Công tác DS-KHHGĐ ở thị xã An Nhơn: Những nỗ lực đáng ghi nhận
Ngày 22.3.2005, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 47 về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách DS-KHHGÐ, Huyện ủy An Nhơn (nay là Thị ủy) đã sớm xây dựng và triển khai chương trình hành động đến các cấp, các ngành, đoàn thể để chủ động xây dựng kế hoạch, đề ra các giải pháp nhằm tổ chức thực hiện. Qua 10 năm triển khai, đến nay công tác DS-KHHGÐ trên địa bàn thị xã An Nhơn đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Chú trọng công tác tuyên truyền
Công tác thông tin, giáo dục, tuyên truyền được đẩy mạnh, thông tin sâu rộng trong cán bộ và nhân dân về các văn bản của Nhà nước trên lĩnh vực dân số, gia đình và trẻ em như: Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Phòng chống bạo hành gia đình, Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, Pháp lệnh Dân số… Mạng lưới cộng tác viên, tuyên truyền viên đã phủ kín các địa bàn dân cư. Đến nay, toàn thị xã An Nhơn có 317 cộng tác viên DS-KHHGĐ. Lực lượng này đã tích cực truyền thông tư vấn cho các nhóm đối tượng về lĩnh vực chăm sóc SKSS-KHHGĐ như: quyền sinh sản, KHHGĐ, bình đẳng giới trong chăm sóc SKSS, SKSS vị thành niên…
Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị từ thị xã đến cơ sở chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch tuyên truyền thông qua nhiều hình thức như: pa-nô trực quan, hội thi, hội diễn, thông tin cổ động… để tuyên truyền đến tận cơ sở. Đài truyền thanh thị xã và các xã, phường đã tăng cường thời lượng phát sóng các chuyên mục dân số, gia đình và trẻ em; kịp thời biểu dương, cổ vũ những điển hình, mô hình gia đình tiêu biểu, gia đình sinh ít con, thành đạt và hạnh phúc… Các nội dung giáo dục hành vi văn hóa cho vị thành niên được đẩy mạnh.
Mặt trận, các ban ngành đoàn thể trên địa bàn thị xã đã thực hiện các chương trình lồng ghép bằng nhiều hình thức phong phú. Mặt trận đưa chỉ tiêu giảm sinh con thứ ba vào phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống ở khu dân cư. Các trường học đã tổ chức các hoạt động ngoại khóa về SKSS-KHHGĐ và lồng ghép chương trình DS-KHHGĐ vào các môn học: giáo dục công dân, sinh học, địa lý…
Những hoạt động đó đã đưa công tác truyền thông DS-KHHGĐ ngày càng đi vào chiều sâu, giúp cán bộ, nhân dân nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi, tích cực tham gia chương trình DS-KHHGĐ, thấy rõ được lợi ích và chấp nhận quy mô gia đình ít con.
Những con số “biết nói”
10 năm qua, mức sinh ở thị xã An Nhơn giảm từng năm, số con trung bình của cặp vợ chồng trong diện sinh đẻ giảm từ 2,2 con năm 2005 xuống còn 2,05 con năm 2014. Tỉ lệ các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại từ 80% năm 2005 tăng lên 86% năm 2014. Qua 10 năm, tỉ suất sinh giảm bình quân mỗi năm là 0,42‰ (Nghị quyết Thị ủy đề ra là 0,3‰). Tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên năm 2005 đạt 19% xuống còn 11,8% năm 2014. Chất lượng dân số từng bước được nâng lên, tỉ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi năm 2005 là 19,5%, đến năm 2014 chỉ còn dưới 14%, tỉ lệ tử vong trẻ em dưới 1 tuổi giảm đáng kể, công tác sàng lọc trước sinh và sơ sinh nhằm phát hiện dị tật bẩm sinh bước đầu đã thực hiện đạt kết quả.
Năm 2014, thị xã có số cặp vợ chồng trong diện từ 1 đến 2 con chiếm 82,5% so với cặp vợ chồng trong diện sinh đẻ. Có trên 90% các cặp vợ chồng trẻ đã hưởng ứng mạnh mẽ và tích cực tham gia thực hiện tốt chương trình DS-KHHGĐ. Có trên 85% các bà mẹ mang thai được cung cấp những kiến thức cơ bản về chăm sóc SKSS trong thời kỳ mang thai. Các kiến thức, kỹ năng về giới đối với vị thành niên ngày được nâng lên. Tỉ lệ tử vong mẹ do thai sản và trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi đã giảm mạnh.
Tiếp tục phát huy thành quả
Những kết quả công tác DS-KHHGĐ An Nhơn đã gặt hái được rất đáng ghi nhận, tuy nhiên vẫn còn những khó khăn thách thức. Mức sinh qua 10 năm tuy có giảm song chưa thật sự ổn định, đặc biệt tỉ lệ sinh con thứ ba trở lên giảm chậm, thậm chí có năm tăng. Tỉ số giới tính khi sinh hiện nay còn ở mức cao (116 nam/100 nữ); hoạt động dịch vụ KHHGĐ thường xuyên ở cơ sở hiệu quả đạt được còn thấp...
Để tiếp tục thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu chương trình DS-KHHGĐ, góp phần thúc đẩy sự phát triển KT-XH của thị xã theo tinh thần Nghị quyết 47 của Bộ Chính trị và chương trình hành động của Thị ủy đề ra về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách DS-KHHGĐ, thời gian đến các cấp, ngành thị xã An Nhơn sẽ tập trung chỉ đạo đối với công tác dân số, chăm sóc SKSS; phát huy cao nhất sự hợp tác tích cực giữa các cơ quan Nhà nước và các tổ chức, cá nhân tham gia có hiệu quả công tác DS-KHHGĐ. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, tư vấn, chăm sóc SKSS-KHHGĐ nhằm cải thiện tình trạng SKSS, duy trì mức sinh hợp lý, thực hiện tốt can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và tuyên truyền, vận động phát hiện, can thiệp sớm tật, bệnh ở thai nhi và sơ sinh”; mở rộng mô hình giáo dục giới tính tiền hôn nhân trên địa bàn, nhân rộng đề án chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng.
Bên cạnh đó, kịp thời củng cố, ổn định và nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ trong hệ thống làm công tác DS-KHHGĐ từ thị xã đến cơ sở đủ mạnh để làm công tác tham mưu, quản lý, điều phối và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình mục tiêu DS-KHHGĐ.
NGUYỄN VĂN CHÁNH
(Trung tâm DS-KHHGĐ thị xã An Nhơn)