Chúng con có Mẹ Việt Nam anh hùng! (*)
Những bà mẹ xứ Nẫu hồn hậu, lam lũ, lặng thầm với nỗi đau mất chồng, con nơi chiến trường để góp phần dệt nên trang sử vàng chói lọi của dân tộc, quê hương. Lễ phong tặng, truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” (BMVNAH) như một lời tri ân trước những hi sinh quá đỗi lớn lao của các mẹ.
Đợt 1/2014, tỉnh Bình Định có 143 mẹ tại 3 huyện Tây Sơn, Hoài Ân, Tuy Phước được Chủ tịch nước phong tặng, truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”. Trong đó, phong tặng cho 24 mẹ ở huyện Tây Sơn; phong tặng cho 9 mẹ và truy tặng cho 42 mẹ ở huyện Hoài Ân; phong tặng cho 18 mẹ, truy tặng 50 mẹ ở huyện Tuy Phước. Ngày 2 và 3.10, UBND tỉnh đã tổ chức Lễ phong tặng, truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng” tại các huyện Tây Sơn, Hoài Ân và tiếp tục huyện Tuy Phước vào ngày 7.10.
Thêm một lần mẹ khóc
Không có người phụ nữ nào mong mình trở thành Bà mẹ anh hùng khi phải chứng kiến những đứa con do mình dứt ruột đẻ ra lần lượt hi sinh. Song chiến tranh đã đặt lên vai những người phụ nữ thuần hậu những mất mát không gì bù đắp được. Để rồi trong giây phút đáng tự hào của hôm nay, nỗi đau lại hiển hiện như mới hôm qua... Những đôi mắt không còn nước mắt nhưng mãi đau đáu, khắc khoải trên gương mặt quá nhiều vết tích của thời gian và cả những mất mát tinh thần phải chịu đựng.
89 tuổi, mẹ Nguyễn Thị Hương (ở xã Tây Bình, huyện Tây Sơn) là một trong số ít các mẹ còn minh mẫn, cứng cáp tại Lễ phong tặng và truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “BMVNAH”. Giữa thời khắc như một sự ghi nhận những hi sinh thầm lặng suốt mấy chục năm qua, lòng mẹ ngổn ngang bao cảm xúc. Mẹ bảo: “Mẹ vui và vinh dự vì nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền nhưng vẫn không quên những nỗi đau. Vinh dự bắt nguồn từ mất mát người thân nên lòng xót xa lắm. Ngay giây phút này, lòng lại quay quắt nhớ đứa con trai mẹ Võ Đình Đạo đã hi sinh”. Nhắc đến đó, mắt mẹ nhòe đi.
Chiều ngày 4.10, mẹ Trần Thị Tròn (90 tuổi, ở xã Ân Phong, huyện Hoài Ân) vào hội trường nhờ vào sự hỗ trợ của các đoàn viên thanh niên. Mắt đã mờ, tai đã lãng, lại khi nhớ khi quên, mẹ như hóa đứa trẻ. Con gái mẹ, bà Lê Thị Tám (60 tuổi) ngồi bên cạnh “thuyết minh” vào tai mẹ về buổi lễ tưng bừng xung quanh. Khi nhắc đến sự hi sinh của 2 người con trai trong chiến tranh, mẹ khóc nấc. Đôi môi mẹ móm mém, run run nhắc đi nhắc lại: “Con trai mẹ mất rồi”. Trong suốt buổi lễ hôm ấy, tiếng khóc rấm rứt của mẹ khiến những người có mặt chùng lòng. Ở giữa thời khắc vinh danh các mẹ, trở thành niềm tự hào của quê hương, mất mát lại hiện hình rõ ràng hơn cả. Hình ảnh những người con theo các mẹ suốt cuộc đời.
Mẹ Nguyễn Thị Được (103 tuổi, ở xã Ân Hữu, huyện Hoài Ân) cao tuổi nhất được phong tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “BMVNAH” trong đợt I/2014. Vì sức khỏe yếu, đi lại khó khăn, mẹ đã không thể có mặt tại Lễ phong tặng do UBND tỉnh tổ chức. Con trai mẹ, ông Nguyễn Văn Quán (63 tuổi) tâm sự: “10 ngày gần đây, thời tiết có phần khắc nghiệt nên sức khỏe mẹ suy giảm. Tuy vậy, điều đáng mừng, mẹ vẫn sáng mắt, nghe rõ và hết sức minh mẫn. Đêm trước Lễ phong tặng, mẹ muốn tự tay thắp nén hương cho 2 anh tôi. Mẹ vẫn bảo, được ghi nhận, vinh danh là điều đáng mừng nhưng thời ấy, ai cũng giống mẹ thôi, cũng đều động viên con lên đường cho sự nghiệp giải phóng, thống nhất đất nước”.
