Mô hình tổ chức đảng ở cơ quan cấp huyện: Những vấn đề đặt ra

Thực hiện Hướng dẫn số 38 - HD/BTCTW ngày 9.3.2010 của Ban Tổ chức Trung ương, thời gian qua, các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã thành lập đảng bộ cơ sở cơ quan đảng, đoàn thể và đảng bộ cơ sở cơ quan chính quyền trực thuộc cấp ủy huyện. Tuy nhiên, qua một thời gian hoạt động, mô hình này bộc lộ một số bất cập.

Mặt tích cực dễ nhận thấy nhất của mô hình này là đã giảm được đầu mối tổ chức cơ sở đảng (TCCSĐ) trực thuộc cấp huyện. Nếu trước đây, mỗi ban đảng, văn phòng huyện ủy, hội, đoàn thể và từng phòng, ban trực thuộc UBND cấp huyện là một TCCSĐ, thì đến nay, các đơn vị này được xâu chuỗi vào một đầu mối đảng bộ cơ sở lớn hơn. Thực hiện mô hình này, mỗi huyện sẽ giảm đi từ 20 - 25 TCCSĐ trực thuộc. Ở một phương diện khác, việc giảm đầu mối trực thuộc cũng giảm đáng kể nguồn chi phụ cấp cho cấp ủy viên hàng tháng.

Đoàn công tác Thường trực Tỉnh ủy do Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Thiện (đứng) dẫn đầu làm việc với Huyện ủy Hoài Nhơn về kết quả 4 năm thực hiện Nghị quyết Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2010-2015.  Ảnh: NGUYỄN PHÚC

Tuy nhiên, qua thực tế, mô hình này bộc lộ một số bất cập đáng quan tâm.

Thứ nhất, công tác lãnh đạo của mô hình đảng bộ cơ sở này rất chung chung, nếu không nói là một “quyền lực ảo”, đặc biệt là đối với những đảng bộ không có lãnh đạo chuyên trách. Các thành viên trong ban thường vụ, ban chấp hành đảng bộ là những người kiêm nhiệm công tác, nên thời gian dành cho công tác của đảng bộ không nhiều. Mặt khác, vì là đảng bộ được tập hợp từ nhiều chi bộ có nhiệm vụ chính trị, chuyên môn khác nhau, nên việc chỉ đạo của đảng bộ mang tính chung chung, không sát với thực tiễn hoạt động từng tổ chức đảng bên dưới.

Theo Điều lệ Đảng, đảng bộ cơ sở cơ quan sẽ lãnh đạo toàn diện hoạt động của đảng bộ, trong đó có công tác cán bộ. Tuy nhiên, thẩm quyền đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ trong hệ thống các cơ quan Đảng, Nhà nước lại thuộc về ban thường vụ cấp ủy cùng cấp. Vì vậy, ban thường vụ, ban chấp hành đảng ủy cơ quan muốn tham gia sâu vào công tác tổ chức - cán bộ trong khối cũng khó thực hiện.

Mặt khác, trong thời điểm các đảng bộ cơ quan đã và đang triển khai chỉ đạo đại hội chi bộ trực thuộc, một số nơi rất lúng túng trong công tác cơ cấu cấp ủy cho nhiệm kỳ mới, trong khi việc cơ cấu này và bầu tại đại hội có liên quan rất lớn đến cơ cấu cấp ủy cấp huyện và phân công lãnh đạo tại các đơn vị đó. Ví dụ, nếu đồng chí A công tác tại ban tổ chức huyện ủy được cơ cấu vào cấp ủy chi bộ và sau đại hội chi bộ bầu trúng chức danh bí thư chi bộ, thường thì phải giữ chức danh trưởng ban hoặc phó trưởng ban tổ chức huyện ủy. Tuy nhiên, nếu đại hội đảng bộ huyện sắp đến, đồng chí A không trúng vào cấp ủy huyện thì cơ cấu của chi bộ lại có sự thay đổi lần nữa. Công tác cán bộ này còn bất cập hơn nếu đồng chí cấp trưởng (là bí thư chi bộ) nghỉ hưu trước thời điểm đại hội cấp huyện, vị trí lãnh đạo chủ chốt của một số ban, phòng lại phụ thuộc rất lớn đến kết quả bầu tại đại hội đảng bộ huyện.

Thứ hai là công tác phân loại, đánh giá, khen thưởng cuối năm, đặc biệt là từ thời điểm năm 2014 trở đi, cấp trên đã thu hẹp chỉ tiêu TCCSĐ đạt danh hiệu trong sạch vững mạnh không vượt quá 50% tổng số tổ chức đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ (năm 2013 về trước, con số này là 75 - 80%). Thực tế trên đặt ra, việc chọn ai, bỏ ai, đưa lên, đưa xuống thế nào không phải dễ. Có địa phương chọn phương pháp bốc thăm để lấy đúng tỉ lệ 50%, có nơi lại kiểu “dĩ hòa vi quý”, luân phiên nhau.

Như trên đã nói, việc nghiên cứu và chọn ra mô hình tổ chức đảng cơ sở sao cho phù hợp, hoạt động có hiệu quả, thực sự là hạt nhân chính trị lãnh đạo phong trào cơ sở mới là điều cần thiết, để Đảng thực sự vững mạnh từ gốc. Mô hình tổ chức đảng như đã nói ở trên còn bộc lộ nhiều bất cập, khiến cho công tác xây dựng Đảng ở cơ sở vướng không ít khó khăn. Thiết nghĩ, Đảng ta cần tổ chức sơ kết mô hình để tìm ra nguyên nhân, đánh giá tổng quát và có hướng chỉ đạo phù hợp,thiết thực hơn.             

HOÀI NGUYÊN