Hội thảo báo chí với bảo tồn, phát huy di sản văn hóa dân tộc: Nhiều ý kiến đóng góp thiết thực
UBND tỉnh vừa phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy văn hóa dân tộc tổ chức Hội thảo báo chí với bảo tồn, phát huy di sản văn hóa dân tộc. Hội thảo đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp thiết thực.
Nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu: Đội ngũ báo chí là lực lượng đặc biệt quan trọng
Hội thảo báo chí với bảo tồn, phát huy di sản văn hóa dân tộc được tổ chức tại Bình Định là rất “đắc địa”. Bởi tại đây, chúng ta bàn luận vấn đề trên cơ sở thực tế phong phú, sinh động của một địa phương tiêu biểu, được coi là miền đất hứa của văn hóa nghệ thuật truyền thống dân tộc…
Thời gian qua, báo chí đã đóng vai trò quan trọng khi tích cực phổ biến sâu rộng các nghị quyết của Đảng, chính sách của nhà nước, thường xuyên, liên tục, kịp thời quảng bá các giá trị di sản, phát hiện cổ vũ mạnh mẽ những việc làm đúng, những tấm gương tốt. Đồng thời cũng chỉ trích, phê phán gay gắt những nhận thức lệch lạc, những hiện tượng tiêu cực, góp phần huy động các nguồn lực to lớn của xã hội trong công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc. Tuy vậy, có thể thấy dung lượng và thời lượng dành cho di sản văn hóa dân tộc ở không ít cơ quan báo chí còn quá khiêm tốn, qua loa, chiếu lệ. Nhận thức, kiến thức của không ít nhà báo về lĩnh vực này còn rất nông cạn, phiến diện nên việc biểu dương hay phê phán đều rất hời hợt, công thức, ít hiệu quả, tính chiến đấu chưa cao. Một số tờ báo vì chạy theo thương mại mà quên đi trách nhiệm đối với công tác tuyên truyền di sản văn hóa dân tộc.
Công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phải là công tác của toàn Đảng, toàn dân, toàn xã hội. Trong đó, đội ngũ báo chí là lực lượng đặc biệt quan trọng. Tôi mong muốn di sản văn hóa dân tộc có vị trí, dung lượng, thời lượng, chiều sâu, sự trân trọng xứng đáng với cách thể hiện sinh động, hấp dẫn hơn nữa trên các cơ quan báo chí.
Nguyên Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Hà Đăng: Nhận thức đúng, nhà báo mới nói đúng giá trị di sản văn hóa
Từ kinh nghiệm của bản thân, những người làm báo chúng ta phải suy nghĩ khi làm nhiệm vụ tuyên truyền, quảng bá cho việc bảo tồn, phát huy di sản văn hóa dân tộc. Cần nhận thức đúng đắn di sản văn hóa là gì và đâu là cái tinh hoa, cái hồn của di sản ấy. Còn nhớ khoảng cuối năm 1965, tôi là phóng viên báo Nhân dân, có cùng một anh bạn nhà văn về công tác ở Bắc Ninh. Nhân đến thăm đền thờ Thánh Gióng ở làng Phù Đổng, chúng tôi có đọc hai câu thơ của Cao Bá Quát: “Phá tặc đãn hiềm tam tuế vãn. Đằng vân do hận cửu thiên đê”. Anh bạn tôi nói trong thơ Cao Bá Quát cho rằng Thánh Gióng lên ba tuổi mới đánh giặc thì đã muộn… Thực ra, hai câu thơ của Cao Bá Quát hiểu đúng nghĩa phải là: “Đánh giặc tiếc rằng ba tuổi đã muộn. Bay lên trời còn hận chín tầng là thấp”.Đánh giá một giá trị thơ văn, một di sản văn hóa mà không hiểu được hết cái hồn của nó thì làm sao đánh giá đúng được ?
Từ nhận thức đúng thì nhà báo mới nói đúng giá trị di sản văn hóa, tôn vinh đúng những cái đáng tôn vinh và không làm điều ngược lại. Nâng cao hơn nữa trách nhiệm của giới báo chí với việc tuyên truyền quảng bá, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc. Không thể vì phát triển kinh tế - xã hội mà thị trường hóa các hoạt động bảo tồn và tôn tạo, biến các di sản văn hóa thành đối tượng kinh doanh, kiếm lời. Gắn kết với phát triển du lịch không có nghĩa là lấy du lịch làm mục đích chính của việc bảo tồn và tôn tạo, làm biến dạng di sản văn hóa, gây ô nhiễm môi trường văn hóa ở các di sản đó.
Tiến sĩ Chu Huy Sơn, Trung tâm Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy văn hóa dân tộc Việt Nam: Nên tạo mối liên kết để quảng bá văn hóa
Bình Định là một tỉnh có nhiều lợi thế về ưu đãi của thiên nhiên, di tích lịch sử văn hóa, quê hương của các anh hùng dân tộc, danh nhân, có nhiều loại hình di sản võ cổ truyền, tuồng, bài chòi là những tài sản vô giá. Thực tế qua nhiều năm làm công tác báo chí ở Liên bang Nga, chúng tôi nhận thấy cộng đồng người Việt và bạn đọc Nga rất quan tâm đến những loại hình di sản như Bình Định đang có, bởi tìm thấy ở đó chân giá trị cao cùng sự hấp dẫn độc đáo.
Được biết lãnh đạo và ngành văn hóa- du lịch Bình Định đã nỗ lực phát triển kinh tế du lịch gắn với phát huy các giá trị di sản văn hóa. Quảng bá thế mạnh của tỉnh trên báo chí Trung ương và địa phương có tác dụng lớn. Tuy vậy, cũng có hạn chế bởi ngôn ngữ, khoảng cách địa lý đối với người nước ngoài không tiếp xúc được với các ấn phẩm. Tôi nghĩ, tỉnh Bình Định nên tạo mối liên hệ để quảng bá với bộ phận tùy viên văn hóa của đại sứ quán các nước tại Hà Nội, đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài, các phóng viên Việt Nam thường trú ở nước ngoài, phóng viên quốc tế. Báo chí của cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài khá nhiều, có thể tham gia công việc quảng bá này một cách hiệu quả mà ít tốn kém.
Nhạc sĩ Mai Tuyết Hoa, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn và phát huy âm nhạc dân tộc: Tuyên truyền, quảng bá trên báo chí về di sản Bình Định còn quá ít
Tôi may mắn được nhiều lần về với Bình Định, cảm nhận được nhiều giá trị của đất nước của con người nơi đây, cùng nhiều trầm tích văn hóa... Như vậy tại sao khách du lịch ở trong và ngoài nước đến với Bình Định còn khiêm tốn? Theo tôi, đó là do công tác tuyên truyền quảng bá trên báo chí về các di sản Bình Định còn quá ít, trong khi sức cạnh tranh báo chí, truyền thông quá lớn ở các địa phương phát triển du lịch khác.
Cần tạo điều kiện cho các nhà báo tiếp cận nhiều hơn với thực tiễn di sản văn hóa trong cả nước, nhất là ở những địa phương có nhiều tiềm năng phát huy giá trị di sản như Bình Định. Có những lớp tập huấn về kiến thức di sản văn hóa và bảo vệ di sản văn hóa cho báo chí ở Trung ương và địa phương. Thường xuyên tổ chức các cuộc tọa đàm, hội thảo về bảo vệ di sản văn hóa để giới báo chí lắng nghe và có tiếng nói của mình, góp phần cho việc bảo vệ di sản văn hóa cả bề rộng lẫn bề sâu.
Hoài Thu (lược ghi)