Trống trường...
Khi những chiếc lá bàng kết thảm trên những lối đi, tháng mười một lại về. Trời ngớt mưa. Dọc ngang các cung đường thành phố thấp thoáng tà áo dài nữ sinh bay bay trong gió. Lòng tôi lại bâng khuâng nhớ về trường xưa. Nhớ thầy! Nhớ cô!... Nhớ cả cái trống già nua nơi hiên phòng truyền thống. Để rồi cái âm thanh tùng… tùng… tùng… cứ vang vang bên tai.
Còn nhớ, mỗi lần bác bảo vệ trường đưa tay lên ngó vào chiếc đồng hồ, là tiếp sau đó, đám học sinh chúng tôi đành bỏ dở những trò chơi, theo hiệu lệnh trống, ai về chỗ nấy chuẩn bị cho một tiết học mới. Chiếc dùi trống được dùng qua nhiều năm trở nên bóng loáng. Mặt trống nhẵn trơn một mảng lớn bằng chiếc đĩa to. Bác bảo vệ năm này qua năm khác, không chậm một li, không nhanh một khắc, đều phăng phắc những tiếng trống vào lớp, chuyển tiết, tan trường.
Nhiều hôm vì cái xe đạp trở chứng trên đường đi, tôi tới trường muộn, tiếng trống đã điểm giờ vào lớp, nghe tiếng trống mà sợ đến thót tim. Có lúc mải chơi, chúng tôi quên nghe tiếng trống báo hiệu chuyển tiết nên vào lớp chậm, bị cô giáo phạt đứng ở góc lớp…
Ngày khai trường, ngày lễ… chiếc trống trường tôi được trang hoàng đẹp hơn, nó khệnh khạng trên chiếc giá gỗ, chờ dăm ba đứa học trò chúng tôi đến khiêng ra khán đài dự lễ. Những dịp đặc biệt như thế, nó thường được “đón tiếp” một vị quan chức cấp huyện, cấp sở lên đánh những hồi rền vang, thanh thoát. Mỗi lần trường tổ chức cắm trại, lao động tình nguyện, hay hội khỏe Phù Đổng, tiếng trống lại được ngân lên cổ động.
Mẹ tôi đi làm đồng, nghe tiếng trống trường làng đã biết thời gian sớm, muộn. Bà tôi lắng nghe tiếng trống tan trường ra đứng đầu ngõ đón những đứa cháu yêu đi học về. Những người bán rong ngang qua làng tôi, nghe tiếng trống tan trường tranh thủ nghỉ ngơi khi trời đứng bóng, hay kịp rời làng khi xế chiều…
Bây giờ, nhiều trường học không còn dùng trống để báo hiệu thời gian như trước kia. Thật tiếc cho một lứa học trò không còn được nghe âm thanh của tiếng trống, vừa ấm, vừa trầm bổng, lan xa.
Những ngày của tháng mười một này, tôi muốn chạy thật nhanh về phía trường xưa. Để được nghe tiếng trống trường ngân từng hồi dóng dả. Được thầy nắm đôi bàn tay, xoa xoa mái đầu dặn dò những điều nhân nghĩa...
ĐẶNG THIÊN SƠN