Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIII: Góp ý Dự thảo Luật nghĩa vụ quân sự
Sáng nay, 21.11.2014, tại phiên thảo luận ở hội trường về Dự thảo Luật nghĩa vụ quân sự (NVQS), đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định) đã phát biểu một số ý kiến đóng góp như sau:
Trước hết, tôi cơ bản nhất trí với dự thảo Luật NVQS do Chính phủ trình và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng và an ninh. Để góp phần hoàn thiện dự án Luật, tôi xin góp ý một số nội dung sau.
Vấn đề nhập ngũ trước hay sau khi học đại học
Nội dung này liên quan đến đối tượng tạm hoãn gọi nhập ngũ tại điều 41. Tại điểm e, khoản 1 có quy định đối tượng được tạm hoãn gọi nhập ngũ là "đang học chương trình đào tạo đại học thuộc hệ chính quy" và tại khoản 3 quy định "công dân thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ quy định tại khoản 1 điều này, nếu không còn lý do tạm hoãn thì được gọi nhập ngũ". Như vậy công dân trúng tuyển vào đại học có 2 lựa chọn: Một là ưu tiên đi học đại học trước, sau đó được gọi nhập ngũ; hai là ưu tiên nhập ngũ trước, sau đó đi học đại học. Theo tôi, nếu xét thấy phương án nào phù hợp hơn thì Quốc hội thống nhất chỉ chọn 1 phương án để tăng tính công bằng và đảm bảo tính đồng bộ trong việc thực hiện NVQS của công dân. Tôi nhận thấy phương án nhập ngũ trước, sau đó đi học đại học là phù hợp hơn vì những lý do như sau:
Về mặt kinh tế: Đối với phần lớn các gia đình nếu đã lo cho con học xong đại học, sau xuất ngũ lại lo kiếm việc làm là hết sức khó khăn. Sẽ còn khó khăn hơn nếu gia đình vay tiền để con đi học, nếu học xong và nhập ngũ thì tiền vay sẽ là gánh nặng của các bậc phụ huynh. Nếu quy định nhập ngũ trước, sau đó đi học đại học, học xong có thể đi làm ngay, có thu nhập ổn định thì sẽ phù hợp hơn.
Tốt nghiệp đại học xong và đi làm, áp dụng ngay kiến thức nhà trường vào công việc là phù hợp, đặc biệt đối với các ngành như công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, ngoại ngữ, kiến trúc, ngành y..., luôn cần cập nhập kiến thức mới và thực hành liên tục, giúp nâng cao hơn hiệu quả sự dụng lao động trí thức. Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao gắn kết với phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ chính là thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020.
Nếu đi học đại học, rồi nhập ngũ sẽ không đảm bảo phát triển nhanh nguồn nhân lực và khó gắn kết được nguồn nhân lực chất lượng cao với phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ vì sinh viên sau xuất ngũ đã lạc hậu so với sự thay đổi nhanh chóng của khoa học, công nghệ.
Sử dụng nguồn nhân lực hợp lý để phát triển kinh tế sẽ có điều kiện tăng tiềm lực tài chính cho Quốc phòng, có điều kiện tốt hơn để nâng cấp, bổ sung trang thiết bị, kỹ thuật, vũ khí hiện đại, tăng cường hơn sức chiến đấu cho quân đội. Đây là sự kết hợp chặt chẽ giữa nhiệm vụ xây dựng và nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc.
Về mặt xã hội: Nhập ngũ trước khi vào đại học thì quân đội sẽ dễ dàng uốn nắn công dân vào khuôn khổ, nâng cao ý thức tổ chức, kỷ luật; rèn luyện thể lực, giáo dục chính trị, tinh thần yêu nước; là một nền tảng tốt để công dân vào đại học bổ sung thêm kiến thức để hoàn thiện mình, ra trường là có đủ các điều kiện để trở thành một công dân có trình độ, có kỷ luật, có ích cho đất nước.
Nếu nhập ngũ sau đại học thì cha mẹ cũng đã lớn tuổi hơn, đây là giai đoạn cha mẹ cần con cái quan tâm nhiều hơn. Nếu nhập ngũ thời gian này mà cha mẹ ốm đau, bệnh tật đột xuất thì công dân tại ngũ không kịp thời lo lắng, chăm sóc cha mẹ. Công dân sẽ không yên tâm thực hiện nhiệm vụ.
Đối với việc xây dựng gia đình, nếu nhập ngũ trước, sau đó học đại học, đi làm thì sẽ có nhiều thời gian tìm hiểu đối tượng phù hợp để lập gia đình. Nếu nhập ngũ sau đại học thì sẽ khó có mối quan hệ lâu dài do yếu tố không gian, thời gian, do công việc, nhiệm vụ. Nếu xuất ngũ vừa lo công việc, vừa lo xây dựng gia đình khi chưa có đủ thời gian tìm hiểu thì hôn nhân sẽ không vững chắc; tình trạng sống thử sẽ tăng lên, con cái sẽ không được chăm sóc tốt.
