Đôi điều cần biết về hẹp van tim hai lá
Cách đây khoảng 10 năm, bà Phạm Thị Như (34 tuổi, ở huyện Phù Mỹ) phát hiện bệnh hẹp van tim hai lá, được điều trị nội khoa kéo dài nhưng không liên tục do hoàn cảnh kinh tế khó khăn. Năm 2008, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng mệt, khó thở khi đi lại, phù hai chân. Khám lúc nhập viện bị hẹp van hai lá nặng, diện tích mở van 0,7cm2. Sinh hoạt hằng ngày khó khăn do đi lại thấy mệt, phù. Bệnh nhân nhập và xuất viện nhiều lần, điều trị tạm ổn định về phù, giảm bớt được áp lực cho động mạch phổi. Năm 2013, bệnh viện hội chẩn và chuyển viện cho bệnh nhân mổ thay van hai lá. Sau mổ bệnh nhân đến tái khám định kỳ, hiện tại sức khỏe tương đối ổn định.
Thông thường van hai lá của người Việt Nam có diện tích lúc mở là 4-6cm2. Hẹp van tim hai lá là khi độ mở của van dưới 4cm2. Còn van động mạch chủ là 3-5cm2, hẹp khi dưới 3cm2. Hẹp van tim thường gặp trong độ tuổi lao động (18-67 tuổi). Dấu hiệu ban đầu là mệt và khó thở khi gắng sức. Đôi khi bệnh nhân đột ngột ho ra máu khi gắng sức, thỉnh thoảng thấy phù ở hai chân, mệt khi đi lại… Hẹp van hai lá thường do cục máu đông hình thành trong lòng nhĩ trái nên thường gây tắc mạch máu não gây đột quỵ não, hay tắc các động mạch khác như mạc treo ruột, các chi… Ngoài ra hẹp van hai lá còn gây phù phổi cấp, ho ra máu, khạc ra máu…
Các phương pháp điều trị hiệu quả hiện nay ở bệnh viện là khi xác định điều trị nội khoa tích cực, hay trì hoãn phẫu thuật phải có kế hoạch hợp lý cho từng bệnh nhân dùng thuốc, hướng dẫn sinh hoạt… Đặc biệt ở những bệnh nhân này khi làm thủ thuật, hay có những nhiễm trùng nào đó thì ngay lập tức được dùng kháng sinh liều cao hơn ở người bệnh thường khác nhằm tránh trường hợp viêm nội tâm mạc bán cấp nhiễm trùng là loại bệnh rất nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân.
Khi xác định bệnh nhân cần thay van hay sửa chữa van, chúng tôi sẽ liên hệ khoa Ngoại Lồng ngực - Mạch máu để sắp xếp chương trình mổ thay van tim cho bệnh nhân. Hiện tại, BVĐK tỉnh đã mổ thay van hai lá, van động mạch chủ và sửa chữa những bệnh lý tim bẩm sinh khác.
Các bệnh nhân khi mắc bệnh hẹp van tim nên uống đủ thuốc, tránh lao động nặng, gắng sức không hợp lý, khi có nhiễm trùng hay làm thủ thuật cần tuân thủ theo lời dặn của bác sĩ, uống kháng sinh… Theo dõi định kỳ qua siêu âm tim để phát hiện những biến chứng, độ trầm trọng thêm của van tim bị hẹp.
BS NGUYỄN THANH TÂM