Thực hiện Nghị định 67: Nảy sinh nhiều khó khăn, vướng mắc
Tỉnh ta đã và đang triển khai nhiều biện pháp nhằm thực hiện có hiệu quả Nghị định (NĐ) 67/2014/NĐ-CP ngày 7.7.2014 của Thủ tướng Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản (CSPTTS). Tuy vậy, trong quá trình thực hiện đã nảy sinh nhiều khó khăn, vướng mắc.
Một số hoạt động đã triển khai
Sau khi thành lập Ban chỉ đạo và tổ công tác thực hiện NĐ 67 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh cũng tổ chức Hội nghị triển khai NĐ 67, gửi Bộ NN&PTNT danh sách 9 cơ sở đóng tàu (CSĐT) trên địa bàn tỉnh đủ điều kiện đóng mới, nâng cấp, cải hoán tàu cá vỏ gỗ, đồng thời chỉ đạo ngành chức năng, chính quyền các địa phương triển khai thực hiện NĐ 67.
Chỉ tiêu đóng mới 280 tàu khai thác thủy sản (KTTS) và 25 tàu dịch vụ hậu cần nghề cá (DVHCNC) được Bộ NN-PTNT phân cho tỉnh ta cũng được tỉnh phân bổ cho TP Quy Nhơn (60 tàu KTTS và 5 tàu DV) và các huyện: Hoài Nhơn (97 tàu KTTS, 13 tàu DV); Phù Mỹ (61 tàu KTTS, 4 tàu DV); Phù Cát (57 tàu KTTS, 3 tàu DV) và huyện Tuy Phước (5 tàu KTTS).
Thực hiện CSPTTS theo tinh thần NĐ 67 của Thủ tướng Chính phủ, nhiều ngư dân sẽ được vay vốn để đóng mới tàu cá công suất lớn, mua trang thiết bị hiện đại phục vụ KTTS ở những vùng biển xa.
- Trong ảnh: Tàu cá ngư dân TP Quy Nhơn cập cảng cá Quy Nhơn bán sản phẩm. Ảnh: T.SỸ
Trên cơ sở hướng dẫn của các bộ, ngành Trung ương, Sở NN&PTNT đã phổ biến các CSPTTS theo tinh thần NĐ 67, cung cấp thông tin về 21 mẫu tàu (nghề lưới rê có 4 mẫu tàu, vây mạn 4 mẫu, vây đuôi 1 mẫu, lưới chụp 4 mẫu, nghề câu 4 mẫu, DVHCNC 4 mẫu) của Bộ NN&PTNT cho ngư dân biết để lựa chọn. Chính quyền các địa phương cũng đã tham vấn cộng đồng, hướng dẫn và tiếp nhận hồ sơ đăng ký đóng tàu mới của ngư dân. Các hồ sơ đảm bảo các điều kiện cần thiết đều đã được các địa phương xác nhận, thẩm định, gửi UBND tỉnh xem xét, phê duyệt.
Công ty Bảo hiểm PJICO Bình Định đã phối hợp với các huyện, thành phố ven biển phổ biến chính sách bảo hiểm tai nạn thuyền viên, bảo hiểm thân tàu… cho ngư dân. Các ngân hàng thương mại tham gia thực hiện NĐ 67 cũng đã triển khai các chính sách tín dụng, hướng dẫn ngư dân hoàn thiện hồ sơ để được vay vốn đóng tàu mới.
Ngày 25.12.2014, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 4385/QĐ-UBND phê duyệt danh sách đợt 1 năm 2014 các chủ tàu đủ điều kiện vay vốn đóng mới tàu cá KTTS và tàu DVHCNC theo tinh thần NĐ 67. Đợt này, có 37 chủ tàu đủ điều kiện vay vốn đóng mới, trong đó Hoài Nhơn có 19 tàu (7 tàu vỏ thép, 1 tàu vỏ composite, 10 tàu vỏ gỗ và 1 tàu vỏ gỗ bọc composite); Phù Mỹ 10 tàu vỏ thép; TP Quy Nhơn 8 tàu (1 tàu vỏ composite, 7 tàu vỏ thép).
Có thể nói, tỉnh ta đã triển khai nhiều biện pháp nhằm cụ thể hóa CSPTTS theo tinh thần NĐ 67. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau, đến nay mới chỉ dừng lại ở việc xác định 37 đối tượng đủ điều kiện vay vốn đóng mới tàu cá chứ chưa thực hiện được những bước tiếp theo của NĐ 67.
