nay, nhiều DN còn tình trạng nợ lương NLĐ nhiều tháng liền, làm cho đời sống NLĐ càng khó khăn hơn.
Tình hình nhà ở, chỗ ở cho NLĐ hiện cũng còn nhiều khó khăn. Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh đã quy hoạch quỹ đất xây dựng nhà ở cho NLĐ nhưng do còn vướng về chính sách nên không có chủ đầu tư xây dựng. Hiện tại các KCN, DN chưa có các thiết chế văn hóa, các trung tâm sinh hoạt văn hóa tinh thần phục vụ NLĐ, chỉ có một số ít DN có sân bóng chuyền cho NLĐ tham gia thể thao hoặc tổ chức các trò chơi, sinh hoạt văn nghệ vào các ngày kỷ niệm thành lập DN, ngày cuối năm.
Quy mô của các DN trên địa bàn tỉnh chủ yếu vừa và nhỏ, với máy móc, thiết bị cũ kỹ, lạc hậu; NLĐ làm việc trong môi trường không đảm bảo an toàn, nặng nhọc vẫn còn khá phổ biến ở nhiều DN, do vậy đã xảy ra nhiều vụ tai nạn lao động nghiêm trọng…
PHẠM PHƯƠNG