Chiến dịch tiêm vắc-xin sởi - rubella:
Tập trung nguồn lực nâng tỉ lệ tiêm
Chiến dịch tiêm vắc-xin sởi - rubella trong chương trình Tiêm chủng mở rộng năm 2014-2015 đã kết thúc đợt 2, với tỉ lệ tiêm đạt được rất ấn tượng. Thạc sĩ Bùi Ngọc Lân, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh đã trao đổi với PV Báo Bình Định một số vấn đề liên quan đến 2 đợt tiêm đã qua, cùng công tác chuẩn bị của ngành Y tế để đợt tiêm cuối cùng diễn ra an toàn.
● Tỉ lệ tiêm của đợt 2 trên toàn tỉnh là 99,04%. Trước đó, trong đợt 1, tỉ lệ tiêm cũng đạt đến 98,52%, trong khi chỉ tiêu đặt ra chỉ là 95%. Theo ông, đâu là những nguyên nhân chính dẫn đến kết quả đó?
- Trước hết, cần khẳng định tỉ lệ tiêm này phản ánh đúng thực tế, được đại diện Tổ chức Y tế thế giới, Bộ Y tế trực tiếp giám sát, kiểm định. Để có được kết quả này, đầu tiên phải kể đến sự quan tâm đặc biệt của UBND tỉnh và chính quyền các cấp, từ hỗ trợ nhân lực, kinh phí đến chỉ đạo triển khai chiến dịch. Nhiều lãnh đạo địa phương còn trực tiếp có mặt tại điểm tiêm. Sự quan tâm đó càng có ý nghĩa trong hoàn cảnh vẫn còn tồn tại tâm lý e ngại tiêm chủng trong cộng đồng.
Bên cạnh đó, chiến dịch được triển khai theo một kế hoạch cụ thể về chuyên môn, hợp lý theo tình hình thực tiễn. Không tổ chức tiêm ồ ạt, mà chia theo cụm, theo nhóm, vừa làm vừa kiểm tra, rút kinh nghiệm, khi phát hiện sai sót thì chỉ đạo khắc phục ngay. Công tác hậu cần cũng được chú trọng, 100% điểm tiêm có dây chuyền lạnh đạt yêu cầu. Vắc-xin được cung cấp liên tục, đầy đủ, dù trước đó đã có lo ngại “đứt” vắc-xin. Đi cùng đó là sự nỗ lực của hệ thống y tế, nhất là y tế xã. Trước ngày tiêm, nhiều trạm dành cả buổi để bố trí, sắp xếp điểm tiêm.
Ngoài ra, phải kể đến sự chung tay tích cực của các trường học trong việc bố trí phòng tiêm và nhân lực hỗ trợ. Các giáo viên chủ nhiệm điều hành, sắp xếp học sinh trong quá trình tiêm; cán bộ y tế học đường theo dõi tình hình sức khỏe của trẻ sau tiêm.
● Có thể thấy lượng trẻ hoãn tiêm, chống chỉ định là khá lớn (riêng trong đợt 2 có 1.048 lượt trẻ hoãn tiêm, chống chỉ định). Ngành có hướng xử lý nào đối với số trẻ này?
- Trẻ chống chỉ định tuyệt đối khi có tiền sử sốc hoặc có phản ứng nghiêm trọng sau tiêm chủng vắc-xin chứa thành phần sởi hoặc rubella, hoặc có tình trạng suy chức năng các cơ quan, như suy tuần hoàn, suy hô hấp… Các trẻ này không được tiêm vắc-xin sởi - rubella.
Số trẻ bị hoãn tiêm thường rơi vào các trường hợp như thời điểm tiêm không đảm bảo khoảng cách giữa các mũi tiêm, hoặc trẻ đang ốm, sốt. Với các trường hợp hoãn tiêm, trẻ có thể được tiêm ngay trong những ngày tiếp theo của đợt, tiêm trong đợt liền kề, hoặc tiêm trong các buổi tiêm thường kỳ của chương trình Tiêm chủng mở rộng.
● Đối tượng tiêm của đợt 3 là trẻ 10-14 tuổi, tương ứng với lứa học sinh THCS. Đây là đối tượng dễ tập trung để tiêm, nhưng cũng dễ xảy ra phản ứng tâm lý dây chuyền, đòi hỏi công tác tổ chức cần chu đáo hơn nữa?
- Đúng vậy. Trong đợt 2 của chiến dịch, ở một số tỉnh đã có hiện tượng phản ứng dây chuyền do tâm lý. Tình trạng đó cũng đã xảy ra tại 2 trường tiểu học ở thị xã An Nhơn. Từ một vài trẻ có phản ứng nhẹ, nhiều em đã lo lắng quá mức dẫn đến phản ứng dây chuyền. Có em chưa tiêm cũng bảo chóng mặt, đau đầu. Tuy nhiên, nhờ bình tĩnh xử lý nên đã ổn định tình hình. Nguy cơ xảy ra phản ứng tâm lý dây chuyền ở độ tuổi 10-14 còn cao hơn.
Để chuẩn bị tốt cho đợt 3, chúng tôi đã có văn bản đề nghị Trung tâm Y tế các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo các điểm tiêm cần tổ chức chặt chẽ, chia thành từng nhóm nhỏ, không để học sinh và phụ huynh tập trung đông ở khu vực phòng khám và phòng tiêm, chỉ tiêm từng em một, không tiêm trong giờ ra chơi. Với những học sinh có biểu hiện lo lắng, sợ hãi thì nên để tiêm cuối cùng và nhờ thầy cô giáo động viên, giải thích cho các em ổn định tâm lý trước khi tiêm. Đồng thời, phải chuẩn bị chu đáo phương án cấp cứu.
● Xin cảm ơn ông.
NGUYỄN VĂN TRANG (Thực hiện)