Xây dựng đội ngũ nghiên cứu của Viện Nghiên cứu phát triển KT-XH tỉnh: “Quý hồ tinh, bất quý hồ đa”!
Đó là quan điểm của tiến sĩ Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng Khoa học (HĐKH) của Viện Nghiên cứu phát triển (NCPT) KT-XH tỉnh, trong công tác xây dựng mạng lưới, tập hợp trí tuệ nghiên cứu, tham mưu, tư vấn cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh về định hướng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển KT-XH tỉnh nhà.
Khi thành lập HĐKH của Viện NCPT KT-XH tỉnh, UBND tỉnh đã mời tiến sĩ Trần Du Lịch làm Chủ tịch. Từng là Viện trưởng Viện NCPT TP Hồ Chí Minh, tiến sĩ Trần Du Lịch cho rằng, Viện NCPT KT-XH tỉnh cần phải xác định rõ định hướng phát triển là nghiên cứu ứng dụng để đưa ra các đề xuất phù hợp cho lãnh đạo tỉnh.
Viện Nghiên cứu phải là “hạt nhân” tập hợp các nhà khoa học
* Trong buổi họp lần thứ 1 của HĐKH diễn ra vào chiều 16.1 vừa qua, tiến sĩ đã đề cập đến việc xây dựng đội ngũ nhà khoa học và cộng tác viên (CTV) của Viện. Cụ thể của tiêu chí chọn lựa này là gì, thưa tiến sĩ?
- Để xây dựng thành công Viện Nghiên cứu ứng dụng thì lực lượng làm công tác nghiên cứu là yếu tố quyết định. Bắt đầu từ nhân lực của Viện, quan điểm của tôi là “quý hồ tinh, bất quý hồ đa”, tức là ít người mà giỏi thật sự, chứ không cần nhiều. Đặc biệt, Viện mới thành lập thì tuyệt đối không phải là nơi “giải quyết” người thừa của nơi khác. Khi đã có lực lượng thì phải tính đến chuyên môn hóa, mỗi cán bộ phải theo dõi chuyên sâu một lĩnh vực, để về lâu dài đủ sức trở thành chuyên gia của tỉnh trong lĩnh vực đó. Nguồn nhân lực tại chỗ còn được hiểu là hệ thống CTV- những người làm nghiên cứu tại các sở, ngành, đơn vị trong tỉnh. Viện cũng phải xây dựng cho được nhóm CTV là các chuyên gia, các nhà khoa học trong từng ngành; các giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ của các trường đại học trong tỉnh.
* Nhưng, chỉ có lực lượng làm nghiên cứu khoa học trong tỉnh là chưa đủ. Với vai trò là Chủ tịch HĐKH của Viện, Trưởng nhóm tư vấn Liên kết phát triển vùng thuộc Ban Điều phối Vùng Duyên hải miền Trung, tiến sĩ sẽ có hỗ trợ gì cho Viện?
- Đúng thế, chỉ tỉnh Bình Định không thôi thì chưa đủ, vì thế một việc cực kỳ quan trọng là Viện phải xây dựng mạng lưới CTV là những chuyên gia giỏi trong từng lĩnh vực ở TP Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng. HĐKH của Viện vừa được thành lập với 9 thành viên. Trước mắt, chúng tôi sẽ giúp đặt vấn đề với các chuyên gia đầu ngành, các nhà nghiên cứu giỏi ở 3 thành phố lớn để Viện mời họ làm CTV thường xuyên.
* Việc kết hợp xây dựng đội ngũ nghiên cứu tại chỗ và các chuyên gia bên ngoài được thực hiện như thế nào?
- Ngay khi còn điều hành Viện NCPT TP Hồ Chí Minh, tôi đã đặt tiêu chuẩn 1 cán bộ nghiên cứu của Viện có 3 CTV thường xuyên. Khi đó, lực lượng của Viện không đông, nhưng sức mạnh trí tuệ lại được tập trung cao. Nhưng, muốn làm được điều đó chúng ta phải bồi dưỡng đội ngũ cán bộ của Viện có đủ khả năng sử dụng hợp lý CTV. Viện Nghiên cứu ứng dụng chỉ thành công khi thể hiện được vai trò “hạt nhân” tập hợp các nhà khoa học, trong tương lai có thể mở rộng hợp tác với cả các nhà khoa học nước ngoài. Vấn đề còn lại là nằm ở năng lực của Viện, phải biết ra được “đầu bài” để “đặt hàng” cho họ.
Giải quyết nhiều vấn đề cho Tổ hợp Lọc hóa dầu Nhơn Hội
* Viện đã xây dựng đội ngũ chuyên gia và nhà nghiên cứu như thế nào cho sản phẩm “đặt hàng” của tỉnh về “Nghiên cứu, đánh giá tác động của Dự án Tổ hợp Lọc hóa dầu Nhơn Hội đến sự phát triển KT-XH của Bình Định”?
- Hiện nay, HĐKH đang giúp Viện hoàn thành đề cương nghiên cứu, đánh giá tác động của Dự án Tổ hợp Lọc hóa dầu Nhơn Hội để trình cho tỉnh. Và trên từng vấn đề, từng lĩnh vực đánh giá cụ thể, tôi sẽ giới thiệu chuyên gia phù hợp ở TP Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng để Viện có văn bản mời họ chính thức tham gia. Các chuyên gia sẽ nghiên cứu để đưa ra những khuyến nghị cho Đảng bộ, chính quyền tỉnh Bình Định tập trung xử lý, tránh bị động khi dự án chính thức triển khai làm ảnh hưởng môi trường đầu tư.
* Tiến sĩ có thể thông tin về hướng nghiên cứu đánh giá tác động của dự án này?
- Đây là dự án lọc hóa dầu có quy mô lớn của Việt Nam đến thời điểm này. Vì thế, trong xây dựng đề cương phải tính toán kỹ, trả lời cho được các vấn đề: dự án đóng góp như thế nào vào quá trình tăng trưởng kinh tế của tỉnh? Cơ cấu kinh tế Bình Định thay đổi theo hướng nào? Tác động lan tỏa của ngành công nghiệp phụ trợ và dịch vụ? Cơ cấu lao động chuyển dịch như thế nào? Và với dự án này, người dân Bình Định được hưởng lợi những gì...
Điểm tiếp theo là dự án này giải quyết những vấn đề xung đột trong phát triển KT-XH của tỉnh; tác động về môi trường; quy hoạch phát triển đô thị; các tác động về văn hóa, du lịch, vui chơi giải trí như thế nào. Nói nôm na, ngôi nhà lâu nay vốn chỉ quen đón vài vị khách, bỗng dưng cùng lúc có cả ngàn người đến thăm sẽ phát sinh rất nhiều chuyện mà chúng ta phải giải quyết tốt.
* Xin cảm ơn tiến sĩ!
THU HIỀN (Thực hiện)