Nhiều khó khăn, vướng mắc
Hoài Nhơn là một trong những huyện có số lượng tàu cá lớn nhất tỉnh với 2.367 tàu, và cũng là địa phương tích cực triển khai NĐ 67. Tuy nhiên, việc thực hiện NĐ 67 tại Hoài Nhơn cũng gặp không ít trở ngại. Ông Phạm Văn Chung, Phó Phòng Kinh tế huyện Hoài Nhơn, cho biết: Chi phí để đóng một con tàu vỏ gỗ công suất trên 400 CV với đầy đủ các thiết bị khoảng từ 3 - 4 tỉ đồng. Trong khi đó, một con tàu vỏ gỗ đóng theo mẫu của Bộ NN&PTNT có giá 5 tỉ đồng, tàu vỏ sắt gần chục tỉ đồng. Ngư dân muốn vay vốn đóng tàu phải có vốn đối ứng lớn (30% đối ứng tàu vỏ gỗ và 5% đối với tàu vỏ sắt). Đó là chưa kể ngư dân phải thực hiện nhiều thủ tục mới tiếp cận được vốn vay ngân hàng để đóng tàu.
Ông Phạm Văn Chung cho biết thêm: Ngư dân cũng cho rằng 21 mẫu tàu vỏ sắt của Bộ NN&PTNT có nhiều khuyết điểm: Cabin tàu quá cao gây cản gió, tạo độ rung lắc lớn; bố trí nắp khoang chứa không phù hợp với việc vận chuyển sản phẩm ra vào… Các mẫu tàu của Bộ NN&PTNT cũng có sự khác biệt về đặc điểm ngư trường, ngành nghề khai thác, nên rất khó áp dụng vào thực tế. Ngư dân muốn thuê đơn vị tư vấn thiết kế tàu cho phù hợp, nhưng chi phí thuê thiết kế mẫu 1 tàu cá khoảng 150 triệu đồng là quá lớn trong khi khoản này không được Nhà nước hỗ trợ. Ngoài ra, ngư dân còn lo ngại việc bảo dưỡng, sửa chữa tàu cá vỏ thép sau khi đóng mới, và hiện trạng luồng lạch tại các cửa biển hiện nay rất khó cho tàu vỏ thép ra vào các bến cảng.
Ông Trần Kim Dương, Phó chi cục trưởng Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh, cho biết: Tỉnh ta đã báo cáo với Bộ NN&PTNT về tình hình thực hiện NĐ 67 và đề xuất, kiến nghị Bộ xem xét, giải quyết nhiều vấn đề. Trong đó, đối với CSĐT, hiện danh sách các CSĐT vỏ gỗ của tỉnh ta chưa được Bộ NN&PTNT ra quyết định công bố chính thức trên phạm vi toàn quốc, nên ngư dân không dự toán được tổng mức đầu tư đóng mới tàu cá; các CSĐT cũng chưa có cơ sở pháp lý tham gia thực hiện NĐ 67. Tỉnh ta đề nghị Bộ sớm ban hành quyết định chính thức công bố danh sách các CSĐT của tỉnh trên phạm vi toàn quốc, để các chủ cơ sở có đủ điều kiện giới thiệu cho khách hàng trong và ngoài tỉnh. Về mẫu tàu cá, qua nắm bắt thông tin từ các địa phương và ngư dân, 21 mẫu tàu cá do Bộ NN&PTNT đưa ra chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế, trong khi mẫu tàu vỏ gỗ và mẫu tàu bằng vật liệu khác chưa có thiết kế, nên ngư dân gặp nhiều khó khăn khi lựa chọn thiết kế mẫu tàu. Tỉnh ta đề nghị Tổng cục Thủy sản sớm có thiết kế mẫu cho ngư dân lựa chọn. Nếu ngư dân thuê đơn vị tư vấn thiết kế, đề nghị Nhà nước hỗ trợ kinh phí thiết kế.
Cũng theo ông Trần Kim Dương, hiện nay hầu hết ngư dân đăng ký vay vốn đóng tàu theo tinh thần NĐ 67 đều có nguyện vọng khi đóng tàu mới cho phép lắp đặt máy phụ (máy lai dinamo phát điện - máy cũ đã qua sử dụng), nhằm giảm bớt chi phí tổng giá thành con tàu, nhưng tham chiếu các điều, khoản tại NĐ 67 không đề cập đến việc lắp máy phụ. Do vậy, tỉnh ta đề nghị Bộ cho ý kiến về việc lắp đặt máy phụ trên tàu cá, đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của ngư dân. Ngoài ra, đối với những tàu trên 400 CV, nhiều ngư dân không có nhu cầu thay mới trên tàu, nhưng có nhu cầu vay vốn để gia cố vỏ tàu, cải hoán hầm bảo quản, mua trang thiết bị và ngư lưới cụ mới, phục vụ KTTS, tỉnh ta cũng đã đề nghị Bộ NN&PTNT xem xét.
PHẠM TIẾN SỸ