Một đời cho văn nghệ quần chúng
Suốt cả cuộc đời, ông Nguyễn Đức Bảo (64 tuổi, ở thôn Tân Hóa Bắc, xã Cát Hanh, huyện Phù Cát) không ngừng cống hiến cho phong trào văn nghệ quần chúng. Từ căn nhà nhỏ của ông nơi làng quê, nhiều tiểu phẩm tuyên truyền thông qua các làn điệu dân ca bài chòi đã ra đời và lan tỏa đến đông đảo người xem ở nhiều nơi.
Từ lòng đam mê
Những ngày thơ ấu, khi được thưởng thức hát bội, cải lương, dân ca, Nguyễn Đức Bảo đều thể hiện sự say mê hơn các bạn đồng trang lứa trong việc “nhập tâm” những tuồng tích, làn điệu. Sau giải phóng, trong sự phát triển của nghệ thuật cải lương đến các làng quê Bình Định, Nguyễn Đức Bảo được tin tưởng giao làm trưởng đoàn cải lương Hợp tác xã 2 xã Cát Hanh. Ngoài làm tốt vai trò “ông bầu” trong việc kiếm được hợp đồng biểu diễn cho đoàn ở nhiều nơi, ông Đức Bảo còn là kép chính của đoàn nhờ có giọng hát và khả năng diễn xuất tốt được nhiều vai.
Vốn học giỏi văn từ thời học sinh, cộng với những hiểu biết về nghệ thuật truyền thống, ông Đức Bảo đã dựa vào các kịch bản tuồng, hay truyện dân gian để viết lại thành những kịch bản cải lương cho diễn viên trong đoàn biểu diễn như Trần Bình Trọng ra quân, Thạch Sanh Lý Thông… Sau đó, khi đội thông tin tuyên truyền của xã Cát Hanh được thành lập, ông Đức Bảo cũng đảm nhiệm vai trò đội trưởng kiêm diễn viên chính, tác giả kịch bản tuyên truyền. Ông Đức Bảo cho biết: “Yêu cầu đặt ra đối với đội là phải tuyên truyền hiệu quả chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước nên tôi chuyển qua sáng tác các tiểu phẩm, kịch thông tin sử dụng các làn điệu dân ca bài chòi để đi sâu vào lòng người hơn. Kiến thức về dân ca bài chòi còn hạn chế, tôi đã vào Quy Nhơn tìm gặp các nghệ sĩ tài danh như Hoàng Lê, Phan Ngạn… để nhờ tư vấn và xin tài liệu về tìm hiểu”.
Nhờ chịu khó học hỏi, ông Đức Bảo đã sáng tác nhiều kịch bản tuyên truyền hiệu quả, có giá trị nghệ thuật. Một trong số đó là kịch bản “Tấm gương Vũ Bảo” nói về người thiếu niên anh hùng của quê hương Phù Cát, đã đem đến nhiều cảm xúc cho người xem và giúp cho đội văn nghệ xã Cát Hanh đoạt giải A Hội diễn văn nghệ quần chúng huyện Phù Cát lần thứ VIII năm 2003.
… đến các kịch bản
“Nguyễn Đức Bảo là cộng tác viên thân tín của Trung tâm trong suốt mấy chục năm qua, được Bộ VH-TT &DL tặng Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp của ngành năm 2010. Sự nhiệt tình cống hiến, tài năng của ông đã được ghi nhận qua nhiều giải thưởng, bằng khen của các cấp, ngành”.
Ông Nguyễn Bá Thạnh, cán bộ phụ trách phong trào văn nghệ của Trung tâm VH-TT-TT huyện Phù Cát
Thời kỳ bao cấp khó khăn, cuộc sống kinh tế gia đình còn nhiều chật vật, nhưng ông Đức Bảo vẫn luôn cố gắng sáng tác kịch bản phục vụ công tác tuyên truyền trong phong trào văn nghệ quần chúng. Ông chia sẻ kỷ niệm: “Đang bận rộn thu hoạch lúa, bên Công an huyện Phù Cát lại hối thúc kịch bản tham gia cuộc thi nghệ thuật quần chúng của ngành. Ở nhà khó tịnh tâm được, tôi bèn “trốn” vợ con lên núi, ngồi một mình suy nghĩ về ý tưởng kịch bản. Suốt cả ngày trên núi, tôi viết liền một mạch kịch bản tiểu phẩm dân ca bài chòi “Nên chọn tình nào”, có nội dung tuyên truyền giữa tình yêu và tình Đảng, người công an nhân dân ngay từ ban đầu phải có ý thức lựa chọn tinh thần trách nhiệm đối với công việc, nghĩa vụ với Tổ quốc lên trên hết”. Tiểu phẩm “Nên chọn tình nào” đã được Công an huyện Phù Cát dàn dựng biểu diễn và đoạt giải A.
Liên tục trong nhiều năm qua, mỗi năm ông Đức Bảo viết đều đặn gần hai chục kịch bản tiểu phẩm dân ca bài chòi theo yêu cầu của các ban, ngành, đơn vị ở huyện Phù Cát. Các tiểu phẩm bên cạnh hình thức nghệ thuật mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống, nội dung tuyên truyền có sự gần gũi, thuyết phục, sau khi được dàn dựng thường đoạt giải cao. Trong đó, có giải Tác giả xuất sắc dành cho ông Đức Bảo tại Liên hoan Đàn và Hát dân ca tỉnh năm 2012. “Khi người ta đặt hàng kịch bản, tôi đều yêu cầu cung cấp tài liệu liên quan đến chủ đề của hội thi, hội diễn, hay đặc điểm công việc của các cơ quan, đơn vị. Đồng thời, để có thêm tư liệu và cảm hứng sáng tác, tôi còn phải đi thực tế. Chẳng hạn, viết cho Cục Thuế huyện, tôi đến tận nhà các cán bộ thuế để hỏi chuyện về công việc của họ; còn viết tuyên truyền cho ngành điện lực thì đi tìm hiểu các vấn đề xung quanh bảo vệ an toàn lưới điện”, ông Đức Bảo chia sẻ.
Thừa hưởng năng khiếu và đam mê từ cha, hai người con lớn của ông Bảo đều là các giọng hát dân ca bài chòi tham gia đóng góp tích cực cho các chương trình văn nghệ quần chúng ở xã, huyện. Chị Nguyễn Thị Diễm Hương, con gái đầu của ông Đức Bảo, tâm sự: “Hai chị em thường được các đơn vị mời tham gia biểu diễn trong các tiểu phẩm do ba viết kịch bản. Chúng tôi rất vui khi thấy các tiểu phẩm được người xem đón nhận và ban giám khảo đánh giá cao”.
HOÀI THU