Đưa đối tượng nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc: Vướng vì chờ hướng dẫn
Đưa đối tượng nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là biện pháp hạn chế tái nghiện ở cộng đồng. Nhưng trong cả năm 2014, cả tỉnh chưa đưa được một đối tượng nào vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (Trung tâm Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh) vì phải chờ văn bản hướng dẫn thực hiện Nghị định 221/2013/NĐ-CP của Chính phủ.
Còn chờ văn bản hướng dẫn
Nghị định 221/2013/NĐ-CP ngày 31.12.2013 của Chính phủ Quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, có hiệu lực thi hành từ ngày 15.2.2014, nhưng đến nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện vì liên quan đến nhiều thủ tục. Cụ thể, muốn đưa đối tượng nghiện đi cai bắt buộc, đầu tiên phải xác định tình trạng nghiện rồi xử phạt hành chính, kế đến đưa về giáo dục tại phường, xã; nếu tái nghiện mới đưa đi cai bắt buộc. Thẩm quyền quyết định đưa người nghiện vào trung tâm cai bắt buộc là tòa án cấp huyện, thị xã, thành phố.
Tình trạng mua bán ma túy ở Bình Định chủ yếu do người nghiện thực hiện để có tiền mua ma túy thỏa mãn cơn nghiện.
- Trong ảnh: Ngày 27.11.2014, TAND tỉnh tuyên phạt các bị cáo Nguyễn Anh Khoa, Nguyễn Xuân Thắng và Nguyễn Thị Kiều Chi tổng cộng 21 năm tù giam về tội mua bán trái phép chất ma túy. Ảnh: KIỀU ANH
Giở sổ theo dõi các đối tượng nghiện trên địa bàn TP Quy Nhơn, trung tá Phạm Duy Hải, Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra về tội phạm ma túy, CA TP Quy Nhơn, nói nhanh: “Cả thành phố có 178 đối tượng nghiện và sử dụng ma túy. Mấy năm trước, trung bình mỗi năm chúng tôi đưa đi cai nghiện bắt buộc 14 - 18 đối tượng, nhưng từ đầu năm 2014 đến nay chỉ có 2 đối tượng được đưa đi. Thực ra, đây là 2 trường hợp còn “tồn” từ cuối năm 2013 chuyển sang chứ năm 2014 thì chưa có vì còn phải chờ hướng dẫn thực hiện Nghị định 221”.
Nhưng, trung tá Hải phân tích thêm, Nghị định 221 chỉ giải thích thế nào là sử dụng trái phép chất ma túy, còn xác định đối tượng nghiện ma túy thì lại theo Nghị định 111/2013/NĐ-CP (về quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn). Nghị định 111 quy định chỉ có y, bác sĩ có chứng chỉ hành nghề và phải qua khóa tập huấn mới đủ thẩm quyền xác định nghiện hay không.
Khó quản lý
Thượng tá Trương Minh Ngọc, Phó Trưởng phòng CSĐT tội phạm về ma túy, CA tỉnh (PC47), nhận xét: “Trước đây, khi thực hiện theo Nghị định 135/2004 thì chỉ mất 1 - 2 tuần lập hồ sơ, thủ tục đưa đối tượng đi cai nghiện bắt buộc, nếu theo Nghị định 221/2013 sẽ mất thời gian hơn nhiều, và đến nay các ngành còn đang chờ văn bản hướng dẫn. Cả năm nay, cả tỉnh chưa đưa được đối tượng nghiện nào đi cai nghiện. Đây cũng sẽ là nguyên nhân làm cho tình hình mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy diễn biến phức tạp hơn”.
Năm 2014, toàn tỉnh có 26 vụ/51 bị can phạm tội mua bán trái phép chất ma túy bị khởi tố, tăng 1 vụ so với năm 2013. Trong đó, riêng tại địa bàn Quy Nhơn đã là 21 vụ/48 đối tượng (tăng 3 đối tượng), trong số này có 18 đối tượng từng bị khởi tố với tội danh tương tự. Ngoài ra, CA Quy Nhơn còn phát hiện và xử lý hành chính 75 người có hành vi sử dụng, tàng trữ trái phép chất ma túy. Trung tá Phạm Duy Hải nói: “Nếu không áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc thì sẽ gây khó khăn cho chúng tôi trong công tác quản lý địa bàn. Người nghiện có cơ hội gặp gỡ, rủ rê nhau nhiều hơn. Để có tiền thoả mãn cơn nghiện, họ rủ nhau mua bán, tàng trữ ma túy, hoặc trộm cắp, cướp giật, thậm chí giết người”.
Mới đây, ngày 3.12, CA Quy Nhơn đã bắt Trần Đình Trung Thứ (SN 1985, ở phường Ngô Mây, Quy Nhơn) khi y đang tàng trữ trên 2,44g heroin, lảng vảng tại khu vực Bến xe trung tâm Quy Nhơn tìm chỗ giao hàng. Thứ đã bị đưa đi cai nghiện bắt buộc và mới trở về địa phương một thời gian.
Ngày 12.12, trao đổi với chúng tôi, ông Lê Văn Liễn, Phó giám đốc Trung tâm Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh, cho biết, Trung tâm đang quản lý 10 người nghiện, trong đó có 9 người thuộc diện cai nghiện bắt buộc (có quyết định đưa đi từ năm 2013 trở về trước). “Nghe nói sắp có thông tư liên bộ Y tế - LĐ-TB&XH - CA hướng dẫn thực hiện Nghị định 221. Nhưng theo cá nhân tôi, một khi đã bị tòa ra phán quyết thì có nghĩa người nghiện vi phạm pháp luật. Nếu phải đưa lên Trung tâm này cai nghiện bắt buộc thì e rằng với điều kiện nhân lực, vật lực ở Trung tâm như hiện nay sẽ không đáp ứng nổi”.
Còn ông Phạm Thanh Thu, cán bộ Phòng Bảo trợ xã hội, Sở LĐ-TB&XH, người có kinh nghiệm 20 năm công tác trong lĩnh vực phòng chống tệ nạn xã hội, nhận định: “Đã đưa ra tòa án thì ắt phải mời luật sư bào chữa, rồi xác định xem họ có nghiện ma túy hay không. Nói chung là tôi thấy quá rắc rối. Tôi điện hỏi các tỉnh bạn lân cận, họ bảo cũng cảm thấy vậy”.
NGUYỄN SƠN