“Nghiêng mình” trước mẹ
Tại các lễ phong tặng, thông điệp về sự tri ân trước công lao và sự hi sinh to lớn của các mẹ được nhắc đi nhắc lại. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Thị Thu Hà nhấn mạnh tại Lễ phong tặng và truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “BMVNAH” huyện Tây Sơn: “Sự hi sinh của quý mẹ là vô cùng cao quý, là tài sản tinh thần vô giá, trường tồn cùng dân tộc. Trân trọng tri ân, tôn vinh những người đã cống hiến, hi sinh vì Tổ quốc là đạo lý ngàn đời của dân tộc ta, là quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước và nhân dân, thể hiện bằng những chính sách cụ thể; trong đó có việc phong tặng danh hiệu cao quý “BMVNAH”.
Thời chiến tranh, ngoài động viên chồng con ra trận, mòn mỏi đợi chờ và âm thầm chịu đựng nỗi đau mất người thân, các mẹ còn là những chiến sĩ mưu trí, ngoan cường, không ngại gian nguy, đào hầm nuôi giấu cán bộ, đưa chiến sĩ qua sông... Nhiều mẹ đã bị địch bắt, giam cầm, tra tấn dã man nhưng vẫn một lòng kiên trung. Thời bình, vượt qua vết thương chiến tranh, các mẹ tiếp tục làm tròn thiên chức của người vợ, người mẹ, người bà đảm đang, chung thủy, góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, các mẹ xứng đáng là những anh hùng.
Niềm vinh dự của các mẹ trở thành niềm vinh dự và tự hào của quê hương, tỉnh nhà. “Để tri ân các mẹ, thời gian tới, việc thực hiện chính sách người có công với cách mạng nói chung và chính sách đối với BMVNAH nói riêng cần được các địa phương chú trọng hơn nữa. Làm sao để có những hoạt động thiết thực chăm lo đời sống tinh thần, vật chất cho các mẹ vừa là trách nhiệm, vừa là vinh dự của chính quyền địa phương. Việc rà soát các trường hợp đủ điều kiện được phong tặng, truy tặng danh hiệu BMVNAH cần phải khẩn trương, khách quan...”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ngô Đông Hải đề nghị.
Mẹ già như chuối chín cây!
2 trong số 24 BMVNAH của huyện Tây Sơn được phong tặng dịp này đã mất trước ngày nhận Quyết định phong tặng của Chủ tịch nước. Đó là mẹ Nguyễn Thị Thương (sinh năm 1923, ở xã Tây Vinh) mất vào tháng 12.2013 và mẹ Tạ Thị Tư (sinh năm 1926, ở xã Bình Thuận) mất vào tháng 2.2014. Dự lễ thay cho mẹ và được nhìn thấy các mẹ khác nhận danh hiệu, ông Nguyễn Thanh Vân, 58 tuổi, rơm rớm nước mắt. Ông chia sẻ: “Mẹ già đã không đợi được đến ngày dự lễ tôn vinh. Tủi thân lắm nhưng biết sao được, mẹ già như chuối chín cây mà!”.
Bế mẹ đi nhận danh hiệu BMVNAH
Xuyên suốt các buổi Lễ phong tặng và truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “BMVNAH”, hình ảnh đoàn viên thanh niên và các chiến sĩ địa phương bế, cõng, dìu các mẹ vào hội trường, lên sân khấu đã để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng mọi người.
Hầu hết các mẹ được phong tặng đều đã tuổi cao, sức yếu. Sự đồng hành của thanh niên và chiến sĩ đã giúp các mẹ và người nhà yên tâm, khiến không khí buổi lễ trở nên ấm áp, thân tình. Không ít mẹ vì xúc động trước sự ân cần của người trẻ mà sụt sùi.
NGUYỄN MUỘI
(*) Tít bài trích lời bài hát “Hát về Mẹ Việt Nam anh hùng” (nhạc sĩ An Thuyên).