Qua phân tích trên, tôi đề nghị nên chọn phương án nhập ngũ trước, học đại học sau. Nếu thực hiện phương án này trong điều kiện hiện nay, tôi nghĩ quân đội sẽ không thể tuyển hết các em trúng tuyển vào đại học, vì vậy cần có chính sách để các em thuộc nhóm khá giỏi được ưu tiên chọn nhập ngũ hay vào đại học. Như vậy sẽ không quy định đối tượng được tạm hoãn gọi nhập ngũ là đang học chương trình đào tạo đại học thuộc hệ chính quy tại điểm e, khoản 1, điều 41 trong Luật, mà bổ sung thêm điểm f vào khoản 2, điều 41 có nội dung như sau "hằng năm căn cứ vào số lượng tuyển quân và số lượng đăng ký dự thi, Bộ Quốc phòng cùng với Bộ GD&ĐT sẽ thống nhất số phần trăm thí sinh trúng tuyển đại học được xét miễn gọi nhập ngũ tính theo điểm số từ cao xuống thấp. Thí sinh trúng tuyển còn lại nếu được gọi nhập ngũ, sẽ được bảo lưu kết quả. Thí sinh đăng ký nhập ngũ nhưng không được gọi nhập ngũ thì sau khi đã làm thủ tục nhập trường sẽ được xét miễn gọi nhập ngũ. Các trường đại học phải có kế hoạch đào tạo chương trình an ninh quốc phòng cho những sinh viên chưa thực hiện NVQS với thời gian không ít hơn 9 tháng".
Về thời hạn phục vụ tại ngũ
Về thời hạn phục vụ tại ngũ quy định tại điều 21, theo tôi, quy định 18 tháng là phù hợp. Việc quân đội cần người có trình độ phù hợp đáp ứng nhu cầu trong quân đội, theo tôi, trong số công dân nhập ngũ, có nhiều em đã trúng tuyển đại học, nếu phát hiện em nào đáp ứng tốt yêu cầu phục vụ trong quân đội thì có thể chọn để đào tạo đúng chuyên môn, nhận vào công tác lâu dài trong quân đội. Như vậy không nhất thiết phải tăng thời hạn tại ngũ lên 24 tháng đối với tất cả các công dân nhập ngũ.
Phương án phục vụ tại ngũ 18 tháng sẽ rất thuận lợi nếu được Bộ Quốc phòng cùng với Bộ GD&ĐT phối hợp, quan tâm nhiều hơn nữa để sắp xếp tổng thời gian tuyển quân, thời gian tại ngũ, thời gian xuất ngũ, thời gian nhập học lại dưới 2 năm, được vậy thì sinh viên sau khi xuất ngũ sẽ được nhập học lại đúng vào thời gian nhập trường hàng năm, công dân sẽ được ra trường sớm hơn, giúp tăng số lượng lao động trí thức trẻ cho xã hội.
Vấn đề liên quan đến du học sinh
Nội dung này liên quan đến du học sinh. Theo tôi, nếu sinh viên được học bổng đi du học do đạt thành tích xuất sắc trong học tập, thành tích cao qua các cuộc thi quốc gia thì được xét là đối tượng miễn gọi nhập ngũ. Các trường hợp đi du học tự túc thì phải đóng tiền đảm bảo thực hiện NVQS, nếu không về tham gia NVQS trước 25 tuổi thì sẽ mất tiền đảm bảo thực hiện NVQS.
Nếu du học sinh về nước trước 25 tuổi mà có việc làm, lương cao, ví dụ có đóng thuế thu nhập nhiều hơn 10 lần mức lương tối thiểu hoặc tự thành lập doanh nghiệp, giải quyết liên tục được 10 lao động trở lên sẽ được xét hoãn gọi nhập ngũ. Quy định như vậy để tạo điều kiện cho du học sinh quay về tham gia đóng góp cho đất nước.
Để điều 32 phù hợp hơn với phương án nhập ngũ trước, đi học đại học sau thì điều 32 được viết lại như sau: "độ tuổi gọi nhập ngũ trong thời bình đối với tất cả công dân là từ đủ mười tám tuổi đến hết hai lăm tuổi".
Tôi nghĩ rằng phương án nhập ngũ trước, học đại học sau sẽ có nhiều khó khăn và tốn kém hơn trong việc ban hành các văn bản hướng dẫn và công tác triển khai thực hiện. Tuy nhiên nếu xét thấy phương án này tạo công bằng và thuận lợi hơn cho công dân, đảm bảo phát triển nhanh hơn nguồn nhân lực trẻ, chất lượng để phát triển đất nước, kết hợp với tăng cường sức mạnh quốc phòng thì tôi mong cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra, Quốc hội quan tâm, xem xét lựa chọn.
N.V.C