Dự án BMGF-VN phục vụ hệ thống TVCC và ĐBĐVHX:
Cú hích nâng cao hiệu quả hoạt động
Với việc lắp đặt 315 máy vi tính nối mạng và nhiều trang thiết bị phụ trợ khác cho 24 thư viện công cộng (TVCC) và 26 điểm bưu điện văn hóa xã (ĐBĐVHX) trong tỉnh, Dự án “Nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy cập internet công cộng tại Việt Nam” (gọi tắt là Dự án BMGF-VN) tại Bình Định hứa hẹn mang lại sức sống mới cho hệ thống TVCC, ĐBĐVHX trên địa bàn tỉnh vốn hiệu quả hoạt động còn hạn chế.
Bình Định là 1 trong 40 tỉnh, thành được thụ hưởng Dự án BMGF-VN. Đến 15.11.2014, khâu quan trọng nhất: lắp đặt máy tính, trang thiết bị… tại tất cả 50 điểm TVCC, ĐBĐVHX trong tỉnh đã hoàn tất, ngay trong giai đoạn Dự án vận hành thử nghiệm này, người dân đã có thể đến để truy cập internet.
Nhân dân truy cập internet tại TV phường Nhơn Hưng.
Bộ mặt mới, sức hút mới
Cũng như mọi thư viện xã (TVX) trong tỉnh, từ khi thành lập đến trước tháng 11.2014, TV phường Nhơn Hưng (thị xã An Nhơn) không có máy tính. Bộ mặt TV đã thay đổi theo hướng hiện đại hơn khi đầu tháng 11.2014, TV phường Nhơn Hưng được tiếp nhận và đưa vào phục vụ bạn đọc 5 máy tính, 1 máy in của Dự án BMGF-VN. Từ đây, TV bắt đầu thu hút được nhiều người đến đọc sách, báo, lên mạng hơn, nhiều nhất là học sinh.
Em Nguyễn Thị Nữ Huyền, học sinh lớp 8A2 Trường THCS Nhơn Hưng, đều đặn đến TV 2 lần/tuần để sử dụng máy tính. Huyền cho biết: “TV ở gần trường, lại được sử dụng máy tính miễn phí nên em thường dành thời gian đến đây, lên mạng tìm kiếm thông tin cho các bài soạn văn và những đoạn dịch tiếng Anh khó”. Cũng tại TV phường Nhơn Hưng, chúng tôi gặp chị Nguyễn Thị Điệp (49 tuổi), chị đọc báo trong khi chờ con gái học lớp 2 giải toán Olympic trên máy tính. Chị Điệp cho biết, kể từ ngày TV phục vụ internet miễn phí, không riêng gì gia đình chị mà nhiều hộ khác trong phường cũng thường xuyên đến TV hơn, kết hợp vừa đọc sách, báo giấy vừa đọc các báo mạng, lượng thông tin rất phong phú. Hơn thế, qua hướng dẫn của cán bộ TV, người dân địa phương dần biết đến những trang mạng về sản xuất nông nghiệp hoặc cách tìm kiếm, tìm hiểu về những vấn đề muốn biết.
ĐBĐVHX Nhơn Khánh (thị xã An Nhơn) cũng được hỗ trợ 5 máy tính bàn và 1 máy in. Theo quy định của Dự án, việc sử dụng máy tính tại hệ thống TVCC được miễn phí 100%, trong khi đó thu phí 50% khi sử dụng tại hệ thống ĐBĐVHX. Tuy có thu phí, song số người đến truy cập internet ở ĐBĐVHX Nhơn Khánh khá đông, quang cảnh làm việc nhộn nhịp hơn trước rất nhiều. Chị Bùi Thị Hòa, phụ trách ĐBĐVHX Nhơn Khánh, cho biết: “Dù thu phí nhưng vẫn thấp hơn giá dịch vụ bên ngoài nên thu hút đông người đến sử dụng, trong tháng 11.2014 chúng tôi đã thu được 600 ngàn đồng cước phí internet. Điều quan trọng hơn, với sự hỗ trợ của Dự án BMGF-VN và nỗ lực của địa phương, bộ mặt nhiều ĐBĐVHX trong tỉnh được cải thiện, làm cơ sở để nâng cao hiệu quả hoạt động”.
Còn nhiều băn khoăn
Riêng với hệ thống TVCC trong tỉnh, đặc biệt là ở 10 thư viện huyện (TVH) và 13 TVX được Dự án BMGF-VN hỗ trợ, đã thật sự có diện mạo mới. Từ chỗ chỉ 3/10 TVH (thị xã An Nhơn, huyện Tây Sơn, Hoài Ân) được trang bị vài chiếc máy tính cũ kỹ, lạc hậu và 100% TVX không có máy tính, đến nay, máy tính nối mạng đã “phủ sóng” toàn bộ hệ thống này. Cùng với phục vụ internet miễn phí (tại TVCC), để hỗ trợ TVX hoạt động, TV tỉnh tiếp tục duy trì, tăng cường hoạt động luân chuyển sách về cơ sở cho 13 TVX (tăng từ 300 bản sách lên 400 bản sách/lần luân chuyển-3 tháng- cho mỗi TVX). Trong năm 2015, 12/26 ĐBĐVHX trong tỉnh thuộc hỗ trợ Dự án cũng sẽ được tiếp nhận sách từ chương trình luân chuyển này của TV tỉnh, với 200 bản sách/lần.
Có thể thấy, tất cả TVH và TVX trong tỉnh đã được trang bị một số lượng khá lớn máy tính và hưởng đường truyền mạng miễn phí, đây là tiền đề tốt để đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong hoạt động. Bà Lê Thị Huệ, Phó Giám đốc TV tỉnh, cho biết: “Dự án BMGF-VN hoàn thành tại Bình Định cũng đồng thời mở ra “cơ hội vàng” cho việc ứng dụng CNTT, hiện đại hóa TVCC huyện, xã vốn “lâm thế bí” lâu nay. Máy móc, phương tiện đã có sẵn, điều còn lại là các địa phương có TV cần quan tâm, đầu tư về kinh phí mua các phần mềm TV và đào tạo con người để vận hành, quản lý”.
Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực, niềm vui “internet miễn phí về làng” cũng ẩn chứa lo âu. Ông Nguyễn Ngọc Hoàng, cán bộ TVH Tuy Phước trăn trở: “Trong thời gian chạy thử nghiệm này, hiệu quả của việc phổ cập internet cho người dân nông thôn chưa phát huy tác dụng mấy. Ban Quản lý TV đang đề ra các phương án để sử dụng nguồn hỗ trợ hiệu quả và đúng với mục tiêu Dự án đưa ra: tuyên truyền trong dân dưới nhiều hình thức; phối hợp với Hội Nông dân thành lập Câu lạc bộ “Sản xuất giỏi”, hướng dẫn hội viên truy cập mạng, tìm hiểu, học hỏi các mô hình sản xuất hay trên cả nước; phối hợp với các trường tổ chức cho học sinh tới TVH tham gia các chương trình thi Olympic trên internet…”.
Về băn khoăn này, bà Huệ khẳng định: “Đây cũng là điều nằm trong tiên liệu của Dự án. Vì vậy, khóa tập huấn dành cho 63 cán bộ trực tiếp làm việc tại 50 điểm tiếp nhận đang được tổ chức tại TV tỉnh nhằm nâng cao năng lực vận hành, quản lý cho đội ngũ cán bộ, đảm bảo hiệu quả và tính bền vững của Dự án”.
SAO LY - MỸ HẠ