Ý nghĩa và lan tỏa của một giải thưởng
Ngày 16.11.2014, tròn 1 năm ngày mất nhà nghiên cứu văn hóa Vũ Ngọc Liễn, Giải thưởng khuyến tài hát bội - bài chòi Bình Định do ông sáng lập và mang tên ông đã trao thưởng lần thứ 2 cho 8 nghệ sĩ, nghệ nhân có nhiều đóng góp cho nghệ thuật hát bội, bài chòi.
Ghi nhận, tôn vinh và động viên
Ngày 18.11.2013, lễ trao Giải thưởng Vũ Ngọc Liễn khuyến tài hát bội - bài chòi Bình Định (gọi tắt là Giải thưởng Vũ Ngọc Liễn) lần thứ 1 đã lựa chọn tôn vinh 5 tài năng, là những nghệ sĩ, nghệ nhân, hạt mầm năng khiếu hoạt động ở đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp lẫn không chuyên, phong trào dưới cơ sở. Số người nhận Giải thưởng Vũ Ngọc Liễn năm nay nhiều hơn năm trước, gồm 5 diễn viên Nhà hát tuồng Đào Tấn: Trần Thị Gái (nghệ danh Thu Thẳm), Nguyễn Đức Thành, Nguyễn Thái Phiên, Bùi Thị Cẩm Nhung, Đoàn Trần Tuấn Long; 2 diễn viên của Đoàn Ca kịch bài chòi Bình Định: Dương Nữ Thùy Dung, Nguyễn Mai Bạch Lan và 1 gương mặt hoạt động không chuyên ở cả hai loại hình nghệ thuật là Nguyễn Thị Kiều My (phường Nhơn Hưng, thị xã An Nhơn).
Giải thưởng Vũ Ngọc Liễn khuyến tài hát bội - bài chòi Bình Định là sự ghi nhận tài năng và động viên tinh thần để những nghệ sĩ, nghệ nhân hát bội, bài chòi tiếp tục đóng góp cho sự nghiệp bảo tồn hai di sản này.
- Trong ảnh: Những nghệ sĩ được tôn vinh tại lễ trao thưởng lần 2 - 16.11.2014.
Đây là những nghệ sĩ, nghệ nhân trẻ mà trong hoạt động nghệ thuật năm 2014 đã có đóng góp nổi bật cho hai di sản của Bình Định. Thuyết phục và cụ thể nhất là những tấm huy chương, giải thưởng họ gặt hái được khi tham gia các cuộc thi nghệ thuật. Thùy Dung đã đoạt HCV và Bạch Lan đoạt HCB tại Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên sân khấu Cải lương và Dân ca kịch chuyên nghiệp toàn quốc (Cần Thơ - 6.2014). Cũng vậy, với 5 nghệ sĩ trẻ của Nhà hát tuồng Đào Tấn, Thu Thẳm đoạt HCV, Thái Phiên và Cẩm Nhung đoạt HCB, Đức Thành và Tuấn Long đoạt giải của Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam khi tham gia Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên sân khấu tuồng chuyên nghiệp toàn quốc (Bình Định - 7.2014).
Và Kiều My, cô gái xuất thân trong một gia đình mà cả cha mẹ và 3 chị em gái đều gắn bó với sân khấu tuồng không chuyên, cũng đã đoạt giải Nhất (lứa tuổi 18 - 45) tại chung kết Liên hoan dân ca bài chòi (không chuyên) lần 2. Là 1 trong 3 tài năng trẻ (cùng với Thùy Dung và Thái Phiên) vinh dự hai lần nhận Giải thưởng Vũ Ngọc Liễn, Kiều My không giấu niềm xúc động: “Giá trị vật chất của Giải thưởng tuy nhỏ nhưng mang lại tác động, ý nghĩa về mặt tinh thần rất lớn cho tôi. Là người hoạt động phong trào lặng lẽ ở địa phương, cơ sở nhưng đóng góp của mình vẫn được ghi nhận, điều này càng khuyến khích tôi nỗ lực, cống hiến nhiều hơn…”.
Duy trì và phát triển giải thưởng
Ông Trần Bình Định, Trưởng Ban điều hành Giải thưởng: “Tâm nguyện của nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn là được góp một phần cỏn con để khuyến tài hát bội, bài chòi Bình Định. Ông mong sao sau khi qua đời, Giải thưởng do ông sáng lập và nguồn quỹ để hoạt động sẽ được bầu bạn, những người nặng lòng với văn hóa Bình Định duy trì, tiếp nối”.
Tại lễ trao giải lần thứ 1- 2013, nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn tâm tình rằng tổ chức và trao giải là “việc làm cỏn con góp phần chấn hưng một nền nghệ thuật hòng tránh khỏi bị mai một”, ông cũng rất vui mừng khi trao chứng nhận giải thưởng, hoa cho những nghệ sĩ, nghệ nhân có nhiều thành tích. Năm nay, người sáng lập Giải thưởng đã đi xa, nhưng vấn đề làm thế nào để phát huy tác dụng và ý nghĩa của Giải thưởng Vũ Ngọc Liễn tốt hơn, hiệu quả hơn vẫn được nhiều đại biểu quan tâm.
Theo ý kiến của ông Vũ Hoàng Hà, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, việc xét trao giải không nên dừng lại ở các đối tượng đã đoạt thành tích tại các cuộc thi, liên hoan, hội diễn… và rồi “thưởng thêm” cho họ; mà phải hướng đến phát hiện những năng khiếu, hạt mầm mới còn tiềm ẩn ở khắp trong tỉnh, khuyến khích những tài năng có hoàn cảnh khó khăn, hoặc gắn kết với công tác đào tạo đội ngũ nghệ sĩ, nghệ nhân hát bội, bài chòi kế cận… Bên cạnh đó, giá trị vật chất (tiền thưởng) của Giải thưởng cũng phải được tăng lên, để tăng tính động viên đối với người được xét thưởng. Để làm được điều này, quỹ của Giải thưởng phải “nảy nở” chứ không chỉ lấy từ “lãi” sinh ra từ “vốn” ban đầu.
SAO LY