Đập hồ Hóc Thánh (Tây Sơn): Nguy hiểm đã ở mức báo động
Nhiều năm qua, cứ đến mùa mưa bão, hồ chứa nước Hóc Thánh (thuộc xã Bình Tường, Tây Sơn) đang xuống cấp nghiêm trọng trở thành mối đe dọa hàng trăm hộ dân và gần 100 ha đất canh tác vùng hạ lưu hồ.
Hồ chứa nước Hóc Thánh nằm giữa một bên là đồi núi trùng điệp, một bên là thung lũng, ruộng đồng với hơn 500 hộ dân thôn Hòa Trung đang sinh sống dưới vùng hạ lưu. Đứng trên con đập chính dài gần 100m nối 2 chân núi với nhau tạo nên lòng hồ, chúng tôi có cảm giác hồ như một túi nước khổng lồ treo lơ lửng giữa không trung. Mặc dù, những đợt mưa đã ngưng hẳn, lượng nước lòng hồ dao động khoảng 250.000m3 - tức đã giảm hơn một nửa so với dung tích thiết kế - nhưng hệ thống mái hạ lưu đập đất bị sạt lở, nứt nẻ ngang, dọc khiến người dân địa phương hoang mang.
Quan sát kỹ quanh khu vực hồ Hóc Thánh, chúng tôi nhận thấy mái đập bị sụt xuống, nhiều chỗ bị khoét rỗng tạo ra những khe hở sâu 20 - 30 cm, có nơi sâu tới 0,5 m. Thân đập đất mái hạ lưu bị nước thẩm thấu tạo nên những lồi lõm. Phía mái thượng lưu đã bị nước lũ cuốn phăng hết các thảm cỏ bảo vệ, chỉ còn trơ lại sỏi đá và những khe suối sâu ăn vào thân đập. Lòng hồ bị đất, đá từ thân đập rơi xuống, bồi lấp nặng. Cửa xả lũ bị hư hỏng, với những mảng khối bê tông vỡ nứt, nằm ngổn ngang bên miệng hồ.
Hồ chứa nước Hóc Thánh được đưa vào sử dụng năm 1986. Theo thiết kế, hồ có dung tích chứa hơn 400 ngàn m3 nước, tưới cho hơn 60 ha lúa, hoa màu tại 2 thôn Hòa Trung và thôn Hòa Sơn, xã Bình Tường. Tuy nhiên, hiện hồ chỉ chứa được 200 ngàn m3 và tưới cho khoảng 35 ha lúa vụ Đông Xuân. Vào vụ Hè Thu lòng hồ trơ cạn, do đó, phần lớn diện tích lúa canh tác trong vùng phải bỏ hoang hoặc chuyển sang trồng cây trồng cạn.
Ông Nguyễn Văn Hồ (62 tuổi) sống ở hạ lưu hồ Hóc Thánh (xóm 10, thôn Hòa Trung) lo lắng: “Đã mười năm rồi, cứ đến mùa mưa bão là chúng tôi phải sống trong cảnh lo sợ nguy cơ vỡ hồ. Nếu không may đập đất bị vỡ thì tính mạng của 805 hộ dân và gần 100 ha đất canh tác ở vùng chân hồ không biết sẽ ra sao”.
Đề cập đến vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Sơn, Trưởng Ban Quản lý Dự án đầu tư và xây dựng huyện Tây Sơn, cho biết: “Hiện tại, trong 3 hồ chứa nước bị hư hỏng cần tu sửa của huyện, hồ Hóc Thánh ở trong tình trạng “báo động đỏ”. Chúng tôi đã nhiều lần làm tờ trình xin kinh phí từ UBND tỉnh, Trung ương để tu sửa hồ nhưng vẫn chưa được bố trí nguồn vốn!”.
TRỌNG LỢI