Nâng cao hiệu quả quản lý, điều trị bệnh tăng huyết áp
Tại Việt Nam, tỉ lệ bệnh nhân tăng huyết áp (THA) không biết bị bệnh, hoặc biết bị bệnh nhưng chưa được điều trị còn phổ biến, chiếm tới hơn 90%. Nhiều nỗ lực đang được thực hiện để nâng cao chất lượng quản lý và điều trị bệnh nhân THA, trong đó có việc xây dựng và hoàn thiện mô hình điểm “Đơn vị quản lý và tư vấn THA tại tuyến tỉnh”.
Người bệnh còn chủ quan
Ngày 15.10, ông Diệp Mỹ (73 tuổi, ở xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn) được đưa vào Trung tâm Y tế huyện Hoài Nhơn, với chẩn đoán THA giai đoạn 2, cộng với nhiễm trùng đường tiểu. Ông được chuyển vào khoa Nội - Nhi - Lây khi huyết áp đang ở mức 180/80; sau 6 ngày điều trị giảm còn 150/80.
Ông Mỹ bị tai biến mạch máu não cách đây 18 tháng. Sau cơn tai biến, huyết áp của ông thường không ổn định. “6 tháng trước, các con mua cho tui cái máy đo huyết áp tự động. Ngày 14.10, tui thấy mệt nhiều, khó thở nên tự đo huyết áp, thấy cao quá nên nói con chở lên bệnh viện”, ông Mỹ kể.
Với những bệnh nhân cao tuổi, THA thường đi kèm với một số bệnh lý khác. Nằm viện cùng thời điểm với ông Mỹ có ông Nguyễn Thái (85 tuổi, ở xã Tam Quan Nam, huyện Hoài Nhơn), bị THA độ II và viêm hạch góc hàm trái; ông Trương Văn Tin (73 tuổi, cũng ở xã Tam Quan Nam, huyện Hoài Nhơn) bị THA và hen…
Điều đáng lo ngại là số bệnh nhân THA có ý thức tự kiểm tra huyết áp cho mình không nhiều. Theo bác sĩ Lê Thị Thùy Cẩm, Trưởng khoa Nội - Nhi - Lây, Trưởng đơn vị Phòng, chống THA của Trung tâm Y tế huyện Hoài Nhơn, dù cán bộ y tế thường xuyên giải thích, nhắc nhở, nhưng người bệnh THA vẫn chủ quan. “Khi đi khám bệnh hiếm khi mang theo sổ khám THA để bác sĩ theo dõi quá trình điều trị. Việc uống thuốc cũng không đều đặn, có người còn bỏ ngang. Nhiều bệnh nhân tự quyết định việc điều trị”, bác sĩ Cẩm băn khoăn.
Hiện nay, tại Trung tâm Y tế huyện Hoài Nhơn có gần 550 bệnh nhân THA được quản lý. Hoạt động quản lý vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Bác sĩ Cẩm cho hay, phần mềm quản lý bệnh nhân THA thường trục trặc, gây khó khăn cho việc cập nhật, theo dõi tình hình bệnh nhân. Bên cạnh đó, việc mua Hypothiazid - loại thuốc cơ bản điều trị THA cũng chưa thực hiện được.
Nâng cao hiệu quả quản lý
Chiều 20.10, khoa Nội Tim mạch (BVĐK tỉnh) tổ chức họp hội đồng người nhà bệnh nhân. Sau những thông tin chung, bác sĩ phụ trách khoa Phan Nam Hùng dành nhiều thời gian để nói chuyện chuyên đề về phòng, chống THA. Các tờ bướm liên quan được phát cho từng người. Hai điều dưỡng hướng dẫn cụ thể cách đo huyết áp. Anh Đào Văn An (ở xã Mỹ Hiệp, huyện Phù Mỹ) chăm chú theo dõi điều dưỡng Đoàn Phước Quy đo huyết áp cho bà Nguyễn Thị Mùa (ở xã Hoài Châu Bắc, huyện Hoài Nhơn). Sau đó, tự tay anh An và bà Mùa thực hành lại từng động tác. Anh An nuôi cha vợ, bà Mùa nuôi chồng - đều bị suy tim. “Sau đợt này, tui sẽ mua máy đo huyết áp để theo dõi sức khỏe của ông nhà mỗi ngày”, bà Mùa khẳng định.
Theo bác sĩ Phan Nam Hùng, những buổi truyền thông như thế này sẽ là trọng tâm hoạt động của mô hình điểm Đơn vị quản lý và tư vấn THA tại BVĐK tỉnh - được xây dựng và triển khai trong hai năm 2014-2015. Khoa Nội Tim mạch chính là “chủ công” thực hiện các nhiệm vụ của Đơn vị. Điểm đáng chú ý là khi triển khai mô hình, sẽ có 1-2 phòng khám bệnh và quản lý hồ sơ dành riêng cho bệnh nhân THA. Các hoạt động đào tạo và tập huấn dành cho bác sĩ và điều dưỡng được tập trung trên các lĩnh vực sàng lọc THA và các yếu tố nguy cơ tim mạch, quản lý bệnh nhân, chẩn đoán và điều trị THA... Bên cạnh đó là các hoạt động truyền thông, như thành lập Câu lạc bộ THA, xây dựng Góc truyền thông, xây dựng chương trình và tổ chức các hoạt động truyền thông hằng tháng.
“Riêng hoạt động khám sàng lọc và quản lý bệnh nhân sẽ tập trung vào việc khám sàng lọc phát hiện sớm (sàng lọc cơ hội) theo mẫu phiếu khám sàng lọc, khám lâm sàng, chỉ định các cận lâm sàng cần thiết giúp đánh giá tổng thể nguy cơ tim mạch, làm bệnh án ngoại trú điều trị bệnh nhân THA, thực hiện quy trình khám định kỳ, tư vấn cho bệnh nhân và đánh giá tình trạng bệnh, quản lý thông tin về bệnh nhân bằng phần mềm của chương trình”, bác sĩ Hùng cho hay.
Đơn vị phòng, chống THA của BVĐK tỉnh hiện quản lý 562 bệnh nhân THA, trong đó có 369 bệnh nhân điều trị đạt huyết áp mục tiêu. Bác sĩ Hùng khẳng định, mô hình điểm Đơn vị quản lý và tư vấn THA tại BVĐK tỉnh được triển khai thành công sẽ là cơ sở để nhân rộng ra các huyện, góp phần khắc phục khó khăn, nâng cao hiệu quả quản lý, điều trị bệnh nhân THA.
NGUYỄN VĂN TRANG