Nhồi máu cơ tim - những điều cần biết
Nhồi máu cơ tim (NMCT) là tình trạng hoại tử một phần cơ tim do giảm sút đáng kể lượng máu cung cấp đến một vùng cơ tim. Triệu chứng điển hình và thường gặp nhất của NMCT là cơn đau thắt ngực với cảm giác đau như bị đè ép, bóp chặt ở giữa ngực, diễn ra trong 5-15 phút. Cơn đau có thể lan lên vai, cổ, hàm hoặc dọc theo cánh tay, đặc biệt là tay trái. Có thể có kèm theo các triệu chứng như vã mồ hôi, buồn nôn, chóng mặt hoặc khó thở.
Nhiều trường hợp NMCT lại biểu hiện như một tình trạng rối loạn tiêu hóa, hoặc không có triệu chứng, có khi lại hết sức đột ngột, biểu hiện bằng biến chứng rối loạn nhịp, ngừng tim... Nặng nề nhất và không hiếm xảy ra là tử vong. Những biến chứng tiềm tàng, đe dọa tính mạng, có thể xảy ra bất kỳ lúc nào khi NMCT bao gồm rối loạn nhịp trầm trọng, suy tim tiến triển, sốc tim và ngừng tim... Một vài trường hợp, vùng cơ tim bị hoại tử lớn, gây thủng buồng tim có thể gây tử vong hoặc đòi hỏi phải phẫu thuật cấp cứu.
Khi đã chẩn đoán xác định NMCT, ngoài điều trị nội khoa (bằng các thuốc chống đông, giãn mạch, hạ huyết áp, giảm mỡ máu…) thì phương pháp tái thông động mạch vành là phương pháp hiệu quả nhất. Nguyên tắc chung là tái lập dòng máu chảy trong đoạn động mạch vành bị tắc càng sớm càng tốt để cứu vãn tối đa phần cơ tim thoi thóp do thiếu máu nuôi dưỡng nằm xen lẫn với những vùng cơ tim đã chết vì hoại tử do thiếu máu. Can thiệp động mạch vành qua da (đặt stent động mạch vành) là phương pháp điều trị tái thông hiệu quả nhất và nhanh nhất để cứu người bệnh bị nhồi máu cơ tim. Các bác sĩ sẽ đưa stent vào động mạch vành bị tắc hay hẹp qua đường động mạch quay hay động mạch đùi phải, sau đó stent sẽ được bung ra để nong động mạch vành bị tắc. Toàn bộ quá trình can thiệp động mạch vành bằng đặt stent qua da khoảng 1 giờ.
Điều chỉnh lối sống thích hợp làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch nói chung và nguy cơ NMCT nói riêng. Cụ thể, bỏ hoàn toàn hút thuốc lá, tránh ngửi khói thuốc, ăn ít chất béo, ăn thêm hoa quả, giảm cân nặng, kiểm soát chặt chẽ huyết áp và đường máu trong giới hạn cho phép. Việc dùng các thuốc chống ngưng tập tiểu cầu và các thuốc hạ mỡ máu nhóm statin có hiệu quả tương đối rõ đối với phòng ngừa xuất hiện các biến cố tim mạch. Ngoài ra, theo dõi sát, điều chỉnh kịp thời, phát hiện từ sớm và xử trí triệt để cơn đau thắt ngực cũng có vai trò hết sức quan trọng để hạn chế và phòng ngừa xuất hiện NMCT.
BS NGUYỄN MINH TOÀN